کسبوکارهایی که سیاسی شده‌‌‌اند
شرکت‌‌‌های بین‌‌‌المللی دنیای غرب، پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین در مارس ۲۰۲۲ با فشار بی‌‌‌سابقه‌‌‌‌‌‌ای برای تعطیل کردن فعالیت‌‌‌هایشان در خاک روسیه مواجه شدند. برای کسی مهم نبود که آنها بنگاه‌‌‌هایی اقتصادی هستند یا سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌های سنگینی روی فعالیت‌‌‌های فرامرزی خود کرده‌‌‌اند. در آن شرایط، یکی از اساتید دانشگاه ییل به نام جفری ساننفلد، حتی یک فایل اکسل منتشر کرد تا رسانه‌‌‌ها با سهولت بیشتری تشخیص دهند چه شرکت‌‌‌هایی در خاک روسیه فعال هستند و چه شرکت‌‌‌هایی در سایر نقاط جهان گسترده شده‌‌‌اند. در آن وضعیت، مدیران عامل بسیاری از شرکت‌‌‌های دنیای غرب، مجبور شدند به سرعت تصمیماتی مهم بگیرند. آنها باید تصمیم می‌‌‌گرفتند که حقوق کارکنان خود را بدهند، فعالیت‌‌‌هایشان در روسیه را تعطیل کنند، دارایی‌‌‌هایشان را بفروشند یا به رویه‌‌‌های قدیمی خود ادامه دهند. بسیاری از آنها شرایط را به خوبی مدیریت کردند و تصمیماتی مورد تایید افکار عمومی گرفتند. با این حال، هنوز اوضاع آرام نشده بود که جامعه، فعالیت‌‌‌های آنها در کشورهایی مانند چین و عربستان سعودی را هم زیر سوال برد. اما چنین ریسک‌‌‌های غیرمنتظره‌‌‌ای برای کسب‌‌‌وکارها فقط به یک رویداد منتهی نمی‌‌‌شود.
زمانی شرکت خدمات مالی اچ‌‌‌اس‌‌‌بی‌‌‌سی (HSBC) بریتانیا در پی دفاع ضمنی از سرکوب‌‌‌های هنگ‌‌‌کنگ، حمایت عمومی از عدالت نژادی‌‌‌اش را از دست داد. شرکت مخابراتی تلنور (Telenor) در سال ۲۰۲۱ و در پی کودتای میانمار و ناتوانی در عمل به تعهداتش به حقوق بشر مجبور به فروش دارایی‌‌‌هایش در این کشور به یک شرکت سرمایه‌‌‌گذاری لبنانی شد. با این حال، حتی شیوه فروش دارایی‌‌‌ها و عقب‌‌‌نشینی‌‌‌اش از میانمار مورد نقد قرار گرفت. شرکت‌‌‌های چندملیتی بسیاری با مطالبه جمعی مصرف‌‌‌کنندگان غربی برای حل مشکلات فقر، آلایندگی و نقض حقوق بشر در زنجیره‌‌‌های تامین خود مواجه شده‌‌‌اند. آن مصرف‌‌‌کنندگان همچنان بر مطالبات خود پافشاری می‌‌‌کنند و خواهان اقدام سریع شرکت‌‌‌ها هستند. چنین شرایطی برای هر کسب‌‌‌وکار و مدیرعاملی وجود دارد. البته شدت و میزان ریسک آن در برخی صنایع و کشورها بیشتر و در برخی کمتر است. در کشور سیاست‌‌‌زده‌‌‌ای مانند ایالات متحده، شرکت‌‌‌ها در هر لحظه و در هر تصمیم خود با تنگناهای مختلف مواجه می‌‌‌شوند. در سال ۲۰۲۲ که دادگاه عالی این کشور هرگونه ادعای حق سقط جنین را رد کرد، یکی از بحران‌‌‌های مدیران کسب‌‌‌وکارها شروع شد. آنها از یکسو با کاهش روحیه و مشکلات پزشکی کارکنان خود مواجه شدند و از سوی دیگر با فشار قانون. در دوران کرونا، تصمیم درباره نیاز به اجبار یا آزادی ماسک و واکسن، چالش جدی دیگری در سال‌‌‌های اخیر بود. به موجب آزادی حمل سلاح در این کشور، سیاست‌‌‌های خاص دیگر نسبت به آن در محیط کار نیاز است.
