پادشاه سعودی در مسکو چه برنامه‌هایی را دنبال می‌کند؟
پنج وجه نفتی دیدار سلمان و پوتین
تمجید الفالح از روسیه
دیدار پادشاه عربستان و پوتین با برگزاری همایش صنعت انرژی در مسکو همزمان شد. الفالح که به‌عنوان نماینده عربستان دراین همایش حضور داشت، اظهاراتی کرد که خط مشی جدید سیاست سعودی‌ها در قبال روسیه را به نمایش می‌گذاشت. وی در بخشی از اظهاراتش از نقش روسیه در توافق نفتی تجلیل و به شکل اغراق‌آمیزی نقش روسیه در اوپک را برجسته کرد. وی با بیان اینکه همکاری بین روسیه و عربستان موجب شد ائتلاف بی‌سابقه‌ای از ۲۴ کشور عضو و غیرعضو اوپک برای متعادل کردن بازار نفت شکل بگیرد، افزود: «روسیه کمک کرد که نفس دوباره‌ای در کالبد اوپک دمیده شود.»
آن‌طور که خبرها نشان می‌دهد، فالح و نواک درباره توافق اوپک نیز مذاکراتی انجام دادند که البته نتیجه نهایی آن در نشست رسمی اوپک در ۳۰ نوامبر اعلام خواهد شد. آن‌طور که وزیر انرژی و معادن عربستان می‌گوید پوتین پیشنهاد داده که توافق اوپک تا پایان سال ۲۰۱۸ تمدید شود که در صورت نهایی شدن آن حدود ۹ ماه به مدت اجرای توافق نفتی افزوده خواهد شد. با این حال روز گذشته کرملین این موضوع را که پوتین تمدید توافق تا پایان سال ۲۰۱۸ را به عربستان پیشنهاد داده است، تکذیب کرد. به گزارش رویترز، سخنگوی کرملین اعلام کرد که پوتین گسترش توافق تا پایان سال ۲۰۱۸ را به‌عنوان یک امکان مطرح کرده است و بین «پیشنهاد دادن» و «مطرح کردن یک امکان» تفاوت زیادی وجود دارد. با این حال الفالح به متعادل شدن مجدد بازار خوش‌بین است، هرچند هیچ قیمتی برای آینده نفت پیش‌بینی نکرده است. وی اعلام کرد که در نهایت قیمت‌ها با هزینه‌های تولید و انتظارات درخصوص سمت عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد.
روسیه سهام آرامکو را خواهد خرید؟
الفالح در این همایش که روز پنج‌شنبه برگزار شد اعلام کرد واگذاری سهام اولیه آرامکو طبق برنامه‌های قبلی و در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ اتفاق خواهد افتاد و هیچ تاخیری در اجرای برنامه‌های عربستان رخ نخواهد داد. به گزارش «دنیای اقتصاد» حدود یک سال پیش عربستان اعلام کرد قصد دارد به تدریج ظرف ۱۰ سال حدود نیمی از سهام آرامکو را در بازارهای بورس جهانی عرضه کند و عرضه اولیه آن که احتمالا حدود ۵ درصد از کل آرامکو ارزش خواهد داشت، در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ انجام خواهدگرفت. با این حال ارزش‌گذاری مناسب سهام آرامکو به‌طور مستقیم با قیمت نفت ارتباط دارد و از آنجا که قیمت نفت ظرف یک سال گذشته چندان تغییر نکرده بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی کردند که عربستان سهام آرامکو را با تاخیر واگذار خواهد داد. با این حال الفالح روز پنج‌شنبه همه این ادعاها را رد کرد و با تاکید بر تاثیر این واگذاری بر آینده اقتصاد عربستان گفت: «اقدامات لازم برای واگذاری سهام آرامکو به خوبی در حال پیشرفت است و عرضه اولیه آرامکو طبق برنامه پیش خواهد رفت.» با این حال نواک در همین پنل اظهار کرد که هنوز مشخص نیست سرمایه‌گذاران روسی از عرضه سهام آرامکو استقبال خواهند کرد یا نه؟
تداوم سرمایه‌گذاری مشترک
آن‌طور که انتظار می‌رفت دو کشور تفاهم‌نامه‌هایی را به منظور گسترش روابط اقتصادی خود امضا کردند. وزارت صنعت و تجارت روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرده است، عربستان در بیش از ۲۵ طرح کشاورزی، نفت و پروژه‌های گازی در روسیه سرمایه‌گذاری خواهد کرد. در عین حال الکساندر نواک روز چهارشنبه به فایننشال تایمز گفته است در خلال دیدار شاه سلمان از مسکو، بین دو کشور قراردادهایی به ارزش ۳ میلیارد دلار امضا خواهد شد که از این مقدار ۱/ ۱ میلیارد دلار آن به شرکت پتروشیمیایی سیبور اختصاص دارد. قرار است این شرکت روسی یک واحد پتروشیمی در عربستان سعودی بسازد. پیش از سفر سلمان به روسیه نیز کرملین از تشکیل صندوق یک میلیارد دلاری روسیه و عربستان برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک در حوزه انرژی خبر داده بود. این (سرمایه‌گذاری) شامل ساخت مجموعه‌های پتروشیمی، ساخت نیروگاه‌های کوچک، شرکت‌های لجستیکی، فرودگاه پولکوو و ساخت مجموعه فرهنگی رنسانس می‌شود. این در حالی است که در مه ۲۰۱۷ درخلال دیدار محمد بن سلمان، ولیعهد کنونی عربستان با پوتین در مسکو توافق‌های اولیه برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک انجام شد. آنها توافق کردند که عربستان ۱۰ میلیارد دلار در صندوق سرمایه‌گذاری روسیه قرار دهد.
