آیا طلای سیاه به حمله موشکی در سوریه بی‌واکنش می‌ماند؟
سکته نفت در مسیر صعود
اثر حملات موشکی
آمریکا به همراه فرانسه و انگلیس صبح شنبه با ۱۰۵ موشک به ۳ نقطه در خاک سوریه حمله کردند. این کشورها مدعی هستند که این سه هدف مراکز ساخت سلاحهای شیمیایی دولت بشار اسد است. در زمان انجام این عملیات بازارهای بین‌المللی از جمله بازار نفت در تعطیلات پایان هفته میلادی به سر می‌بردند، اما روز گذشته در اولین روز بازگشایی بازار، قیمت نفت بیش از یک درصد افت را به ثبت رساند.این حملات در حالی انجام شد که تهدیدهای آمریکا از حدود یک هفته پیش از آن آغاز شده بود. در واقع مخالفان دولت سوریه اعلام کرده‌اند که دولت اسد شنبه شب هفته گذشته حملات شیمیایی به شهر دوما در غوطه غربی انجام داده و تعداد زیادی کشته به جا گذاشته است. هرچند که دولت سوریه دست داشتن در هر حمله شیمیایی را رد کرده و روسیه نیز کلیپ‌های منتشر شده از این واقعه را ساختگی دانسته است، اما آمریکا و دیگر کشورهای غربی در این حملات سوریه را مقصر شناختند. از این رو تهدیدها مبنی بر حمله به خاک سوریه از هفته گذشته آغاز شد و زمانی که دونالد ترامپ در یک پیام توییتری تهدید کرد که به مواضع روسیه در خاک سوریه حمله خواهد کرد، نگرانی‌ها از روشن شدن آتش جنگ در منطقه به شدت افزایش یافت.
افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک در منطقه رشد قیمت نفت را در پی داشت. به‌طوری‌که در هفته گذشته بهای هر دو نفت شاخص بیش از ۸ درصد رشد قیمتی را به ثبت رساند و به بیشترین سطح ظرف بیش از سه سال گذشته رسید. در واقع خبر افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک پیش از وقوع حمله پیش‌خور شده بود و یکی از دلایل عدم واکنش بازار به حملات موشکی در روز گذشته محسوب می‌شود. همچنین حملات موشکی غرب به خاک سوریه ظاهرا نه تنها موجب افزایش نگرانی از وقوع جنگ در منطقه نشد، بلکه تا حدودی آرامش را به بازار بازگردانده است.
کاهش ریسک پس از حمله
کارشناسان بر این باورند حملات اخیر آمریکا، فرانسه و انگلیس نشان داد که دخالت نظامی غرب در سوریه فراتر از حملات موشکی روزشنبه نخواهد رفت. بعد از این حملات، ترامپ در توییتر خود اعلام کرد «ماموریت انجام شد. » دولت بریتانیا نیز هرچند که این حملات را قانونی دانسته و از آن دفاع کرده اما بوریس جانسون، وزیر امور خارجه این کشور، با حضور در یک برنامه تلویزیونی گفته است «این حملات قرار نبود موازنه درگیری‌های سوریه را تغییر دهد بلکه هدف متوقف کردن استفاده از سلاحهای شیمیایی بوده است.» امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز در روزهای گذشته اعلام کرده که این حملات تنها برای احیای بخشی از اعتبار جامعه بین‌المللی و کاهش توانمندی شیمیایی دولت سوریه بوده و آنها قصد نداشته‌اند در جنگ داخلی این کشور دخالت کنند یا دولت بشار اسد را سرنگون سازند.
تمامی این مواضع موجب شد که بازار به این نتیجه برسد که غرب قصد ندارد حملات بیشتری علیه سوریه انجام دهد. استیون برنوک، تحلیلگر شرکت PVM Oil Associates در لندن گفت: «عقب‌نشینی غرب از تهدیدهای هفته گذشته، بازار را به توافق رسانده که هیچ‌گونه رخداد بیشتری در مورد اقدام نظامی ایالات متحده در سوریه رخ نخواهد داد.» از این رو به گزارش «دنیای اقتصاد» روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۶ به وقت تهران) قیمت نفت‌خام آمریکا ۷۰ سنت معادل بیش از یک درصد کاهش یافت و به ۶۹/ ۶۶ دلار بر بشکه رسید. این در حالی است که پیش از آن در معاملات الکترونیکی این روز افت بیش از یک دلاری را نیز تجربه کرده بود. برنت، نفت شاخص بازار لندن نیز با ۷۶ سنت معادل بیش از یک درصد افت در قیمت ۸۲/ ۷۱ دلار بر بشکه معامله شد. به گزارش بلومبرگ، ارزش کلی معاملات در این روز ۶۱ درصد بیشتر از متوسط ۱۰۰ روزه بوده است. از سوی دیگر کاهش ریسک ژئوپلیتیک موجب شده که برخی سرمایه‌گذاری‌ها در آپشن‌های خرید که هفته گذشته انجام شده نقد شود و این به کاهش قیمت نفت کمک کرده است. آن‌طور که خبرگزاری رویترز اعلام می‌کند، حجم معاملات در بازارهای آتی نفت برنت هفته گذشته به بیشترین سطح از سال ۲۰۱۱ رسیده بود چراکه به گفته کارشناس بانک سرمایه‌گذاری بی‌ان‌پی پاریباس سرمایه‌گذاران برای اینکه سرمایه خود را از ریسک‌های ژئوپلتیک حفظ کنند، سرمایه‌گذاری در بازار نفت را بهترین گزینه می‌دانند. به خصوص اگر این ریسک‌ها در خاورمیانه باشد.