چنین مسائلی بسیار سیاسی و اجتماعی هستند و با این حال، مدیران و کسب‌‌‌وکارها قادر به بی‌‌‌تفاوتی نسبت به آنها نیستند. هر روز، مطالبه‌‌‌ای تحت عنوان مسوولیت‌‌‌های اجتماعی و زیست‌‌‌محیطی مطرح می‌‌‌شود که نیازمند تصمیم‌‌‌گیری و اقدام فوری است. لوئیجی زیگالس، استاد دانشگاه شیکاگو گفته است: «ما اکنون شاهد سیاسی شدن جهان کسب‌‌‌وکار هستیم؛ چرا که جهان سیاست را تجاری کرده‌‌‌ایم.» در سطح جهان، گاهی میزان مطالبات افکار عمومی از شرکت‌‌‌ها حتی بیش از مطالبات از دولت‌‌‌ها می‌‌‌شود. از شرکت‌‌‌های امروزی انتظار می‌‌‌رود که طبق انتظارات جامعه و مشتریان خود عمل کنند، اخلاق و انصاف را در پیش بگیرند و همواره شفافیت را در دستور کار قرار دهند. همچنین از شرکت‌‌‌ها انتظار می‌‌‌رود که موضعی فعالانه در قبال سیاست‌‌‌های دولت و تحولات اجتماعی اتخاذ کنند. برخی شرکت‌‌‌ها به لابی‌‌‌گری، فرار مالیاتی و فساد در فعالیت‌‌‌های پیشین خود متهم می‌‌‌شوند.
برخی شرکت‌‌‌ها فرصت برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های بلندمدت را از دست می‌‌‌دهند و یک‌‌‌باره با تغییر انتظارات یا شرایط محیط مواجه می‌‌‌شوند.
مشتریان مضطرب، سهامداران و کارکنان آنها در هر صورت خواهان موضعی فعالانه و برجسته هستند. شرکت‌‌‌ها در چنین فضای سیاست‌‌‌زده‌‌‌ای هدف اصلی آنها هستند. من نخستین بار زمانی در کار خود با چنین شرایطی مواجه شدم که جوامع محلی به شیوه معدنکاری و وضعیت زیرساخت‌‌‌های ما اعتراض کردند و شکایاتی درباره آلایندگی آب و نقض حقوق بشر ترتیب دادند. اما به زودی، آن چالش‌‌‌ها گسترش یافت و اعتراض اجتماعی گسترده‌‌‌تری نسبت به بی‌‌‌مسوولیتی شرکت‌‌‌ها مطرح شد. به زودی در مهمانی‌‌‌هایی در نیویورک با افرادی احاطه می‌‌‌شدم که بی‌‌‌صبرانه می‌‌‌خواستند درباره ارتباط پولشویی فرامرزی با افزایش قیمت املاک هم صحبت کنند. در جایی دیگر می‌‌‌توان به تفصیل درباره دلایل این مطالبه‌‌‌گری جامعه و فشارهای اجتماعی و سیاسی بر شرکت‌‌‌ها صحبت کرد. اما فعلا باید به این نکته اکتفا کرد که محیط کسب‌‌‌وکار جهانی در عصر کنونی، قابل ساده‌‌‌سازی برای تمرکز بر فعالیت‌‌‌های صرفا اقتصادی نیست. از شرکت‌‌‌های بزرگ تا کسب‌‌‌وکارهای کوچک، چاره‌‌‌ای به جز چابک‌‌‌سازی خود برای امکان واکنش آنی و همچنین تعهد به مسوولیت‌‌‌های اجتماعی و زیست‌‌‌محیطی برای کاهش ریسک‌‌‌های مرتبط ندارند.
برگرفته از کتاب: زمین مرتفع، نوشته آلیسون تیلور
