آیا می‌توانیم از مسوول مصاحبه علت رد شدن خود را بپرسیم؟
مشاور عزیز،
دو هفته پیش، با شرکتی مصاحبه شغلی داشتم. به نظرم مصاحبه خوب پیش رفت. مسوول مصاحبه در پایان گفت: «بسیار عالی. از دیدنتان خوشحال شدم. امیدوارم دوباره همدیگر را ببینیم.» نوع صحبت کردنش طوری بود که حس کردم احتمالا قبول شده‌‌‌ام. اما متاسفانه دیروز ایمیلی از آنها دریافت کردم و مشخص شد که رد شده‌‌‌ام. من کاملا واجد شرایط بودم و در مصاحبه هم خوب ظاهر شدم. دوست دارم بدانم چرا ردم کردند؟ آیا از نظر شما ایرادی دارد از آنها بپرسم؟ اگر نه، چطور مطرحش کنم؟
پاسخ: دوست عزیز، برای خیلی‌‌‌ها پیش آمده که فکر کردند مصاحبه خوب پیش رفته اما نهایتا رد شده‌‌‌اند. حتی اگر کاملا واجد شرایط باشی، دلایل بسیاری وجود دارد که کارفرما به جای تو، فرد دیگری را انتخاب کند. به یاد داشته باش که عوامل متعددی در فرآیند تصمیم‌گیری و گزینش دخیلند که بسیاری از آنها شخصی نیستند. ابتدا دلایل شایعی را که باعث رد شدن در فرآیند استخدام می‌‌‌شوند بررسی می‌‌‌کنیم:
۱- برای یک شغل دیگر مناسب هستی. گاهی کارفرما حس می‌کند یک شغل دیگر برایت مناسب‌‌‌تر است اما فعلا دستش بسته است و نمی‌تواند آن شغل را به تو پیشنهاد دهد. با بررسی سوابق و مهارت‌‌‌هایت می‌توانی برای شغل‌‌‌هایی درخواست دهی که با توانمندی‌‌‌هایت مرتبط باشند.
۲- یکی از کاندیداها کمی از تو ماهرتر است. حتی اگر تمام شرایط لازم برای آن شغل را داشته باشی، باز هم ممکن است فرد دیگری در بین گزینه‌‌‌ها باشد که از تو کمی ماهرتر است. احتمالا حست درست است و مصاحبه‌‌‌ات واقعا خوب بوده و تو برای آن شغل مناسبی اما ممکن است در بین کاندیداها یک نفر باشد که از بقیه یک سر و گردن بالاتر است. اگر همچنان به یک شغل مشابه علاقه‌‌‌مندی، کماکان روی رزومه‌‌‌ات کار کن و برای شرکت‌های دیگر درخواست بفرست.
۳- باید بیشتر آماده باشی. گرچه باید به سوالات مصاحبه، جواب‌‌‌های طبیعی بدهی اما آمادگی برای پاسخ‌‌‌دهی کمک می‌کند اعتماد به نفس بیشتری در مصاحبه داشته باشی. اگر پاسخ دادن به ده‌‌‌ها سوال مصاحبه برایت سخت است این یعنی باید برای مصاحبه بعدی از قبل آماده شوی. یکی دیگر از راه‌‌‌های آمادگی این است که آرام به نظر برسی. لباس مناسب مصاحبه را از قبل آماده کن، شب قبلش به اندازه کافی بخواب و چند دقیقه زودتر در محل حاضر شو.
۴- کارفرما به دنبال یک نیرو از داخل سازمان است. کارفرما ممکن است حتی پس از مصاحبه با چند نفر، تصمیم بگیرد یکی از کارکنان فعلی را ارتقا دهد. استخدام داخلی یک گزینه کم‌‌‌ریسک برای کارفرماهاست چون از قبل با اخلاقیات و ویژگی‌‌‌های شخصیتی کارمند مربوطه آشنا هستند. به‌‌‌علاوه، فرآیند آشناسازی کارمند فعلی با شغل جدید، بسیار آسان‌‌‌تر است چون او سیاست‌‌‌های شرکت را می‌‌‌شناسد و ممکن است از قبل با جایگاه شغلی مربوطه، آشنا باشد.
۵- رفرنس‌‌‌های مناسبی انتخاب نکرده‌‌‌ای. منظورم از رفرنس، افرادی هستند که از آنها می‌‌‌خواهی عملکرد تو را در شغل‌‌‌های سابقت تایید کنند. کارفرمای جدید با آنها تماس می‌گیرد و درباره‌‌‌ات پرس و جو می‌کند. رفرنس‌‌‌ها می‌توانند همکارها یا کارفرمای سابق، مشتری‌‌‌ها یا یکی از استادان دانشگاهت باشند. باید کسانی را به عنوان رفرنس انتخاب کنی که مورد اعتمادت هستند. به‌‌‌علاوه، اگر عملکردت در شغل قبلی، خوب نبوده یا آنجا را مسالمت‌‌‌آمیز ترک نکرده‌‌‌ای، کارفرمای سابقت نمی‌تواند رفرنس خوبی برایت باشد. بهتر است کسانی را انتخاب کنی که با آنها رابطه خوبی داری.
