ژاپن چگونه ژاپن شد؟

بررسی پیشرفت ژاپن و صنعت بلبرینگ در این کشور

توسعه ژاپن سال های طولانی است که بر سر زبان ها افتاده و محققان زیادی را بر آن داشته است که دلایل این پیشرفت را بررسی کنند. افراد مختلف جنبه های متعددی از پیشرفت ژاپن را مورد توجه قرار داده اند.

 موارد متعددی از جنبه های فرهنگی، آموزش های اجتماعی و ارزش های فرهنگی ژاپن گرفته تا وجوه اقتصادی، زیر ساخت ها و نحوه مراودات این کشور با سایر کشور ها، تا دلایل سیاسی و ... زیر ذره بین کشورهای دیگر قرار دارد؛ اما همه این افراد شروع سیر پیشرفت هر یک از این جنبه ها را از یک اتفاق تاریخی می دانند: اصلاحات میجی! ما در این مقاله سعی می کنیم شرح مختصری از انقلاب میجی را ارائه کرده و سپسس شرح دهیم که چگونه بلبرینگ ژاپنی، علاوه بر صنعت ژاپن، چرخ صنعت تمام کره زمین را می چرخاند.

ژاپن در قرن ۱۷ و ۱۸ و نیمی از قرن ۱۹ میلادی  با ۲۵۰ سال انزوا و بستن درب های این کشور به روی هر خارجی، روابط تجاری بسیار محدود با دیگر قدرت ها و ساکنین کره زمین را تجربه میکرد؛ اما دو فرد در نیمه دوم قرن نوزدهم سبب شدند که ژاپن شروع به اصلاحات و تجارت با دیگر کشورها کرده و در مدت زمان کوتاهی، پله های پیشرفت را طی و تبدیل به یکی از قدرتمندترین قطب های صنعتی و نیز یکی از پیشرفته ترین کشور های جهان شود.

این دو نفر "متیو سی پری" و "امپراطور میجی" بودند. اصلاحات میجی و اقدامات متیو در شروع مراودات تجاری با آمریکا سبب شد که ژاپن امروز به جایگاهی برسد که بهترین مثال برای برترین رخدادهای های فرهنگی، اقتصادی، صنعتی و... باشد؛ از جمله صنعت بلبرینگ های ژاپنی که مثال اصلی ما در این بررسی از پیشرفت ژاپن است.

شروع انقلاب میجی و توسعه ژاپن

دهه ششم از قرن ۱۹ میلادی برای ژاپن یک نقطه عطف بود. سال ۱۸۵۳ با حضور فرمانده حاذق و محبوب نیروی دریایی آمریکا (متیو سی پری) در ساحل ادو ژاپن (توکیو امروزی) و تکیه او بر Gunboat diplomacy ( یا دیپلماسی قایق های توپ دار که تعقیب اهداف سیاست خارجی با کمک نمایش آشکار قدرت نظامی دریایی و تهدید به جنگ است) ژاپن بعد از ۲۵۰ سال انزوا تجارت با غرب را از سر گرفت.

تقریبا هم زمان با این رویداد، امپراتور وقت ژاپن موتسوهیتو که بعد ها به علت اصلاحات سازنده اش به عنوان میجی (حکومت روشنفکر) شناخته شد، دوباره قدرت را از فئودال های محلی به سمت پادشاهی -که آن زمان تبدیل به یک مقام تشریفاتی شده بود -متمرکز کرد. رویکرد ژاپنی ها اما در مذاکرات تجاری با غربی ها مبنی بر وقت کشی بود! آنها قصد داشتند مذاکرات و قرارداد ها را با حربه های متفاوت آنقدر کش دهند تا فاصله نظامی و تکنولوژی خود را با غرب پر کنند و از آنها چیزهای بیشتری بیاموزند.

