تحقیقات آمریکایی درباره تلفات انسانی افزایش دمای زمین چه میگوید؟
مقایسه تاب گرمایی فقیر و غنی
نگاه متفاوت به تبعات تغییرات اقلیم در جهان
به گزارش گروه اقتصاد بینالملل روزنامه «دنیایاقتصاد» به نقل از بلومبرگ، یافتههای این گزارش نشان میدهد که چطور افزایش درآمدها میتواند اثرات مخرب گرمای کشنده زمین درحال گرمایش را تسکین دهد. شاید بتوان مهمترین نتیجهگیری این مطالعه را در دو جمله زیر خلاصه کرد: «ملتهای ثروتمند احتمالا منابع کافی برای تطبیق شرایط زندگی خود با جهان در حال گرمشدن را دارند.» «در مقابل مردم کشورهای فقیر و تاکنون داغشده، احتمالا هزینه پیامدهای گرمایش زمین را با جان خود میپردازند.»
با افزایش دمای زمین، آسیبهای جوامع به شکل افزایش نرخ مرگومیر عمدتا در کشورهای فقیر امروز نمایان خواهد شد. تحت سناریوی انتشار بالای کربن، تغییرات آبوهوایی تا سال ۲۰۹۹ میلادی حدود ۱۰۶ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر به نرخ مرگومیر کشورهای کمدرآمد خواهد افزود. در مقابل اما انتظار میرود نرخ مرگومیر کشورهای با درآمد بالا تا آن سال به اندازه ۲۵ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر کاهش یابد، کشورهایی که مخارج بالایی برای کاستن از مرگومیر ناشی از تغییرات آبوهوایی دارند. در مجموع ملتهای ثروتمند امروز نزدیک به سه برابر بیشتر از جوامع فقیر برای سازگاری خود با افزایش دما و جلوگیری از مرگومیرهای ناشی از تغییرات آبوهوایی هزینه میکنند.
این مطالعه که بهصورت مقالهای معتبر در «اداره ملی تحقیقات اقتصادی (NBER)» به چاپ رسیده، بخشی از یک پروژه عظیمتر است. زمانی که دولتها درصدد ارزیابی «هزینههای اجتماعی کربن» بر میآیند، نوعا به برآورد ارقام کلی اقتصادی اکتفا میکنند. سالهاست که این روش مورد انتقاد است، به این خاطر که آسیبهای تغییرات آبوهوایی بسیار تعمیمپذیرند و نمیتوان ریشه آنها را در مجموعههای عظیم دادهای بومی و ملی که در مقیاسی جهانی یکپارچه میشوند جستوجو کرد. بر این اساس گروه تحقیقاتی «آزمایشگاه اثرات آبوهوایی» این چالش بزرگ را به موارد جزئیتر تقسیم کرده است. این گروه تحقیقات خود را برای بخشهای جزئی اقتصاد جهانی انجام میدهد. در این باره پیش از پرداختن به پیامدهای بخشهای انرژی، کشاورزی، کارخانهای، بهرهوری نیرویکار، زیرساختهای ساحلی و...، آنها در ابتدا بهدنبال مشخص کردن آنند که چطور تغییرات آبوهوایی بر مرگومیر ناشی از گرما اثر میگذارد.
البته این روش با چالشهایی مواجه است. اولین مشکلی که این گروه با آن روبهرو شد، فقدان اطلاعات بود. آنها نتوانستند آمارهای مرگومیر ناشی از گرما را برای تقریبا نیمی از جهان برآورد کنند، چرا که برخی کشورها چنین اطلاعاتی را جمعآوری نمیکنند یا اساسا ناتوان در جمعآوری آنند. بر این اساس ابتدا بر مبنای اطلاعات در دسترس برای ۴۱ کشور جهان که در مجموع ۵۵ درصد از جمعیت جهان را در خود جای میدهند رابطهای علّی میان گرما و نرخ مرگومیر تعیین شد و سپس به روش استقرایی ارقام برای سایر کشورها برآورد شد، تا در نهایت تصویری جهانی از نرخ مرگومیر ناشی از گرما بهدست آید.
درحالیکه فیالنفسه چنین کاری ارزش بالایی دارد، اما میتوان آن را سرآغاز ماجراجویی دانست که احتمالا نتایج آن چند برابر چشمگیرتر از برآوردهای بهدست آمده از اخبار روزمره خواهد بود. به عبارتی هزینه تغییرات آبوهوایی بسیار بزرگتر از آن چیزی است که دانشمندان پیش از این فکر میکردند. به این مثال توجه کنید: مجموع هزینههای انتشار یک تن کربن در زمان ریاستجمهوری باراک اوباما ۵۰ دلار برآورد میشد. روشهای جدید اما حاکی از آن است که فقط هزینه مرگومیرهای ناشی از گرما به تنهایی و بدون در نظر گرفتن آسیب بخشهای کشاورزی، کارخانهای، انرژی و... حدود ۳۸ دلار است، به آن معنی که مجموع هزینههای انتشار یک تن کربن چند برابر بیشتر از ۵۰ دلاری که پیشتر تصور میشد خواهد بود.
