تراز تجاری بخش معدن و صنایع معدنی در سه‌ماهه ۱۴۰۳ بررسی شد

پیشتازان صادرات معدنی

دنیای اقتصاد : تراز تجاری بخش معدن و صنایع معدنی در سه‌ماهه اول سال‌۱۴۰۳، هم از لحاظ ارزشی و هم وزنی مثبت است. در این بازه زمانی تراز تجاری به لحاظ ارزشی یک‌‌میلیارد و ۵۷۹‌‌میلیون دلار و به لحاظ وزنی ۱۴‌میلیون و ۸۵۱‌‌هزار تن مثبت است. در فصل اول سال‌۱۴۰۳ صادرات معدن و صنایع معدنی، ۲میلیارد و ۹۷۸‌‌میلیون دلار به وزن ۱۵‌‌میلیون و ۷۲۴‌‌هزار تن و واردات یک‌‌میلیارد و ۴۰۰‌‌میلیون دلار به وزن ۸۷۳‌هزار‌تن بوده‌است، با این‌وجود صادرات معدن و صنایع معدنی نسبت به مدت مشابه سال‌قبل به لحاظ ارزشی ۱۰‌درصد و به لحاظ وزنی یک‌درصد کاهش داشته‌است. معدن و صنایع معدنی همچنین سهم ۲۲‌درصدی از صادرات غیرنفتی در سه‌ماهه امسال داشته‏‏‏‏‌اند.

صادرات معدن و صنایع معدنی در سه‌ماهه اول 1403 کاهش 10‌درصدی ارزشی داشته‌است. در حالی در سه‌ماهه اول سال‌1402، کشور 3‌‌میلیارد و 293‌‌میلیون دلار به وزن 15‌‌میلیون و 826‌‌هزار تن صادرات معدن و صنایع معدنی داشته‌است که در سه‌ماهه اول امسال صادرات معدن به 2‌میلیارد و 978‌میلیون دلار به وزن 15‌میلیون و 724‌هزار تن رسیده‌است. ارزش واحد صادرات را نیز در این بازه زمانی 9‌درصد کاهش داشته‌است.

 صادرات معدن به تفکیک بخش‌های عمده و گروه‌های کالایی

صادرات معدن و صنایع معدنی در سه بخش صنایع معدنی فلزی، صنایع معدنی غیرفلزی و معدن صورت می‌گیرد.

صنایع معدنی فلزی: مجموع صادرات صنایع معدنی فلزی در سه‌ماهه 1403، 2‌‌میلیارد و 124‌میلیون دلار به وزن 3‌‌‌میلیون و 187‌هزار تن بوده‌ که در مجموع سهم ارزشی 16درصدی از کل صادرات داشته‌است.

صادرات این بخش به لحاظ ارزشی 13‌درصد (310‌میلیون دلار) و به لحاظ وزنی 15درصد (548‌هزار تن) نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته کاهش داشته‌است.

شمش فولاد: صادرات این گروه کالایی 737‌میلیون دلار به وزن یک‌میلیون  و 556‌‌هزار تن بوده که سهم ارزشی 5.5‌درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی33‌درصد و به لحاظ وزنی 27‌درصد کاهش داشته‌است.

محصولات طویل فولادی: صادرات این گروه کالایی 446‌میلیون دلار به وزن 924‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 3.3‌درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی 19‌درصد و به لحاظ وزنی 31درصد افزایش داشته‌است.

سایر صنایع معدنی فلزی: صادرات این گروه کالایی 402‌میلیون دلار به وزن 118هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 3‌درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی39‌درصد افزایش و به لحاظ وزنی 29درصد کاهش داشته‌است.

شمش آلومینیوم: صادرات این گروه کالایی 140‌میلیون دلار به وزن 58‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی یک‌درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی 18‌درصد و به لحاظ وزنی 21درصد کاهش داشته‌است.

کاتد مس: صادرات این گروه کالایی 116میلیون دلار به وزن 12هزار ‌تن بوده که سهم ارزشی 0.9‌درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی77‌درصد افزایش و به لحاظ وزنی 55‌درصد افزایش داشته‌است.