۶- بودجه شرکت محدود است. ممکن است حقوق درخواستی‌‌‌ات، بالاتر از محدوده حقوق آن شرکت باشد. یا ممکن است به دلیل مشکلات مالی، استخدام‌‌‌ها را به حالت تعلیق درآورده باشند. و به همین دلیل، تا مدت‌‌‌ها از آنها خبری نمی‌شود.
اما برویم سراغ سوال اصلی‌‌‌ات. چطور از کارفرما بپرسیم که چرا رد شدیم؟ برای انجام این کار به شکلی حرفه‌‌‌ای، این مراحل را طی کن:
۱- به مصاحبه فکر کن. پس از آنکه شنیدی در مصاحبه رد شدی، به روند مصاحبه فکر کن. چه جواب‌‌‌هایی به سوالات دادی؟ نحوه برخوردت چگونه بود؟ چگونه با او ارتباط گرفتی؟ چه کم و کاستی‌‌‌هایی داشتی که باید اصلاحشان کنی؟ گفت‌‌‌وگو تا چه حد طبیعی بود؟ چقدر برای مصاحبه آماده بودی؟
برای آنکه گزینه شایسته‌‌‌تری برای استخدام باشی، گام اول این است که مهارت‌‌‌های مصاحبه‌‌‌ات را تقویت کنی. سعی کن سوالات و جواب‌‌‌ها را به یاد بیاوری. آنها را بنویس. این‌طوری برای مصاحبه‌‌‌های بعدی آماده خواهی بود چون کارفرماهای یک حوزه معمولا سوالات مشابه می‌‌‌پرسند.
۲- ایمیل پیگیری بفرست. گرچه ارسال یک ایمیل حرفه‌‌‌ای پس از رد شدن در مصاحبه سخت است اما برای رشد حرفه‌‌‌ای‌ات لازم است. این کمک می‌کند تصویر مثبتی از خود در ذهنشان ایجاد کنی. ممکن است در آینده برای یک فرصت شغلی دیگر با تو تماس بگیرند.
۳- مودبانه درخواست بازخورد کن. موقع ارسال ایمیل پیگیری، از آنها بپرس که آیا مایلند بازخورد دهند. همچنین می‌توانی محترمانه از آنها بپرسی که چرا رد شدی. پرسیدن این سوالات کمک می‌کند بفهمی در چه زمینه‌‌‌هایی نیاز به تمرین داری. ممکن است به دلیل سوگیری شناختی، فکر کنی مصاحبه بی‌‌‌عیب و نقص بوده. با دریافت بازخورد، دید واقع‌‌‌بینانه‌‌‌تری پیدا خواهی کرد. وقتی نظر صادقانه کارفرما را می‌‌‌شنوی، می‌توانی شانس خودت برای قبولی در مصاحبه‌‌‌های آینده را بالا ببری.
۴- به گفته‌‌‌هایشان فکر کن. وقتی دوباره شروع به کاریابی می‌‌‌کنی، بازخوردهای آنها را اعمال کن. مثلا اگر گفتند «می‌توانستی جواب‌‌‌های بهتری بدهی»، شروع به تمرین کن. درباره سوالات رایج مصاحبه تحقیق کن و با یکی از دوستان یا اعضای خانواده، مصاحبه کردن را تمرین کن تا به مرور در جواب دادن مهارت پیدا کنی.
فراموش نکن که رد شدن در مصاحبه، پسرفت یا شکست نیست بلکه فرصتی برای ارتقای مهارت‌‌‌هایت است. در پایان، نمونه‌‌‌ای از یک ایمیل پیگیری را با هم می‌‌‌خوانیم که در آن، کارجویی به نام «نیتن» از کارفرما علت رد شدنش در مصاحبه را می‌‌‌پرسد:
ماریا جونز عزیز،
بسیار سپاسگزارم که وقت گذاشتید و سوابق من و علاقه‌‌‌ام به جایگاه شغلی طراحی گرافیک را بررسی کردید. گرچه مشتاق همکاری با شما بودم، اما اگر امکانش هست دوست دارم دلیل رد شدنم را بدانم. ممنون می‌‌‌شوم اگر به من درباره عملکردم بازخورد دهید تا بدانم چه چیزهایی را باید اصلاح یا تمرین کنم. من عاشق طراحی گرافیک هستم و هر کاری از دستم بربیاید انجام می‌‌‌دهم تا بتوانم فرصت‌‌‌های حرفه‌‌‌ای‌ام در این حوزه را بهبود بخشم. در صورت تمایلتان، می‌توانم تلفنی بازخوردتان را بشنوم البته اگر جواب به صورت ایمیل باشد نیز قدردان شما خواهم بود. سپاس از توجه شما.
نیتن فیلدزمن
منبع: Indeed