مدتهاست که محافل علمی سرگرم مباحثه پیرامون این موضوعند که چطور میتوان هزینههای اجتماعی انتشار کربن را برآورد کرد، به این خاطر که عوامل متعدد و پیچیدهای در ورای این چگونگی نهفته است. برخی از اصلیترین پرسشها در این زمینه عبارتند از:
تغییرات آبوهوایی چه مقدار آسیب به بار خواهند آورد؟ این یکی از بزرگترین پرسشهای جهان امروز است. در این رابطه گروه «آزمایشگاه تحقیقات آبوهوایی» برآوردهای خود را بر مبنای اصول اولیه علمی و اقتصادی بنا نهاده است تا بتوانند برآوردهای دقیق و جزئی از آسیبهای تغییرات آبوهوایی ارائه کند.
نسلهای آینده چه ارزش دلاری برای جهان امروز دارند؟ نرخ تنزیلی که اقتصاددانان انتخاب میکنند میتواند هزینههای انتشار کربن را بهطور قابلتوجهی بالا و پایین کند. بر این اساس در مطالعه جدید این گروه از نرخهای مطالعات قبلی و همچنین نرخهای اوراق بهادار ۱۰ ساله وزارت خزانهداری آمریکا استفاده شده است.
انتشار دیاکسیدکربن تا چه حد بالا خواهد بود؟ در مطالعه مذکور از سه سناریو استانداردشده، بالاتر از روند و پایینتر از روند برای برآورد چشمانداز انتشار کربندیاکسید استفاده شده است.
به عقیده نوح کافمن، دانشمند پژوهشگر در «مرکز سیاست جهانی انرژی» دانشگاه کلمبیا نیویورک، روشی که گروه «آزمایشگاه اثرات آبوهوایی» در برآورد آمارهای آبوهوایی و اقتصادی به کار گرفتهاند، تحسینبرانگیز است. او میگوید برآورد هزینههای اجتماعی انتشار کربن- که یکی از سختترین پرسشهای جهان امروز است- نیاز به مفروضات متعدد و استقرای اطلاعات در طول یک قرن دارد. در این رابطه سیاستگذاران دولتی در کشورهای پیشرفته در سالهای اخیر زمان و تلاشهای به مراتب بیشتری را به موضوعات آبوهوایی شامل محدودسازی افزایش دمای کرهزمین به ۵/ ۱ درجه سلسیوس تا انتهای قرن ۲۱- مفاد توافق آبوهوایی پاریس- و رساندن انتشار کربن به صفر تا سال ۲۰۵۰ اختصاص دادهاند. کافمن در این خصوص میگوید: «این موضوع جایی است که سیاستگذاران از اقتصاددانان سبقت گرفتهاند.»در آمریکا درحالیکه دولت دونالد ترامپ چارچوب قانونی الزامات هزینههای اجتماعی کربن را حفظ کرده، اما برخی از اساسیترین مفروضات آن را تغییر داده است. این تغییرات منجر شده تا مجموع هزینههای انتشار کربن بین یک تا ۷ دلار برای هر تن تعیین شود، امری که مورد انتقاد اداره حسابرسی دولت این کشور، دانشمندان علمی و اقتصاددانان قرار گرفته است.هزینههای اجتماعی انتشار کربن اهرمی است که سیاستگذاران میتوانند با بهرهگیری از آن ریسکهای آبوهوایی را در سیاستگذاریهای خود لحاظ کنند. بدون بهرهگیری از اطلاعات و تحلیلهای این حوزه، بحثهای آبوهوایی ارزشی ندارد. مایکل گریناستون، اقتصاددان دانشگاه شیکاگو و رئیس و موسس گروه «آزمایشگاه اثرات آبوهوایی» در این رابطه میگوید: «هرکسی میفهمد که آسیبهای مربوط به تغییرات آبوهوایی وجود دارد و این باید به محافل سیاستگذاری وارد شود.»به گزارش «دنیایاقتصاد»، اخیرا مطالعهای درباره علت گرمای بیسابقه در برخی کشورهای اروپایی و خاورمیانه منتشر شد که نشان داد افزایش دمای زمین تحت تاثیر انتشار گسترده آلایندههای هوا در سالهای اخیر است. این وضعیت البته در سالهای آینده ادامه پیدا میکند.در کشورهایی نظیر فرانسه در اروپا و عراق در منطقه، طی هفتههای اخیر دمای هوا به عدد بیسابقه رسید.موجهای گرمایی پیشرو تبعات مختلفی برای اقتصاد کشورها و سلامت شهروندان در پی دارد. بهخصوص در وضعیت فعلی که کرونا مانع از تجمع افراد در محیطهای عمومی میشود، گرمای بیسابقه باعث هجوم افراد به سواحل شده است که همین اتفاق در تشدید شیوع کرونا اثر مستقیم دارد.
افزایش دمای زمین همچنین باعث افزایش مصرف برق میشود و مثلا در کشوری همچون عراق، این چالش هزینه اقتصادی دولت را افزایش میدهد.مطالعات جهانی در حوزه هواشناسی حکایت از آن دارد که تعداد شبهای خنک در سالهای آینده در غالب کشورها کاهش پیدا میکند.