آهن اسفنجی: صادرات این گروه کالایی 88‌ میلیون دلار به وزن 341هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 0.6‌درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی16‌درصد و به لحاظ وزنی 15درصد کاهش داشته‌است.

شمش روی: صادرات این گروه کالایی 75میلیون دلار به وزن 28هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 0.6درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی48‌درصد و به لحاظ وزنی 49درصد کاهش داشته‌است.

محصولات تخت فولادی: صادرات این گروه کالایی 52میلیون دلار به وزن 77 هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 0.4‌درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی42درصد و به لحاظ وزنی 41‌درصد کاهش داشته‌است.

فروآلیاژها: صادرات این گروه کالایی 35‌میلیون دلار به وزن 31هزار ‌تن بوده که سهم ارزشی 0.3‌درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی28درصد کاهش و به لحاظ وزنی 28درصد افزایش داشته‌است.

فولادی لوله و پروفیل: صادرات این گروه کالایی25‌میلیون دلار به وزن 38هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 0.2‌درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی16درصد و به لحاظ وزنی 14درصد کاهش داشته‌است.

شمش سرب: صادرات این گروه کالایی 9میلیون دلار به وزن4هزار‌تن بوده که سهم ارزشی0.1درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی45‌درصد و به لحاظ وزنی 44درصد کاهش داشته‌است.

صنایع معدنی غیرفلزی: مجموع صادرات معدنی فلزی در سه‌ماهه 1403، 330‌میلیون دلار به وزن 5‌‌‌میلیون و 333‌هزار تن بوده‌ که در مجموع سهم ارزشی 2.4درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این بخش به لحاظ ارزشی 19‌درصد (52‌میلیون دلار) و به لحاظ وزنی 5‌درصد (232‌هزار تن) نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته افزایش داشته‌است.

کاشی و سرامیک: صادرات این گروه کالایی109‌میلیون دلار به وزن یک‌میلیون‌ و 79‌هزار تن بوده که سهم ارزشی0.8درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی63‌درصد افزایش و به لحاظ وزنی 0.4‌درصد کاهش داشته‌است.

سایر صنایع معدنی غیرفلزی: صادرات این گروه کالایی 49‌میلیون دلار به وزن240‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی0.4درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی12‌درصد و به لحاظ وزنی 35‌درصد افزایش داشته‌است.

سنگ ساختمانی: صادرات این گروه کالایی 48‌میلیون دلار به وزن343‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی0.4درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی2‌درصد و به لحاظ وزنی8‌درصد کاهش داشته‌است.

سیمان: صادرات این گروه کالایی 47‌میلیون دلار به وزن یک‌‌‌میلیون و 489‌هزار تن بوده که سهم ارزشی 0.3درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی7‌درصد و به لحاظ وزنی 9درصد افزایش داشته‌است.

کلینکر: صادرات این گروه کالایی 47‌میلیون دلار به وزن 2‌میلیون  و 52‌‌هزار تن بوده که سهم ارزشی0.3درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی4درصد و به لحاظ وزنی 3درصد افزایش داشته‌است.

شیشه ساختمانی: صادرات این گروه کالایی 24میلیون دلار به وزن 118‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی0.2درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی20درصد و به لحاظ وزنی 20درصد افزایش داشته‌است.

چینی بهداشتی: صادرات این گروه کالایی 8‌میلیون دلار به وزن13هزار ‌تن بوده که سهم ارزشی0.1درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی28‌درصد کاهش و به لحاظ وزنی 5‌درصد افزایش داشته‌است.

معدن: مجموع صادرات معدن در سه‌ماهه 1403، 523‌میلیون دلار به وزن 7‌میلیون  و 204‌‌هزار تن بوده‌است که در مجموع سهم ارزشی 3.9درصدی از کل صادرات داشته‌است. صادرات این بخش به لحاظ ارزشی 10‌درصد (56میلیون دلار) کاهش و به لحاظ وزنی 3درصد (214هزار تن) نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته افزایش داشته‌است.