نگرانی از واکنش روسیه
پیش از این برخی کارشناسان اعلام کرده بودند که در صورت تشدید تنش‌ها در منطقه به دنبال حملات موشکی آمریکا به خاک سوریه ممکن است، قیمت نفت به ۱۰۰ دلار بر بشکه برسد. گزارش «دنیای اقتصاد» را با عنوان «نفت ۱۰۰ دلاری در راه است؟» منتشر شده در تاریخ ۲۶ فروردین مطالعه کنید. در حال حاضر نیز هرچند واکنش اولیه به این تحولات افت قیمت‌ها بود، اما این به معنای رفع تهدید وقوع جنگ در منطقه نیست. آن‌طور که سایت خبری CNBC نیز می‌گوید در صورتی که ایران و روسیه به حملات اخیر غرب واکنش نشان دهند، باید منتظر افزایش قیمت‌ها باشیم. همچنین آمیرتا سن، تحلیلگر انرژی اسپکت نیز بر این باور است که نگرانی از تحریم ایران و روسیه در کوتاه‌مدت می‌تواند قیمت نفت را به ۸۰ دلار بر بشکه برساند.
در واقع هرچند وزیر امور خارجه انگلیس گفته است که هیچ‌گزینه دیگری مبنی بر حملات بیشتر روی میز نیست و دونالد ترامپ نیز اعلام کرده که به دنبال خروج نیروهای آمریکایی از خاک سوریه است، اما نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل خروج نیروهای نظامی این کشور را تایید نکرده است. او همچنین هشدار داده که ممکن است تحریم‌های شدیدتری علیه روسیه به دلیل حمایت از دولت اسد انجام دهد. آن‌طور که رابین میلز، مدیر عامل شرکت قمر انرژی و مدیر اجرایی سابق شل می‌گوید، «در حال حاضر بازار کاملا به این انتظار رسیده که آمریکا از معامله با ایران عقب‌نشینی خواهد کرد و حال این سوال مطرح است که بعد از خروج از برجام اقدام بعدی این کشور چه خواهد بود؟» او در ادامه به این سوال این‌گونه پاسخ داده است: «من فکر می‌کنم اقدام بعدی ترامپ افزایش تحریم‌ها علیه روسیه است.» جولیان لی، تحلیلگر و استراتژیست نفتی بلومبرگ نیز با تاکید بر اینکه دلیل افزایش قیمت نفت را باید در خارج از خاک سوریه جست‌وجو کرد، می‌گوید: «حملات موشکی به این کشور موجب افزایش قیمت‌ها نمیشود.» او این گمانه را مطرح می‌کند که اگر آمریکا قصد داشته باشد برای مقابله با حامیان اصلی اسد، اقدامات جدی انجام دهد، تحریم نفتی روسیه و ایران گزینه‌ای است که احتمالا مدنظر قرار خواهد گرفت و قیمت‌ها را به شدت افزایش خواهد داد. اما آن‌طور که CNBC در گزارش خود عنوان می‌کند، در نظر‌سنجی که از ۱۰ استراتژیست بازار نفت در روز گذشته انجام شده، آنها غالبا احتمال خروج آمریکا از برجام را بعد از حملات موشکی اخیر افزایش داده‌اند.
فریدون فشارکی، کارشناس بازار نفت و رئیس شرکت فکت‌گلوبال انرژی، بر این باور است که به احتمال ۹۰ درصد آمریکا از برجام خارج می‌شود. وی همچنین از احتمال بازگشت تحریم‌های ۱۸۰ روزه خبر داده است. او معتقد است حتی اگر ریسک‌های ژئوپلیتیک افزایش نیابد، بازگشت تحریم‌ها علیه ایران، تلاش عربستان برای رسیدن به قیمت‌های بالاتر و افت تولید در ونزوئلا نفت را وارد کانال ۸۰ دلار خواهد کرد. جان دیرسکل، مدیر موسسه JTD Energy Services بر این باور است که اقدام آمریکا علیه سوریه، میزان تمایل ترامپ برای اعمال اقدامات سختگیرانه‌تر علیه ایران و روسیه را نشان داد؛ از این رو شانس خوبی برای رسیدن قیمت برنت به بیش از ۷۵ دلار بر بشکه وجود دارد. با این حال، همان‌طور که کارشناسان کامرز بانک می‌گویند، هنوز ریسک بازگشت تحریم‌ها علیه ایران ۱۰۰ درصد نیست و به عواملی چون واکنش دیگر کشورهای غربی به آن بستگی دارد. از این رو باید منتظر ماند و دید در یک ماه باقی مانده تا ۱۲ مه طرف‌های حاضر در برجام چه مواضعی اتخاذ می‌کنند و چه اقداماتی انجام خواهند داد.
ارسال نظر