معاملات آتی نفت خام در بورس انرژی شانگهای بررسی شد
مانع دولتی معامله نفت با یوآن
راه طولانی بورس انرژی شانگهای
تحلیلگران بازار نفت عقیده دارند معاملات آتی جدید نفت خام در شانگهای راهی طولانی برای ایجاد شهرت و سابقه پیش رو دارد. اما این مسیر خالی از چالش و مشکل نیز نیست. تحلیلگران به «دخالت دولت در روند معاملات آتی نفت خام به یوآن، به واسطه مقررات دولتی» اشاره می‌کنند و این اتفاق را یکی از بزرگترین موانع پیش روی ورود سرمایه‌گذاران غربی به این معاملات می‌دانند. در هر صورت پکن به مقابله با نوسانات قیمتی در بازارهایش مشهور است و این مقابله تنها با دخالت دولت است که ممکن می‌شود. چنین نتیجه‌ای از سوی اوپک، به‌عنوان بزرگترین تامین‌کننده نفت خام چین نیز گرفته شده تا آنجا که این سازمان نیز در تازه‌ترین گزارش ماهیانه‌اش از بازار (گزارش ماه آوریل) بر این موضوع تاکید کرده است. در گزارش این سازمان که نزدیک به ۶۰ درصد از واردات نفت چین را تامین می‌کند، آمده است: این موضوع که بورس انرژی شانگهای از دولت مستقل باشد، در حال حاضر موضوع مهمی است زیرا می‌تواند بر ورود سرمایه‌گذاران غربی تاثیرگذار باشد.
سه عامل موفقیت برای قراردادهای جدید
آن‌طور که کمپ تحلیل می‌کند، قراردادهای آتی جدید برای معامله نفت خام در بورس بین‌المللی شانگهای که پس از سال‌ها آماده‌سازی دقیق آغاز به کار کرده است، بسیاری از عناصر موفقیت را در دل خود دارد. با این حال بررسی‌های گسترده‌ای که سه سال قبل برای قرارداد آتی شانگهای انجام شده است سه عامل، موفقیت یا شکست یک قرارداد جدید را تعیین می‌کند. از نگاه کمپ، دخالت دولت در روند معاملات آتی نفت خام در بورس انرژی شانگهای، در میان عوامل سه‌گانه، عاملی است که می‌تواند قراردادهای جدید را به سرنوشت نامبارکی دچار کند. با این حال دو عامل دیگر که عموما برای موفقیت قراردادهای جدید مورد نیاز است، در بورس انرژی شانگهای وجود دارد. طبق این بررسی، یک قرارداد باید از پوشش ریسک به‌عنوان یک نیاز تجاری بهره‌مند باشد. عامل مهم دیگر این است که قرارداد جدید باید بتواند مجموعه‌ای از دلالان و معامله‌گران را به خود جذب کند. همچنین سیاست عمومی نباید در جهت ناسازگار فعال باشد. کمپ با اشاره به این سه عامل تاکید می‌کند که «قراردادهای آتی جدید نفت خام در چین به وضوح می‌تواند دو عامل نخست را به دست بیاورد.» چین در حال حاضر بزرگترین واردکننده نفت خام از ایالات متحده آمریکا است و این عامل می‌تواند پوشش ریسک را فراهم کند. از دیگر سو به علت وجود تعداد زیادی از معامله‌گران داخلی در چین و همچنین کارگزارانی که به بازارهای کالایی آشنا هستند، احتمالا قراردادهای جدید معاملات آتی نفت خام در بورس شانگهای با مشکل جذب معامله‌گر و به جریان افتادن نقدینگی مواجه نخواهد بود. به‌طور کلی، چین سابقه به راه انداختن قراردادهای بسیار موفق برای فولاد، سنگ آهن یا مس را در کارنامه خود دارد که همگی با وجود تسلط دولت بر بازارهای کالایی چین تبدیل به بازارهای معیار شده‌اند. بنابراین ممکن است معامله نفت با یوآن نیز در آینده موفق باشد.
نگرانی بزرگ
با وجود فراهم بودن دو شرط نخست برای قرارداد آتی نفت خام در بازار شانگهای، بزرگترین نگرانی که همچنان وجود دارد و کمپ نیز در تحلیل خود به آن اشاره می‌کند، نگرش دولت چین نسبت به نوسان قیمت است. دولت چین معمولا با نوسان شدید قیمت‌ها و فعالیت‌هایی که با ریسک بالایی همراه هستند موافق نیست و به همین دلیل همواره و در دوره‌هایی منظم در بازارهای این کشور دخالت می‌کند. از دیگر سو قراردادهای جدید در کنار برخی ویژگی‌ها، محدودیت‌هایی دارند که می‌تواند معامله‌گران را دفع کند. برای مثال محدودیت‌های شدیدی که در تعداد سفارش‌های لغو شده وجود دارد (هرچند به منظور جلوگیری از سوءاستفاده‌های ممکن است) می‌تواند مانعی برای جذب معامله‌گران بیشتر باشد. همچنین محدود بودن تعداد معاملات روزانه یا توقف بلندمدت معاملات در طول تعطیلات ملی چین نیز از دیگر موارد منفی هستند. هرچند این محدودیت‌ها اصول و منطقی را در پشت خود دارند، با این حال آن‌طور که کمپ در تحلیل خود تاکید کرده، بعید است که قراردادهای جدید معاملات آتی نفت خام در بورس شانگهای که بر پایه یوآن انجام می‌گیرد، در اروپا و آمریکا جایگزین معیارهای برنت یا وست تگزاس‌اینترمدیت شود. دو شاخص یاد شده در حالی بر اساس نفت خام سبک و با سولفور کم قیمت‌گذاری می‌شوند که در مقابل چین به‌طور عمده واردکننده نفت‌هایی از نوع سنگین است. به این ترتیب بورس انرژی شانگهای این شانس را دارد که به یک معیار منطقه‌ای برای نفت خام متوسط و سنگین تبدیل شود. این احتمال از آنجا مطرح می‌شود که پالایشگران چینی عمدتا واردکننده نفت متوسط و نفت سنگین ترش هستند که نسبت به نفت‌های سبک و شیرین‌تر از قیمت‌های بهتری برخوردار هستند. اما برخی دیگر از تحلیلگران عقیده دارند در درازمدت، تجارت نفت خام بر اساس یوآن می‌تواند ساختار بازار جهانی را تغییر دهد. اما برای این کار دو پیش‌نیاز لازم است. نخستین پیش‌نیاز همان رها کردن یا کاهش چشمگیر کنترل سرمایه‌گذاری از سمت چین است. دومین پیش‌نیاز نیز موافقت عرضه‌کنندگان اصلی نفت خام چین مانند عربستان سعودی، روسیه و ایران با پذیرش یوآن در مقابل نفت ارسالی به این کشور است. با تمام تفاسیر، گسترش معاملات آتی نفت خام بر اساس یوآن اگرچه کاری محال نیست اما بسیاری از تحلیلگران و همچنین اوپک عقیده دارند این سیاست‌های داخلی چین در زمینه بازار سرمایه است که بزرگترین تهدید برای موفقیت قراردادهای جدید نفتی در شانگهای به شمار می‌رود.
ارسال نظر