 مقاصد صادراتی بخش معدن و صنایع معدنی

بررسی مقاصد صادراتی بخش معدن و صنایع معدنی نشان می‌دهد؛ چین با سهم 25درصدی، عراق با سهم 20‌درصدی، ترکیه با سهم 13‌درصدی، امارات‌متحده‌عربی با سهم 10‌درصدی، عمان با سهم 5‌درصدی، جمهوری‌آذربایجان با سهم 3‌درصدی و سایر کشورها با سهم 24‌درصدی هستند. سنگ و کنسانتره آهن سهم 10‌درصدی از صادرات به چین داشته‌است. صنایع معدنی فلزی، سهم 14‌درصدی و صنایع معدنی غیرفلزی سهم 5 در صدی از صادرات به عراق داشته‌اند. صنایع معدنی فلزی سهم 15‌درصدی از صادرات به امارات داشته‌است. در صادرات به ترکیه، سایر صنایع معدنی فلزی سهم 0.9‌درصدی، شمش آلومینیوم سهم 0.7‌درصدی، شمش فولاد سهم 0.4‌درصدی و شمش روی سهم 0.4‌درصدی داشته‌است. در صادرات به افغانستان صنایع معدنی فلزی سهم 13درصدی و صنایع معدنی غیرفلزی سهم 0.4‌درصدی داشته‌است.

صنایع معدنی فلزی در صادرات به هند و پاکستان سهم 5‌درصدی داشته‌است. در صادرات به عمان شمش فولاد سهم 20‌درصدی، آهن اسفنجی سهم 8‌درصدی و سنگ و کنسانتره آهن سهم 7درصدی داشته‌است. در صادرات به فدراسیون‌روسیه صنایع معدنی غیرفلزی سهم 6درصدی داشته‌است. در صادرات به جمهوری‌آذربایجان نیز صنایع معدنی فلزی سهم 44درصدی و صنایع معدنی غیرفلزی سهم 5‌درصدی داشته‌است.

 واردات معدن و صنایع معدنی در سه‌ماهه 1403

واردات معدن و صنایع معدنی در سه‌ماهه اول 1403 افزایش 11‌درصدی ارزشی و کاهش وزنی 21درصدی داشته‌است. در حالی در سه‌ماهه اول امسال، یک‌میلیون و 400‌هزار دلار به وزن 873هزار‌تن واردات معدن و صنایع معدنی صورت‌گرفته که در مدت مشابه سال‌گذشته واردات معدن و صنایع معدنی یک‌میلیون و 262‌هزار دلار به وزن یک‌هزار و 112‌تن بوده‌است. ارزش واردات نیز در این بازه زمانی 41‌درصد افزایش داشته‌است. معدن و صنایع معدنی سهم ارزشی 10‌درصدی از واردات کشور در این بازه زمانی داشته‌است.

 واردات معدن به تفکیک بخش‌های عمده و گروه‌های کالایی

واردات معدن و صنایع معدنی در چهار بخش صنایع معدنی فلزی، صنایع معدنی فیرفلزی، معدن و فلزات گرانبها صورت می‌گیرد.

صنایع معدنی فلزی: مجموع واردات صنایع معدنی فلزی در سه‌ماهه 1403، 724میلیون دلار به وزن 486هزار‌تن بوده‌ که در مجموع سهم ارزشی 5درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این بخش به لحاظ ارزشی 10درصد (78‌میلیون دلار) کاهش و به لحاظ وزنی 4درصد (16هزار تن) نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته افزایش داشته‌است.

شمش فولاد: واردات این گروه کالایی 2‌میلیون دلار به وزن یک‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 0.01‌درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی264‌درصد و به لحاظ وزنی 70‌درصد افزایش داشته‌است.

محصولات طویل فولادی: واردات این گروه کالایی 28‌میلیون دلار به وزن 24‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 0.2‌درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی 14درصد کاهش و به لحاظ وزنی 2درصد افزایش داشته‌است.

سایر صنایع معدنی فلزی: واردات این گروه کالایی 307‌میلیون دلار به وزن 109هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 2درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی4‌درصد کاهش و به لحاظ وزنی 7درصد افزایش داشته‌است.