شیل عامل نزدیکی ریاض و مسکو
الفالح در بخش دیگری از اظهارات خود در همایش هفته انرژی روسیه، به نقش نفت شیل در بازار نفت پرداخت. وی ضمن اشاره به اینکه تقاضای جهانی برای نفت در سال آینده به ۱۰۰ میلیون بشکه در روز می‌رسد، بر نیاز بازار به نفت شیل تاکید کرد. وزیر انرژی و منابع طبیعی عربستان با بیان اینکه ما می‌خواهیم در سال‌ها و دهه‌های آینده شیل نقش اساسی در بازار نفت ایفا کند، گفت: با این حال این مهم است که سرعت رشد توسعه این منابع به چه اندازه‌ای است؟
با این حال به اعتقاد برخی کارشناسان با وجود اینکه عربستان اعلام می‌کند نقش شیل را در بازار پذیرفته از آمریکا به دلیل توسعه نفت شیل و آسیب‌هایی که این کشور به واسطه آن خورده، دلخور است. یکی از تحلیلگران به CNBC در این خصوص می‌گوید: «نفت شیل موجب دلخوری عربستان از آمریکا شد، چراکه یک قرارداد غیر رسمی بین کشورهای عضو اوپک و آمریکا وجود داشت و آن این بود که این کشورها با همه توان منابع نفتی خود را توسعه دهند تا به تقاضای نفت‌خام آمریکا پاسخ داده شود. اما آمریکا با توسعه نفت شیل موجب افول اوپک شد و عربستان را تا مرز سقوط پیش برد.» از این رو توجه به این مساله که به واسطه گسترش منابع شیل در آمریکا نقش این کشور در خاورمیانه کمرنگ‌تر از سابق شده است، سفر سلمان به روسیه ابعاد دیگری به خود می‌گیرد.به اعتقاد برخی کارشناسان، عربستان به دلیل کاهش نقش آمریکا در منطقه به دنبال جایگزینی برای این کشور می‌گردد.به گزارش «دنیای اقتصاد» نفت در ژوئن سال ۲۰۱۴ از قیمت‌های نزدیک به ۱۲۰ دلار به ازای هر بشکه به دلیل تقاضای ضعیف، رشد شاخص دلار و تولید شدید شیل در آمریکا رو به کاهش گذاشت. در این بین عدم رضایت عربستان برای کاهش تولید نفت اوپک مزید بر علت شد و روند افت قیمت‌ها را تسریع کرد. عربستان بر این باور بود که با عدم کاهش تولید نفت اوپک و کاهش قیمت‌ها، تولیدکنندگان نفت شیل از دور رقابت خارج خواهد شد.
مسکو جایگزین واشنگتن خواهد شد؟
کارشناسان بر این باورند که همکاری دو کشور فراتر از همکاری‌های مشترک درخصوص انرژی خواهد بود. در واقع پیش‌بینی می‌شود دو کشور به روابط جدید سیاسی و اقتصادی در خلال همکاری‌هایی در حوزه انرژی دست یابند و دیدار سلمان و پوتین در مسکو به یقین فصل جدیدی در روابط دو کشور خواهد گشود.
به اعتقاد این کارشناسان روسیه با ایفای نقش در سوریه نگرانی‌هایی درباره افزایش قدرت ایران در منطقه برای عربستان ایجاد کرد. در واقع روسیه در حالی نقش سابق آمریکا را در منطقه ایفا می‌کند که ایران را به‌عنوان شریک راهبردی در سوریه کنار خود داشته است. از این رو عربستان به دنبال ایجاد روابط استراتژیک با روس‌ها است. از سوی دیگر روسیه نیز به واسطه نقشی که در سوریه ایفا کرده، ترجیح می‌دهد روابط مساعدی با همه کشورهای درگیر در این ماجرا داشته باشد تا بتواند تنش‌های منطقه را کنترل کند. با این حال کریل دیمیتریف، مدیر عامل صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه (RDIF)، در گفت‌وگو با CNBC در حاشیه همایش هفته انرژی روسیه این موضوع را که روابط روسیه و عربستان تهدیدی برای رابطه آمریکا و عربستان است رد کرد. وی با بیان اینکه عربستان و روسیه نقاط مشترک بسیاری دارند که می‌تواند زمینه افزایش همکاری دو کشور را فراهم کند، افزود: «به‌طور مثال دو کشور به دنبال جدایی اقتصادشان از نفت هستند. با این حال روسیه جایگزین آمریکا برای عربستان نخواهد شد و آمریکا برای صدها سال شریک کلیدی برای عربستان باقی خواهد ماند.» وی بی‌اثر شدن تحریم‌های اروپا و آمریکا را یکی از اهدافی که روسیه با گسترش روابط خود دنبال می‌کند، معرفی کرد. به گفته وی، در حال حاضر روسیه با کشورهای آسیایی چون چین و هند و کشورهای خاورمیانه همکاری‌های مشترک بسیاری انجام داده و آنها جایگزین‌های خوبی برای غرب بوده‌اند.
ارسال نظر