در عین حال سازمان آتش‌نشانی در قالب تفاهم‌نامه‌ای با معاونت شهرسازی و معماری، برای رفع نقطه کور عملیات امدادرسانی در زمان اطفای حریق، ساختمان‌های عمومی و مهم را ملزم به نصب «نقشه اقدام اطفای حریق» که حاوی ۵ رده اطلاعات ساختمان است کرده است. این راهنما که در مدخل ورودی ساختمان‌های ۶ طبقه به بالا با زیر بنای حداقل ۵ هزار مترمربع نصب می‌شود از یک ماه و نیم گذشته تاکنون شرط صدور پایان کار این ساختمان‌ها در شهر تهران اعلام شده است. این نقشه اطلاعات را در پنج رده کلی شامل اعلام حریق، اطفای حریق، میزان مقاومت سازه در برابر حریق، راه فرار و همچنین راه نفوذ آتش‌نشانان به ساختمان در زمان وقوع حریق در اختیار گروه امداد قرار می‌دهد. بنابراین علاوه بر آنکه نقطه کور عملیات امداد برای چگونگی ورود به ساختمان دچار حریق را رفع می‌کند یک نوع بازدارندگی پنهان برای مقابله با حریق ایجاد می‌کند. به این صورت که با وارد کردن اطلاعات مربوط به تجهیزات و امکانات مورد استفاده در ساختمان‌ها نوعی بازدارندگی در مقابل کم‌فروشی و عدم اجرای صحیح ضوابط مربوط به ساخت وساز را از سوی سازنده‌ها به وجود می‌آورد.

به گزارش «دنیای اقتصاد» طرح مشترک سازمان آتش‌نشانی و شهرداری تهران برای پایش آنلاین ساختمان‌های پایتخت در ابتدا برای ساختمان‌های بلندمرتبه و مهم دولتی و عمومی قابلیت اجرا دارد، اما در مراحل بعدی هر ساختمان مسکونی نیز به‌صورت داوطلبانه با پرداخت شارژ ماهانه می‌تواند به این سیستم متصل شود. در این طرح مشترک از یکسو ساختمان‌های متصل به این سیستم از یک بازدید دوره‌ای رایگان در هر ۶ شش ماه برخوردار می‌شوند و از سوی دیگر در صورت بروز هر مشکل امکان واکنش سریع از طریق نزدیک‌ترین ایستگاه آتش‌نشانی فراهم می‌شود. به این صورت که سیستم اعلام حریق نصب شده در ساختمان از طریق یک سنسور ارتباطی به سیستم آتش‌نشانی متصل و در صورت بروز هر گونه حریق یا دود، با به صدا درآمدن آژیر خطر، اتاق فرماندهی سازمان آتش‌نشانی، نزدیک‌ترین ایستگاه آتش‌نشانی را انتخاب و نیروهای امدادی را به محل حادثه اعزام می‌کند. مطابق با مصوبه اخذ شده، این طرح از روزهای آتی به‌صورت اختیاری در ساختمان‌های مهم و عمومی قابلیت اجرا دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد هزینه نصب اولیه تجهیزات پایش آنلاین، برای هر واحد مسکونی عادی کمتر از ۵ میلیون تومان و هزینه شارژ ماهانه این خدمات برای یک ساختمان ۵ طبقه دارای ۱۰ واحد به‌طور متوسط ۱۰ تا ۲۰ هزار تومان پیش‌بینی می‌شود.

محمود قدیری معاون ایمنی و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به طرح مشترک سازمان آتش‌نشانی و معاونت شهرسازی برای کاهش ریسک حریق اظهار کرد: این تور ایمنی از طریق نصب «راهنمای عملیاتی آتش‌نشانی» در ساختمان‌های گروه جیم و دال از یک ماه و نیم گذشته آغاز شده است. این نقشه عملیات اطفای حریق که درمدخل ورودی ساختمان‌ها نصب می‌شود نقشه عملیات امداد و نجات، اطلاعات مربوط به تمهیدات ساختمان در برابر حریق، نقشه راه فرار ساکنان و... را در اختیار گروه امداد و نجات و ساکنان ساختمان قرار می‌دهد. حمید موسوی مدیر کل معماری و ساختمان شهرداری تهران نیز با تاکید بر آنکه این نقشه یکی از شروط صدور پایان کار ساختمان‌ها است، عنوان کرد: در حال حاضر ساختمان‌های گروه جیم و دال موظف شده‌اند تمامی اطلاعات آخرین نقشه‌های ساخت و وضع موجود ملک را درون این جعبه تعبیه کنند.

مطابق با مقررات ملی ساختمان‌، ساختمان‌های شهر در چهار گروه اصلی براساس تعداد طبقه، دسته‌بندی می‌شوند. گروه الف شامل ساختمان‌های با مقیاس کاربری محله ۱ تا ۲ طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیر ۶۰۰ مترمربع، ساختمان گروه ب شامل ساختمان‌های با مقیاس کاربری محله ۳ تا ۵ طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیر ۲ هزار مترمربع می‌شود. همچنین ساختمان‌های گروه جیم، ساختمان‌های با مقیاس کاربری منطقه ۶ تا ۱۰ طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیر بنای ۵ هزار مترمربع و نهایتا ساختمان‌های گروه دال ساختمان‌های پراهمیت تجاری و اداری با مقیاس کاربری شهر بیش از ۱۰ طبقه ارتفاع از روی زمین یا بیش از ۵ هزار مترمربع هستند. به گفته موسوی مطابق با توافق انجام شده با سازمان آتش‌نشانی نصب جعبه حریق در ساختمان‌ها سبب می‌شود نه تنها تمامی ابعاد ساختمان از لحاظ جنس و متریال استانداردسازی شده و دارای قابلیت بیشترین میزان تحمل در برابر حریق باشند بلکه براساس محتوای نقشه این جعبه مشخص می‌شود تمامی تجهیزات و امکانات ساختمان در کجا نصب شده است. به این معنی که محتویات این نقشه این امکان را می‌دهد که وقتی حریق رخ می‌دهد، محل استقرار درب‌های خروج اضطراری، پلکان‌ها، آسانسورها و سایر امکاناتی که قبلا برای اطفای حریق در ساختمان پیش‌بینی شده است مشخص شود و به این ترتیب نقطه کور عملیات امدادرسانی برطرف خواهد شد.