شمش آلومینیوم: واردات این گروه کالایی 33‌میلیون دلار به وزن 21‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 0.2درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی22‌درصد و به لحاظ وزنی 34‌درصد کاهش داشته‌است.

محصولات تخت فولادی: واردات این گروه کالایی 296میلیون دلار به وزن 297هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 2درصدی از کل واردات داشته است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته به لحاظ ارزشی 5 درصد کاهش و به لحاظ وزنی 14‌درصد افزایش داشته‌است.

فروآلیاژها: واردات این گروه کالایی 51‌میلیون دلار به وزن 32‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 0.4درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی 41‌درصد و به لحاظ وزنی 34‌درصد کاهش داشته‌است.

فولادی لوله و پروفیل: واردات این گروه کالایی6‌میلیون دلار به وزن 3‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی 0.04درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی36درصد و به لحاظ وزنی 37‌درصد افزایش داشته‌است.

شمش سرب: واردات این گروه کالایی 0.2‌میلیون دلار به وزن 0.1‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی ناچیزی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی و وزنی 95‌درصد کاهش داشته‌است.

صنایع معدنی غیرفلزی: مجموع واردات معدنی فلزی در سه‌ماهه 1403، 75‌میلیون دلار به وزن 47هزار‌تن بوده‌است که در مجموع سهم ارزشی یک‌درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این بخش به لحاظ ارزشی 4درصد (2.8میلیون دلار) کاهش و به لحاظ وزنی 4‌درصد (2‌هزار تن) نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته افزایش داشته‌است.

سایر صنایع معدنی غیرفلزی: واردات این گروه کالایی 71‌میلیون دلار به وزن39هزار‌تن بوده که سهم ارزشی0.5درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی5درصد کاهش و به لحاظ وزنی 6‌درصد افزایش داشته‌است.

سنگ ساختمانی: واردات این گروه کالایی یک‌میلیون دلار به وزن4‌هزار‌تن بوده که سهم ارزشی0.01‌درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی3‌درصد و به لحاظ وزنی 37‌درصد کاهش داشته‌است.

سیمان: واردات این گروه کالایی 2‌میلیون دلار به وزن3هزار‌تن بوده که سهم ارزشی0.02درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی76‌درصد و به لحاظ وزنی 167درصد افزایش داشته‌است.

شیشه ساختمانی: واردات این گروه کالایی 2‌میلیون دلار به وزن یک‌‌هزار ‌تن بوده که سهم ارزشی 0.01‌درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این محصول نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته به لحاظ ارزشی5درصد افزایش و به لحاظ وزنی 4درصد کاهش داشته‌است.

معدن: مجموع واردات بخش معدن در سه‌ماهه 1403، 123میلیون دلار به وزن 340‌هزار‌تن بوده‌است که در مجموع سهم ارزشی یک‌درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این بخش به لحاظ ارزشی 51‌درصد (127میلیون دلار) و به لحاظ وزنی 43درصد (257هزار تن) نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته کاهش داشته‌است.

 فلزات گرانبها: مجموع واردات فلزات گرانبها در سه‌ماهه 1403، 477‌میلیون دلار به وزن 0.007هزار‌تن بوده‌است که در مجموع سهم ارزشی 3.3‌درصدی از کل واردات داشته‌است. واردات این بخش به لحاظ ارزشی 263‌درصد (345میلیون دلار) و به لحاظ وزنی 131درصد (0.004هزار تن) نسبت به مدت مشابه سال‌گذشته افزایش داشته‌است.

 مبادی وارداتی بخش معدن

مبادی وارداتی بخش معدن شامل امارات‌متحده‌عربی به سهم 34‌درصدی، چین با سهم 31‌درصدی، ترکیه با سهم 14‌درصدی، هنگ‌کنگ با سهم 0.5‌درصدی، عراق با سهم 0.5‌درصدی، عمان با سهم 0.3‌درصدی و سایر با سهم 8‌درصدی است.