مصاف با ناترازی انرژی با حرفدرمانی!
سیدحمید حسینی در گفتوگو با «شانا» در پاسخ به این پرسش درباره ناترازی انرژی در کشور گفت: واقعیت این است که ما اکنون روزانه حدود ۳۴۰میلیون لیتر مترمکعب فرآورده نفتی تولید میکنیم که از این مقدار ۱۱۰میلیون لیتر بنزین، ۱۱۵میلیون لیتر نفتگاز و مابقی مربوط به سایر فرآوردهها مانند بنزین هواپیما، مازوت و سایر حاملهای انرژی است. این مقدار تولید، اصلا رقم کمی نیست و برای اظهارنظر درخصوص مساله ناترازی باید به دیگر ابعاد مساله مانند میزان و چگونگی مصرف هم دقت کرد. تولیدمان کم نیست، بد مصرف میکنیم!
وی ادامهداد: بهصورت کلی اگر مصرف انرژی به تولید کمک کند و همسو با آن انجام شود، افزایش مصرف نهتنها یک خبر بد و نگرانکننده نیست، بلکه خوشحالکننده و مثبت است، اما اکنون این وضع در ایران حاکم نیست و متاسفانه شدت مصرف انرژی در کشور بالاست. سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی با بیان اینکه شدت انرژی معمولا بر مبنای تولید ناخالص داخلی سنجیده میشود، گفت: این شاخص نشاندهنده آن است که به ازای هزار دلار تولید ناخالص داخلی، چقدر نفت مصرف میشود. در کشور ما مقدار مصرف انرژی هیچ تطابقی با مقدار تولید ناخالص داخلی ندارد.
حسینی تصریح کرد: در مورد اینکه چه عاملی سبب شدت مصرف انرژی بالا در کشور میشود، میتوان بحثهای مختلفی را مطرح کرد؛ اینکه کدامیک از نهادها یا دستگاهها در این زمینه به وظایف خود بیتوجهی میکنند، اصلا آیا مردم مقصر هستند یا دولت؟ آیا پالایشگاهها ضعف دارند و کیفیت بنزین پایین است یا خودروسازان باید پاسخگوی عملکرد نامناسب تولیدات خود در زمینه مصرف سوخت باشند؟ اینکه آیا قیمت پایین انرژی سبب شکلگیری این وضع شده یا نه؟ تمام این بحثها را میتوان مطرح کرد، اما در نهایت در اینکه هدررفت انرژی در کشور ما بالاست، تردیدی وجود ندارد. وی با اشاره به اینکه نیروگاههای برقی یکی از بزرگترین مصرفکنندگان انرژی در کشور بهشمار میروند، بیان کرد: این نیروگاهها بهطور عمده با فناوری قدیمی در حال فعالیت هستند و راندمانهای آنها هم کمی بیش از ۳۰درصد بوده که چیزی شبیه فاجعه است.
افزایش راندمان نیروگاهها
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی با بیان اینکه هیچ نیروگاهی در دنیا راندمان ۱۰۰درصدی ندارد، اما بسیاری از نیروگاههای راندمان بالای ۶۰درصد دارند، تصریح کرد: اگر بتوانیم با سیکل ترکیبی یا بهکارگیری فناوریهای جدید، راندمان این نیروگاهها را افزایش دهیم، شاهد کاهش اتلاف انرژی در کشور خواهیم بود، ضمن اینکه تمام دنیا در حال گرایش به انرژیهای تجدیدپذیر هستند، اما بهدلیل نداشتن منابع مالی و تحریمهای اقتصادی در این موضوع توفیقی نداشتهایم و هنوز ۹۸.۵درصد از برق کشور با حاملهای انرژی تولید میشود. حسینی درخصوص راهکارهای کاهش ناترازی انرژی گفت: هنگامی که با یک معضل مواجه هستیم، باید برای برطرفکردن آن مجموعهای از راهکارها را درنظر بگیریم و نسبت به پیادهسازی آنها اقدام کنیم. نباید فقط با نصیحتکردن و شعاردادن با مساله مواجه شد. اینکه مسوولان برای فرار از تصمیمگیری فقط به شکل ظاهری از لزوم بهینهسازی مصرف، حرف میزنند و در عمل هیچ اقدامی صورت نمیگیرد، فقط به بحرانیترشدن شرایط میانجامد.
وی ضمن تاکید بر اجرای راهکارهای قیمتی برای کاهش مصرف افزود: در علم اقتصاد ثابتشده که «قیمت» تنها عاملی است که میتواند رفتار مصرفکننده را تنظیم و هدایت کند. شما تا زمانیکه به هر دلیلی، حتی هزینه انتقال و توزیع فرآورده را هم از مصرفکننده دریافت نمیکنید، نمیتوانید صرفا با نصیحتکردن مانع افزایش مصرف شوید، بنابراین برای رسیدن به اهدافی همچون صرفهجویی و بهینهسازی مصرف باید مجموعهای از راهکارهای قیمتی و غیرقیمتی را عملیاتی کرد تا مساله ناترازی انرژی حل شود.
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی ادامهداد: اکنون وقتی مردم قصد دارند خودرو خریداری کنند، تنها مسالهای که برایشان اهمیت ندارد، مقدار مصرف سوخت خودرو است. همچنین برای از رده خارجکردن خودروهای اسقاطی نیز هیچ انگیزهای وجود ندارد، بههمیندلیل شاهد هستیم که با وجود اینکه تعرفه واردات خودروهای برقی صفر شدهاست، این خودروها هنوز جایگاهی در کشور ما ندارند.
حسینی با اشاره به اینکه افزایش تولید بدون انجام راهکارهای لازم برای کنترل و بهینهسازی مصرف بهمعنای هدررفت بیشتر انرژی است، گفت: در عینحال باید برای افزایش تولید هم برنامه داشت، زیرا اکنون سالانه با ۷ تا ۸درصد افزایش مصرف بنزین مواجه هستیم. باید تلاش کنیم ضمن کاهش مصرف، تولید را هم افزایش دهیم تا از این شرایط با کمترین چالش عبور کنیم. وی با اشاره به اینکه شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی توانسته است تولید روزانه بنزین را با اصلاح مدلهای مالی و درنظرگرفتن مشوقها، روزانه ۷میلیون لیتر افزایش دهد، اظهار کرد: این مسیر باید همچنان تداوم یابد و از پالایشگاههای موجود بهصورت حداکثری بهره برد.
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی در پایان با بیان اینکه در زمینه ناترازی انرژی باید کارهای فرهنگی انجام شود، گفت: امیدواریم دولت در نهایت بتواند بهویژه در زمینه بنزین به تصمیم مشخصی برسد و آن را عملیاتی کند، البته این نگرانی وجود دارد که دولت به سراغ اجرای طرح توزیع بنزین به هر فرد برود که آثار بسیار بدی دارد، اینگونه طرحها هم مضرات افزایش قیمت را در پی دارد و هم سبب چندنرخیشدن حاملهای انرژی خواهدشد، ضمن اینکه در صورت اجرای این طرح، هیچ کمکی به کاهش مصرف نمیکند و مصرف هم افزایش مییابد.