به گزارش «دنیای‌اقتصاد» شرکت کنترل کیفیت هوای تهران روزانه دو نوبت و در روزهای آلوده سه نوبت یا بیشتر، شاخص کیفیت هوای شهر تهران را بر اساس میانگین غلظت آلاینده‌ها در ایستگاه‌های سنجش آلودگی پراکنده در سطح شهر اعلام می‌کند. این شرکت همچنین بیش از یک سال است که با استفاده از مدل‌سازی‌های با دقت بالا و پیش‌بینی هواشناسی، امکان پیش‌بینی وضعیت آلودگی هوا را پیدا کرده است و بر این اساس می‌تواند شاخص کیفیت هوا در ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده را با دقت بالا پیش‌بینی کند. این پیش‌بینی در واقع امکان تنظیم جریان ترافیک را با هدف جلوگیری از تشدید آلودگی هوا در اختیار مدیریت ترافیکی شهر قرار می‌دهد. اما با وجود چنین ابزاری، مدیریت ترافیک در روزهای اخیر سمت و سوی پیشگیرانه از افزایش غلظت آلاینده‌ها از طریق کنترل جریان ترافیک عبوری را نداشته است.

در حال حاضر بستر مداخله ترافیکی به نفع کاهش آلودگی دست‌کم از دو جهت برای مدیریت شهری آماده است؛ از یکسو وضعیت آلودگی هوا توسط شرکت کنترل کیفیت قابل پیش‌بینی است و از سوی دیگر نسخه جدید طرح ترافیک به صراحت این مجوز را به مدیریت ترافیک تهران داده که در زمان وقوع آلودگی بنا به ضرورت از فروش مجوز روزانه طرح ترافیک به شهروندان جلوگیری شود.  اما با وجود اینکه در نیمه دوم سال چند روز ناسالم را پشت سر گذاشته‌ایم و در روزهای اخیر نیز شاخص کیفیت هوا از ۱۴۰ واحد فراتر رفت و تهران در آستانه وضعیت قرمز قرار گرفت، از این ظرفیت استفاده نشد. این در حالی است که کارشناسان معتقدند وقت استفاده از این ابزارها برای کاهش آلودگی فرارسیده است.

علی پیرحسین‌لو، مشاور معاون حمل و نقل و ترافیک شهر تهران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در پاسخ به سوالی درباره برنامه احتمالی مدیریت شهری برای استفاده از این ابزار که خود طراح آن بوده است، توضیح داد: محدود کردن فروش آرم‌های روزانه طرح ترافیک یک تصمیم جمعی و اتخاذ آن بر عهده کمیته اضطرار آلودگی هوا است که در جلسه اخیر در روز سه‌شنبه، چنین تصمیمی نگرفتند.  وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این، طرح ترافیک جدید ابزار دیگری نیز برای کاهش آلودگی هوا در اختیار مدیریت شهری قرار داده و آن افزایش ضریب نرخ عوارض دریافتی از خودروها و به دنبال آن افزایش هزینه تردد با خودرو در محدوده طرح ترافیک تا ۵۰ درصد است. این اقدام بازدارنده تقاضا برای خرید آرم در روزهای آلوده را کاهش می‌دهد و شهروندان از سفرهای غیرضروری منصرف می‌شوند. وی در عین حال عنوان کرد که مدیریت شهری هنوز اتخاذ این تدبیر را لازم ندیده و فعلا تصمیمی درباره افزایش بهای طرح ترافیک نگرفته است.

به گزارش «دنیای اقتصاد» سامانه طرح ترافیک جدید تهران که امسال عملیاتی شده، یک سامانه منعطف است که شرایط افزودن یا کاستن از امکانات آن در مواقع ضرورت فراهم است. با نزدیک شدن به فصل اوج آلودگی هوا که هر سال اغلب در ایام آذر و دی فرا می‌رسد و در روزهای اخیر با ناسالم شدن هوا برای گروه‌های حساس، زنگ آلودگی به صدا درآمده است، انتظار می‌رود از این انعطاف به نحو مطلوب برای پیشگیری از آلودگی هوا استفاده شود. در این سامانه امکان پیش‌خرید مجوز روزانه طرح ترافیک به مدت یک هفته وجود دارد. به عبارت دیگر شهروندان می‌توانند در پایان هفته، مجوز تمام یا تعدادی از روزهای هفته پیش‌رو را برای تردد در محدوده طرح ترافیک که در زمره آلوده‌ترین محدوده شهر است، پیش‌خرید کنند.  این امکان اگرچه در حالت عادی یک ابزار کارآمد برای کمک به برنامه‌ریزی ترافیکی شهروندان به شمار می‌آید، اما در فصل کنونی سرعت عمل برای واکنش در برابر آلودگی هوا و انجام اقدامات پیشگیرانه را از مدیریت شهری سلب کرده است.

انتظار می‌رود با توجه به قابل پیش‌بینی بودن کیفیت هوا، این امکان دست‌کم برای ماه‌های آلوده سال لغو یا به امکان پیش‌خرید کوتاه‌مدت (یک تا دو روزه) تبدیل شود تا به این ترتیب مدیریت شهری با مشاهده ناسالم شدن هوا برای گروه‌های حساس، بتواند از ظرفیت انعطاف سامانه طرح ترافیک در راستای پیشگیری از ناسالم شدن هوا برای عموم جامعه استفاده کند و با ممنوع کردن موقت فروش مجوزهای روزانه طرح ترافیک، از تردد خودروها در محدوده مرکزی شهر جلوگیری کند.

طبیعی است ابتکار عمل در مورد تنظیم جریان ترافیکی در مرکز شهر که در زمره آلوده‌ترین مناطق پایتخت به شمار می‌‌آید، باید در اختیار مدیریت شهری باشد؛ اما امکان پیش‌خرید بلندمدت مجوز روزانه طرح ترافیک در ایام مستعد آلودگی آذر و دی ماه، این ابتکار عمل را از مدیران سلب کرده است. انتظار شهروندان این است که تصمیمات حوزه ترافیک و آلودگی هوا اولا در پیوند و هماهنگی کامل با یکدیگر اتخاذ و اجرا شود و ثانیا مدیران ترافیکی از قدرت تصمیم‌گیری و ابزارهای در اختیار خود برای پیشگیری از تشدید آلودگی به موقع استفاده کنند و تا زمان قرمز شدن وضعیت هوا و عبور شاخص کیفیت هوا از ۱۵۰ واحد صبر نکنند.

پیرحسین‌لو درباره اینکه در صورت تصمیم به محدود کردن فروش مجوز روزانه طرح ترافیک، آیا امکان پیش‌فروش تمام روزهای هفته نیز حذف خواهد شد، گفت: فعلا چنین تصمیمی برای محدود کردن فروش آرم روزانه اتخاذ نشده و در صورتی که کمیته اضطرار چنین تصمیمی بگیرد، در آن زمان با توجه به شرایط استثنایی جدید، برنامه‌های فروش آرم با صورت جدید پیاده خواهد شد. گزارش شرکت کنترل کیفیت هوا در لحظه نگارش این ستون حاکی از افزایش غلظت ذرات معلق و رسیدن شاخص کیفیت هوا به ۱۵۱ واحد است. به نظر می‌رسد با توجه به ناسالم شدن هوا برای عموم، وقت تنظیم طرح ترافیک با آلودگی هوا فرارسیده است و کمیته اضطرار نیز باید این موضوع را به عنوان یک اولویت، بررسی کند.

اخبار مرتبط