او ادامه داد: این در حالی است که تاکنون در زمان بروز بحران‌ به ویژه حریق، خلأ این اطلاعات سبب می‌شد که امدادرسانی با مشکلات متعددی مواجه باشد. به‌عنوان مثال در حادثه پلاسکو اگر اطلاعات مربوط به ساختمان در دسترس آتش نشانان بود امدادرسانی در زمان کمتر و با سرعت بیشتری انجام می‌شد.

تور ایمنی آنلاین برای ساختمان‌ها

در عین حال، تفاهم‌نامه دیگری میان سازمان آتش‌نشانی و معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران برای کاهش ریسک حریق و امکان واکنش سریع در هنگام بروز حریق منعقد شده است. براساس این طرح مشترک در مرحله نخست قرار است برخی از ساختمان‌های بلندمرتبه و ساختمان‌های مهم دولتی و ادارات همچون بانک‌ها به سیستم مرکزی آتش‌نشانی متصل و به‌صورت ۲۴ ساعته مانیتور شوند. البته اتصال ساختمان‌ها به این سیستم به‌صورت داوطلبانه انجام می‌شود و در مراحل بعدی سایر ساختمان‌های شهر نیز در صورت درخواست به این سیستم پایش آنلاین می‌توانند متصل شوند.

قدیری معاون سازمان آتش‌نشانی با بیان اینکه هدف از اجرای این طرح مشترک کاهش ریسک حریق از طریق بازدید‌های پیشگیرانه و امکان واکنش سریع در زمان وقوع حریق است، عنوان کرد: نحوه عملکرد سیستم پایش آنلاین به این صورت است که سیستم اعلام حریق نصب شده در ساختمان از طریق یک دستگاه ارتباطی به سیستم آتش نشانی متصل می‌شود؛ بنابراین اگر مشکلی درون ساختمان به وجود بیاید بلافاصله اطلاع‌رسانی خواهد شد، البته اگر نشانه‌ای از امکان بروز حریق همچون دود توسط این سیستم مشاهده شود، از طریق به صدا در آمدن آژیر به اتاق فرمان سازمان آتش‌نشانی گزارش می‌شود.

او ادامه داد: اتاق فرمان نیز با فشردن دکمه اعلام خطر، نزدیک‌ترین ایستگاه به محل ساختمان دچار حادثه را انتخاب و در کوتاه‌ترین زمان ممکن نیروهای امدادی به محل اعزام خواهند شد.

او با تاکید بر اینکه به جز ساختمان‌هایی که دارای خطر جدی شناخته می‌شوند، سایر ساختمان‌ها می‌توانند به‌صورت داوطلبانه به این سیستم آنلاین متصل شوند، اظهار کرد: سازمان آتش‌نشانی و معاونت شهرسازی از اجرای این هدف درآمدزایی ندارد از این رو هزینه نصب و شارژ ماهانه این سیستم برای ساختمان‌های مسکونی چندان بالا نیست. به گفته وی در عین حال ساختمان‌هایی که به این سیستم مجهز می‌شوند سازمان آتش‌نشانی به‌صورت رایگان هر ۶ ماه یک بار از آنها بازدید می‌کند. در نتیجه پایش ۲۴ ساعته و بازدید دوره‌ای سبب می‌شود که علاوه بر تغییر جدید در روند عملیات امدادرسانی، امکان پیشگیری از بروز حادثه نیز به وجود آید.

در عین حال موسوی مدیر کل معماری و ساختمان معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران نیز به مفاد این تفاهم‌نامه اشاره کرد و افزود: مطابق با توافقی که میان سازمان آتش‌نشانی و معاونت شهرسازی شهرداری تهران انجام شده که براساس آن ساختمان‌های مهم ناایمن شهری شناسایی شده است. این ساختمان‌ها جزو سازه‌ها و اماکن مهم و حیاتی هستند که نیاز است اطلاعات آنها به هنگام باشد. در رده نخست ساختمان‌های دولتی-عمومی و در رده دوم ساختمان‌های خصوصی- تجمعی در این گروه قرار می‌گیرند و در آینده تعداد مراکزی که مجهز به سیستم مانیتورینگ ۲۴ ساعته می‌شوند، توسعه پیدا می‌کند.

او ادامه داد: در مراحل بعدی پس از مشخص شدن هزینه تمام شده نصب این سیستم مانیتورینگ در ساختمان، در صورتی که نصب آنها به صرفه باشد می‌تواند توسعه و تا سطح ساختمان‌های معمولی شهر نیز ادامه پیدا کند. البته باید دید که آیا مالکان حاضر به تامین هزینه‌های نصب این سیستم برای جلوگیری از خطر آتش‌سوزی خواهند بود یا خیر.

 

07-01