در گفت‌وگو با مدیرعامل شرکت پترو رامان تکنولوژی بحث شد
نقش لایسنسورهای داخلی در صنعت پتروشیمی کشور
وی یکی از مزیت‌های اصلی لایسنس‌‌‌های داخلی را قیمت آنها می‌‌‌داند. «لازم است متذکر شوم ارزش لایسنس‌‌‌های تولیدی ما از نظر قیمتی نسبت به نمونه‌‌‌های مشابه خارجی‌‌‌اش به مراتب پایین‌‌‌تر است که این موضوع می‌تواند جذابیت فراوانی برای سرمایه‌گذاران داخلی ایجاد کند.» با اینکه اخیرا برخی شرکت‌های دولتی به فناوری‌های بومی علاقه پیدا کرده‌‌‌اند، اما همان‌طور که این فعال حوزه فنی و مهندسی می‌گوید این اعتماد و علاقه به راحتی به وجود نیامده است و فتح این بخش کوچک از بازار داخلی با تلاش و خروجی‌های قابل قبولی به دست آمده که شرکت‌های دانش‌محور داخلی توانسته‌اند به معرض نمایش بگذارند. جالب است بدانیم که به گفته محمدی از ابتدا و در حال حاضر شرکت‌های خصوصی بیشتر به لایسنسورهای داخلی اعتماد کرده‌‌‌اند. وی اظهار می‌کند: در سال‌های قبل جلب این اعتماد بسیار سخت بود و توجیه کردن سرمایه‌گذاران نیاز به زمان داشت. خوشبختانه در حال حاضر این فضا باز شده و شرکت‌ها نتایج خوبی گرفته‌‌‌اند. در ادامه مشروح این گفت وگو آمده‌است.
دانش فنی و مهندسی در بخش پتروشیمی تا چه اندازه اهمیت دارد؟
راه‌اندازی یک واحد پتروشیمی نیازمند طی کردن سه فاز یا مرحله است: ابتدا طراحی واحد بر اساس دانش فنی آن فرآیند، سپس خرید و در نهایت نصب و راه‌اندازی. شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات فنی و مهندسی در فاز ابتدایی این فرآیند فعال هستند. موضوع اصلی در صنعت پتروشیمی جدا از مباحث کلان تامین مالی، دانش فنی است. خوشبختانه رویکرد سیاستگذاران دولتی این صنعت همچون شرکت ملی صنایع پتروشیمی و هلدینگ‌‌‌های مطرح همچون شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس به سمت دانش‌‌‌های فنی ایرانی و حمایت از آنهاست. شاید به لحاظ مالی حداکثر ۱۰درصد یک پروژه به دانش فنی و مهندسی اختصاص یابد، ولی مابقی آن به بخش‌هایی اختصاص می‌‌‌یابد که بنیاد آن به همین دانش فنی برمی‌‌‌گردد. اگر در یک پروژه از یک دانش فنی نامناسب استفاده شود عملا باعث تحت‌‌‌الشعاع قرارگرفتن بخش اعظم سرمایه‌گذاری می‌شود. بنابراین با اینکه ارزش خدمات فنی و مهندسی در یک پروژه کمتر است اما سایر مراحل احداث یک واحد، تحت‌تاثیر دانش فنی و مهندسی است.
در حال حاضر سرمایه‌گذاران و دولت تا چه اندازه به شرکت‌های داخلی فنی و مهندسی توجه دارند؟
به شرکت‌هایی مانند ما در حال حاضر توجه قابل تقدیری می‌شود. این موضوع شاید به این دلیل باشد که امتحان خود را در این حوزه پس داده‌‌‌ایم و محصولاتی که از واحدهای با دانش فنی ما حاصل شده است در حال حاضر به سایر کشورها صادر می‌شود.
برخی کارشناسان معتقدند که ایران از نظر دانش فنی و مهندسی بسیار عقب مانده یا در حد کپی‌‌‌بردار است. به نظر شما تا چه اندازه این گزاره درست است؟
۱۰ سال پیش وقتی در صنعت پتروشیمی صحبت ازکاتالیست ایرانی می‌شد، کسی در تصورش نمی‌گنجید که در کشورمان کاتالیستی تولید شود که قلب تپنده واحد با آن کاتالیست کار کند. خوشبختانه هم اکنون شاهد آن هستیم که شرکت‌های زیادی این محصول ارزشمند را تولید می‌کنند. لایسنس هم به نظر من همین مسیر را طی می‌کند و البته این مسیر سختی‌های خودش را هم دارد. لازم است متذکر شوم ارزش لایسنس‌‌‌های تولیدی ما از نظر قیمتی نسبت نمونه‌‌‌های مشابه خارجی‌‌‌اش به مراتب پایین‌‌‌تر است که این موضوع می‌تواند جذابیت فراوانی برای سرمایه‌گذاران داخلی ایجاد کند. در موضوع کپی برداری، که البته من اسم آن را کپی نمی‌‌‌گذارم، حتی اگر یک شرکت بتواند این کار را به نحوی که منجر به تولید محصول با کیفیت کند، هم نوعی هنر است. یعنی اگر بتوان یک دانش را کپی و با توجه به همه متغیرهای متفاوت، پیاده‌سازی کرد باز قابل تحسین است. در بحث دانش فنی چند سالی است که در کشورمان شرکت‌های پیشتازی هستند که فعال هستند و نتایج مطلوبی هم گرفته‌‌‌اند.
دانش فنی کنونی ما تا چه اندازه جوابگوی تکمیل زنجیره هستند و تا چه میزان مجددا نیاز به واردات آن داریم؟
اعتماد به این موضوع نیاز به ریسک مالی دارد. به عنوان نمونه یک شرکت سرمایه‌گذاری یا پتروشیمی حاضر هست که با یک قیمت بالاتر اما اطمینان‌‌‌بخش‌‌‌تر یک لایسنس معتبر و تجربه شده را خریداری کند. ارائه دهندگان دانش فنی لازم است این جلب اعتماد را ایجاد کنند که به نظرم این امر تا حدی در کشورمان اتفاق افتاده است. در حال حاضر شرکت‌های خصوصی بیشتر به لایسنسورهای داخلی اعتماد کرده‌‌‌اند. در سال‌های قبل جلب این اعتماد بسیار سخت بود و توجیه کردن سرمایه‌گذاران نیاز به زمان داشت. خوشبختانه در حال حاضر این فضا باز شده و شرکت‌ها نتایج خوبی گرفته‌‌‌اند. این موضوع را باید در نظر گرفت، در تحریم‌‌‌های اعمالی علیه کشورمان یکی از شاهراه‌‌‌های ارزآوری و بهبود اقتصاد کشور صنعت پتروشیمی بوده است، به همین خاطر لازم است با دید ویژه‌‌‌ای به این صنعت نگاه کرد. همان‌طور که خیلی از کاتالیست‌‌‌های ما در حال حاضر در حد نمونه‌‌‌های مشابه کشورهای پیشرفته تولید می‌‌‌شوند باید به بخش دانش فنی و لایسنس هم اعتماد کرد. قطعا سازندگان کاتالیست هم در مراحل ابتدایی خود در حد کنونی از کیفیت بالایی برخوردار نبودند ولی با کسب تجربه توانستند به این مرحله برسند. در آخر امیدوارم روزی فرا برسد که صد‌درصد واحدهای جدید این صنعت ایرانی شود، چنانچه که در حال حاضر هم به این هدف بسیار نزدیک شده‌‌‌ایم.
