شرط احیای زندگی شبانه در شهرها
با توجه به اهمیت روشنایی و نورپردازی در گسترش فعالیتهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی هر کشور که به شکلهای مختلفی قابل ارزیابی است، نیاز است وزارت کشور بهعنوان متولی اصلی امنیت، توسعه و آبادانی کشور بهعنوان نقش راهبر و ناظر و همچنین وزارتخانههای نیرو و راه و شهرسازی بهعنوان مجریان امر با مطالعات لازم و استفاده از متخصصان و مشاوران حوزه روشنایی نسبت به تعیین یک کمیته کشوری و سپس تهیه نقشه راه و برنامه دقیق اجرایی چندساله اقدام کرده و عملیات اجرایی لازم را هرچه سریعتر آغاز کنند. بدیهیاست به دلیل گستردگی موضوع اصلاح روشنایی در سطح کشور، اولویتبندیها با در نظر گرفتن موقعیتهای ناایمن در هر استان و شهرستان و بهتدریج گسترش بهتمامی جادهها، تونلها و معابر باید در نظر گرفته شود تا هرساله بخشی از کار زیر نظر کمیته کشوری انجام و گزارش اقدامات صورت گرفته نیز به اطلاع مردم رسانده شود.
در این رابطه اقداماتی توسط سازمانهای ذیربط برای نمونه اصلاح روشنایی تونلهای کشور در حال اجرا و پیادهسازی است که در صورت عدمتوجه به برنامه و نقشه راه کشور در این زمینه، به دلیل عدمتوجه به دانش و تکنیک نورپردازی صحیح، موجب هدر رفت هزینه و افزایش مصرف انرژی خواهد بود بنابراین لازم است تمام فعالیتهای حوزه روشنایی و نورپردازی در سراسر کشور در معیت کمیته ملی که در هر استان نماینده خواهد داشت، صورت گیرد.
از سوی دیگر امروزه افزایش جلوه بصری و تشویق به حضور پررنگتر مردم در ساعات شب در محیطهای شهری با عنوان «احیای زندگی شبانه در شهرها»، نیاز به انجام نورپردازیهای حرفهای در مراکز تجاری، فرهنگی، ورزشی و بوستانها داشته و این موضوع سالهاست که موردتوجه مدیران شهری در کشورهای مختلف دنیا قرارگرفته است، طوری که از موهبت نورپردازی صحیح و هنری تمام ساختمانهای قدیمی و مهم، ابنیه، پلها و تندیسها همچنین برگزاری فستیوالهای نورپردازی سالانه، توسعه اقتصادی به لحاظ جذب حداکثری گردشگران خارجی صورت میگیرد. با توجه به درک اهمیت نورپردازی صحیح و اثرگذاری مستقیم آن در فعالیتها و توسعه اقتصادی شهرها، لازم است در این زمینه نیز اقدامات اساسی به شکل مطلوبی صورت گیرد.
وجود تنوع و جاذبههای مختلف در شهرهای کشور نیازمند بررسی و تهیه نقشه نورپردازی مختص به هر شهر بهصورت جداگانه است، به نحوی که بتوان با استفاده از هنر نورپردازی، جاذبههای تاریخی، هنری، دینی، اجتماعی و فرهنگی هر شهر را طوری برجسته کرد که برای بازدید و حضور در شهرهای مختلف کشورمان رغبت زیادی ایجاد شود و از این منظر موجب توسعه و آبادانی هرچه بیشتر کشور بهواسطه کسب درآمد ارائه انواع خدمات توریستها شود، در این زمینه مسوولیت اصلی با مدیران شهری و مشاوران شهرسازی هر شهر (تحت نظارت یک مرجع واحد) است تا با درک این نیاز و اهمیت دادن به وجهه زیباییهای شبانه، ضمن ایجاد فضای مفرح برای شهروندان، نسبت به معرفی و توسعه اقتصادی جاذبههای هر شهر به شکل مطلوب آن اقدام کنند و ضمنا آن بخش از محدودههای شهری که جزو مسوولیت ایشان بوده که مهمترین آنها میدانها، پلها، اتوبانها، تونلهای داخل شهری و... است، در برنامه بازسازی روشنایی و نورپردازی قرار دهند.