اما ۲۰۰ سال انزوا، فاصله ژاپن با جهان را آن قدر زیاد کرده بود که با یک سال کش دادن توافقات جبران نشود! دو راه پیش روی ژاپن بود! یا جنگ با غرب که مهاجمی پر قدرت بود و یا صلح با آنها و البته با امید به جنگ پس از کسب قدرت. در این میان، نیرو هایی که این افکار را نمایندگی می کردند، اختلافات زیادی داشتند و اما در نهایت تفکری پیروز شد که صلح و سازش با غرب و سازندگی ژاپن در طول زمان را به جنگ ترجیح می داد.

قدرت گرفتن میجی و اصلاحات پایه ای ژاپن

 در پی این نزاع های داخلی، شوگان که قدرت اول ژاپن (حتی قبل از پادشاه) بود، بر کنار شد و تصمیم گیری به گروهی از شورا واگذار و مقدمه ای شد تا امپراطور میجی قدرت لازم برای اصلاحات کشور را به دست آورد. سوگندنامه ای که موتسوهیتو (میجی) در تاجگذاری خواند، بعد ها همان قانون اساسی ژاپن شد و شروعی بود برای فرایند مدرنیزه کردن ژاپن که بعدها اساس ژاپن پیشرفته امروزی را ساخت.

این سوگند نامه چهارگانه که از قانون اساسی غرب الهام گرفته شده بود، بر پایه گسترش دانش با هدف توسعه ژاپن، آزادی بیان و عمل برای همه طبقات، حذف سنت های نادرست، دموکراسی  و ... بود که همه این تغییرات هدفی یگانه یعنی توانمند سازی ژاپن را دنبال میکرد. روش این تغییرات، الگو برداری و بومی سازی عوامل پیشرفت غرب بود.

نظام آموزشی، روش های کسب درآمد، تسحیلات نظامی و ... مجموعه ای از سوال ها بودند که مشاوران ژاپنی در غرب به دنبال جواب آن و سپس طراحی نسخه ای از آن بودند که مطابق شرایط و فرهنگ ژاپن باشد. شکل گیری خزانه دولت، آموزش نظامی برای همه، طراحی سیستم آموزشی و ... همه الگو برداری هایی از دنیای غرب بود که ژاپنی سازی شد و یک مفهوم ژاپنی به همه آنها اضافه گردید.

ظاهر ایده برگرفته از جهان غرب و هدف و ایده نهایی شکلی ژاپنی داشت. مشاورانی که برای جمع آوری این ایده ها به غرب سفر کرده بودند، هر کدام تبدیل به مهره های مهمی برای ژاپن در حال توسعه شدند. این اصلاحات پایه ای سبب شد ژاپنی که در دوران میجی متولد شد، آن قدر قوی باشد که در کمتر از نیم قرن از کشوری عقب افتاده به  قدرت بزرگ جهانی بدل شده و به گونه ای در صنعت پیش رود که خودرو و قطعات الکترونیکی آن به سراسر جهان صادر شود؛ کشوری با عزم راسخ برای توسعه که حتی باختن در جنگ هم نتوانست آن را به عقب برگرداند.

پیشرفت در جهان علم و نیز دنیای صنعت اما پایه اصلی پیشتازی ژاپن بود و یکی از قوی ترین اما ناآشنا ترین آنها برای عموم مردم، بلبرینگ ژاپنی است. قطعاتی کوچک ولی پراهمیت که صنعت جهان را دگرگون ساخت. در ادامه به بررسی توسعه این صنعت در ژاپن می پردازیم تا به عنوان یک نمونه به طور جزئی بررسی کنیم که یک صنعت چگونه در ژاپن توسعه یافته شد!

توسعه بلبرینگ ژاپنی چگونه اتفاق افتاد!

وقتی صحبت از صنعت های پیشرفته ژاپن می شود، احتمالا شما هم به یاد خودروها و لوازم خانگی می افتید و البته این موضوع طبیعی است؛ چرا که این تولیدات پیشرفته مصارف خانگی نیز دارند؛ اما صنایع حیاتی و پایه ای دیگری هستند که ژاپن در آنها حرف اول را می زند و مهم ترین آنها بلبرینگ ژاپنی است. بلبرینگ ها قطعاتی هستند که چرخش دستگاه های صنعتی و وسایل رفاهی را تسهیل می کنند.

