مسکن در کوتاهمدت و میانمدت
در حقیقت طی سالهای اخیر شوک ناشی از بازگشت تحریمها باعث شد قیمتها در بازارهای دارایی افزایش یابد و بعد از آن، توازنی بین بازارهای دارایی و کالایی ایجاد شود. در قالب این توازن، کالایی که تا سال ۱۴۰۰ هنوز میزان رشد قیمت بازارهای دارایی را تجربه نکرده بود، دچار افزایش شد و مابهازای این فرآیند، قیمت واقعی مسکن در سال گذشته کاهش یافت.اما چون مسکن یک دارایی امن محسوب میشود و در دوره بیثباتی بودهایم لذا بازار ملک با تقاضای بیشتری برای خرید (سرمایهگذاری) در سالهای اخیر روبهرو شد و مثلا بازدهی آن در سال گذشته بیشتر از بقیه بازارها بود. در سال ۱۴۰۱ به نظر میرسد که بازیگردان اصلی بازار مسکن «وضعیتی است که ما میتوانیم پس از برجام داشته باشیم». به نظر من برجام عامل موثری در تعیین وضعیت بخش مسکن است. درباره سوال سوم باید بگویم، اگر برجام انجام شود و ما به صورت اسمی وضعیتی را که در برجام اول شاهد بودیم مجددا تجربه کنیم، در این صورت قیمتها به ثبات میرسد و نااطمینانیها از بین خواهد رفت. در بازار مسکن، قیمت به صورت اسمی ثبات پیدا میکند و حجم معاملات هم رشد تدریجی خواهد داشت. اما اگر برجام محقق نشود اعتقاد دارم بازارهای دارایی وضعیت مهیجی خواهند داشت. این هیجان اول در بازار ارز خودش را نشان میدهد و بعد بازار مسکن و قیمتها دچار بیثباتی خواهند شد.
درباره حجم معاملات مسکن هم اگر برجام نهایی نشود ابتدا حجم معاملات ملک زیاد میشود و بعد از شوک قیمتی احتمالی، مجددا رکود سنگین برقرار خواهد شد.
اما درباره چشمانداز یکساله قیمت مسکن، فکر نمیکنم در سال ۱۴۰۱ به میزان قابل توجهی قیمت واقعی مسکن افت کند.
اگر توافق صورت بگیرد، روند نزولی تورم را شاهد خواهیم بود که در این صورت قیمت اسمی مسکن با ثبات خواهد شد و شکاف بین تورم عمومی و تورم مسکن کوچک میشود. اما اگر برجام امضا نشود قیمت مسکن بیشتر از تورم عمومی رشد میکند.
وضعیت میانمدت بخش مسکن در صورت تحقق برجام، «شرایط باثبات و رونق غیرتورمی» است. توافق احتمالی ابتدا بخش مسکن را به ثبات میرساند و در کوتاهمدت، رکود ایجاد میشود. بعد از آن است که میتوانیم به رونق غیرتورمی امیدوار باشیم.