برای نمونه میتوان به ساختمان اصلی راهآهن در تمامی شهرهای کشور از جمله شهر تهران اشاره کرد که به دلیل عدماستفاده از تکنیک صحیح نورپردازی، هیچگونه جلوهای در تاریکی شب نداشته و این در حالی است که ساختمانهای راهآهن در تمام شهرهای مهم دنیا جزو زیباترین ساختمانها در ساعات شب به شمار میآیند.
از آنجا که بهطورمعمول بوستانهای شهری یکی از اماکن مهم موردتوجه خانوادهها و مردم جهت سپری کردن اوقات فراغت است، توجه به روشنایی و ایمنی بوستانها نکته مهم دیگری است که مغفول مانده و لازم است توجه ویژهای به آن شود. در این زمینه لازم است شهرداریهای تمامی شهرهای کشور با استفاده از پتانسیل نهادهای مردمی همچون شورایاریهای محلات (به خصوص در شهر تهران و کلانشهرها) با تهیه شناسنامه روشنایی و ایمنی برای هر بوستان و استفاده از متخصصان حوزه روشنایی و ایمنی، طرح ارتقای روشنایی و ایمنی هر بوستان را تهیه و زیر نظر شوراهای شهر اقدام کنند. نکته مهم در این زمینه تغییر نگرش و رویه در تامین روشنایی و ایمنی توسط پیمانکاران عمرانی بدون داشتن طرح تخصصی لازم است که در حال حاضر وضعیت نامناسبی را ایجاد کرده است.
از طرفی با در نظر گرفتن توسعه روزافزون استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در تمامی دنیا و از جمله ایران، ضرورت بهکارگیری وسیع تجهیزات دریافت و بهرهبرداری از این نوع انرژیها باید بهطور قاطع در دستور کار مسوولان ملی و محلی قرار گیرد بهطوری که با مشارکت و استفاده از ظرفیتهای بخش خصوصی کشور بتوانیم با استفاده از الگوهای رایج در سایر کشورها نسبت به سرمایهگذاری جهت ایجاد واحدهای تولید انرژی الکتریکی از نور خورشید، باد، گرما و... برای تمامی بوستانهای بزرگ، بزرگراهها و جادهها استفاده کرد که بهترین نمونه آن ایجاد نیروگاههای تولید برق چندمنظوره در کنار بوستانها، مسیرهای ارتباطی شهرها و ساختمانهای بزرگ است. چراکه خاموش کردن تیرهای روشنایی خیابانها، بوستانها و بزرگراهها در اوقات کمبود برق راهکار پیش پا افتادهای است که به دلیل عدمتوجه مسوولان ذیربط در وزارت نیرو هرساله با افزایش صدمات و خطرات به مردم اجرا میشود درصورتیکه باید هرساله این موضوع با استفاده از راهکارهای جایگزین کاهش یابد. در کشور ما نیز به خصوص طی چند سال اخیر، شرکتهای تولیدی محصولات روشنایی با درک صحیح از نیازهای داخلی و انتقال تکنولوژی موفق به تولید انواع چراغهای روشنایی LED باکیفیتهای بسیار بالا شدهاند که بخش عمدهای از این محصولات در اختیار بخش خصوصی برای راهاندازی انواع پروژهها قرار میگیرد که باید در وزارتخانههای نیرو و نیز راه و شهرسازی و همچنین شهرداریها دستورالعملهای لازم برای استفاده و جایگزینی منابع روشنایی LED با منابع روشنایی قدیمی تهیه و ابلاغ شود که در آن صورت میتوان از اینگونه محصولات برای نوسازی سیستم روشنایی تمامی راهها، جادهها و تونلها و بوستانهای موجود کشور مطابق با برنامههای پیشبینیشده و همچنین تمام پروژههای جدید و در حال اجرا با ابلاغ به مشاوران و پیمانکاران اقدام کرد.