این قطعات، بار وارده را کنترل و اصطکاک را کاهش می دهند و بدون آنها چرخ صنعت نمی چرخد. اتومبیل، مخلوط کن، فن ها و هر چیزی که می چرخد، انواع مختلفی از بلبرینگ را برای پشتیبانی از چرخش، در دل خود دارند؛ اما صنعت بلبرینگ ژاپن چگونه پیشرفت کرد؟ بدون شک جنگ های جهانی و همین طور استعدادی که ژاپن در ادامه انقلاب میجی برای کسب دانش های فنی پیدا کرده بود، سبب شد تا ژاپن برای دستیبابی به ادوات جنگی کارآمد برای خود و متحدانش به تولید بلبرینگ های حرفه ای روی آورد.

گرچه برای مدت کوتاهی پس از جنگ به علت تضعیف ناوگان های باربری، عرضه بلبرینگ ژاپنی به نقاط مختلف جهان دچار محدودیت شد و عمل ادامه فعالیت تولیدکنندگان بی شمار بلبرینگ را دچار اخلال می کرد؛ اما به زودی سیاست هایی برای کارآمد سازی صنعت بلبرینگ در سال 1952 توسط دولت ژاپن طرح ریزی شد و این صنعت تحت حمایت دولت قرار گرفت.

استاندارد JIS (Japanese Industrial Standards) که چهارچوب تولیدات صنعتی را تعیین و از تولیدات صنعتی مطابق با این استاندارد حمایت می کرد، شکل گرفت. مشخصا نتیجه این توسعه بزرگ، اصطکاک تجاری و تداخل منافع صنعت بلبرینگ ژاپن با غرب بود؛ اما ژاپن توانست با برقراری نظم در صادرات، بهبود عمق روابط و درک متقابل با همتایان غربی و افزایش نقاط تولید در کشورهای غربی و .... مشکلات را مرتفع کند.

بلبرینگ NSK تاسیس 1916،  بلبرینگ NTN تاسیس 1918، بلبرینگ NACHI تاسیس 1928 از برترین بلبرینگ های ژاپن هستند که بدون اغراق صنعت جهان بر پایه کارآمدی این بلبرینگ های حرفه ای مسیر پیشرفت را طی می کند.

بلبرینگ ژاپنی درصنعت ایران

بلبرینگ ژاپنی از جمله بلبرینگ های نام برده شده هم چون  بلبرینگ NACHI، بلبرینگ KOYO و ... برای صنعتگران ایرانی نیز انتخاب محبوبی است. به علت رقابت پذیری بی نقص این بلبرینگ ها با بلبرینگ های اروپایی و آمریکایی چون بلبرینگ اف آ گ و نیز عدم ورود بلبرینگ های غربی به ایران پس از تحریم ها، بلبرینگ های ژاپنی انتخابی در دسترس تر و جایگزینی مورد اعتماد در صنعت ایران می باشند.

از نظر قیمت نیز، قیمت بلبرینگ NACHI وسایر بلبرینگ های ژاپنی برای صنعتگران ایرانی به صرفه است؛ چرا که علاوه بر معقول بودن قیمت خود بلبرینگ، کیفیت آن نیز هزینه های تعمیر و نگهداری را کاهش می دهد؛ اما از طرفی اهمیت بلبرینگ در ماشین آلات صنعتی و  از طرف دیگر گسترش قطعات تقلبی در بازار، خرید بلبرینگ ژاپنی اصل را برای صنعتگران چالش پذیر کرده است.

به همین علت شناسایی واردکنندگان معتبر این قطعات قدم اول برای خرید یک بلبرینگ ژاپنی اصل و با کیفیت می باشد. وارد کنندگانی چون گروه صنعتی دیجی برینگ انتخاب اول صنعتگران برای خرید بلبرینگ های با کیفیت هستند.