فوری‌‌‌ترین راه‌حلی که وجود دارد، حداقل در کوتاه‌مدت، کاملا مقرون به صرفه است. در بازارهای پرجمعیتی مثل هند، چین، اندونزی و فیلیپین که هم درآمد مردم و هم دمای هوا بالا می‌رود، تقاضا برای دستگاه‌‌‌های سرمایشی در حال افزایش است. یک ارزیابی نشان می‌دهد تا پایان این دهه، یک میلیارد کولر گازی در دنیا اضافه خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود این بازار قبل از سال ۲۰۴۰ تقریبا دو برابر شود. برای سلامت عمومی و بهره‌‌‌وری اقتصادی این خبر خوبی است.  اما بدون شک برای اقلیم خبر بدی محسوب می‌شود و توافق جهانی برای حذف تدریجی کولرهای مضر، باعث می‌شود این دستگاه‌‌‌ها از دسترس افرادی که بیشترین نیاز را به آنها دارند، خارج شوند.  منطقی که در پس رونق کولرهای گازی وجود دارد ساده است. اقتصاددان‌‌‌ها به افزایش فروش این دستگاه‌‌‌ها همزمان با رسیدن درآمد سالانه خانوارها به حدود ۱۰‌هزار دلار اشاره می‌کنند؛ نقطه عطفی که خیلی از گرم‌‌‌ترین نقاط دنیا تازه به آن رسیده‌‌‌اند یا به زودی می‌‌‌رسند.

فیلیپین سال گذشته و اندونزی در طول دهه گذشته، به آستانه درآمد ۱۰‌هزار دلار رسیده‌‌‌اند. در هند که بیشتر از ۸۰‌درصد جمعیت هنوز به دستگاه‌‌‌های سرمایشی دسترسی ندارند، تولید ناخالص داخلی سرانه -که به قدرت خرید مرتبط است -  امسال برای اولین بار به ۹‌هزار دلار می‌‌‌رسد.  این پیشرفت‌‌‌ها، نتایج گسترده‌‌‌ای برای سلامت عمومی، رفاه و رشد اقتصادی دارد. خرید کولر گازی، تحولی است که افراد و جوامع را از فقر دور می‌کند. مردم کشورهایی که دمای بالاتری دارند و معمولا فقیرتر هم هستند، از اختلالات خواب و نقص عملکرد شناختی رنج می‌‌‌برند که بر بهره‌‌‌وری و بازدهی آنها تاثیر منفی دارد. در مطالعه‌‌‌ای که هزاران کارخانه هندی را با امکانات مختلف سرمایشی بررسی کرده بود، محققان به این نتیجه رسیدند که به ازای هر درجه سانتی‌‌‌گراد افزایش دما، بهره‌‌‌وری کارکنان ۲‌درصد کاهش می‌‌‌یابد. این مساله می‌تواند برای نخست‌وزیر هند که می‌‌‌خواهد در افزایش صادرات با چین رقابت کند، یک چالش باشد.

اما افزایش سریع استفاده از کولرهای‌گازی، بحران اقلیمی را بدتر می‌کند. بیشتر این دستگاه‌‌‌ها از ماده‌‌‌ سرمازایی به نام «مبرد» استفاده می‌کنند که خیلی مخرب‌‌‌تر از دی‌‌‌اکسید کربن است. کشورهایی که تقاضا در آنها به سرعت در حال افزایش است، هنوز عمیقا به زغال‌سنگ متکی هستند و بیشتر مردم فقط می‌توانند ارزان‌‌‌ترین دستگاه‌‌‌ها را که بازدهی انرژی چندانی ندارند خریداری کنند.

آبهاس ژا، کارشناس تغییرات اقلیمی در بانک جهانی سنگاپور، می‌‌‌گوید: «اگر استانداردهای بازدهی این دستگاه‌‌‌ها ارتقا پیدا نکند، زمین پخته خواهد شد!» کشورهای ثروتمند‌‌‌تر که آب و هوای معتدل‌‌‌تری هم دارند، قوانین سختگیرانه‌‌‌ای برای کولرهای گازی در نظر گرفته‌‌‌اند و فقط استفاده از دستگاه‌‌‌هایی مجاز است که بازدهی انرژی بهتری دارند و از مواد غیرسمی استفاده می‌کنند. این نوع دستگاه‌‌‌ها گران‌‌‌ترند و در جاهایی که استطاعت مالی مطرح است، چنین اقداماتی مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. نهادهای بین‌المللی اقلیمی، در حال فشار آوردن به کشورهای در حال توسعه هستند تا رد پای کربنشان را کاهش دهند، اما هند و همتایانش می‌‌‌گویند در مقایسه با کشورهایی مثل آمریکا که از هر ۱۰ نفر، ۹ نفر به دستگاه‌‌‌های سرمایشی دسترسی دارد، سهم خیلی کمتری در انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای دارند. 

در محله‌‌‌های طبقه کارگر دهلی، این صحبت‌‌‌ها شوخی محسوب می‌‌‌شوند. برای خیلی از آنها، داشتن کولر مساله مرگ و زندگی است. پیو هالدار مستخدم است و می‌‌‌گوید آلونکی که در آن زندگی می‌کند، تابستان‌‌‌ها به کوره تبدیل می‌شود. سقف نازک آن، به قدری داغ می‌شود که می‌توان روی آن نان پخت. هالدار و همسرش، قبل از خواب روی رختخوابشان آب می‌‌‌پاشند تا فضای اتاق کمی خنک‌‌‌تر شود. وقتی پسرش در سال ۲۰۱۶ متولد شد، از شدت گرما تب کرد. این اتفاق نقطه عطفی بود که باعث شد هالدار در خرید لباس و مواد غذایی صرفه‌‌‌جویی کند، وام بگیرد و بیشتر کار نظافت انجام دهد تا بتواند کولر بخرد.  هر چقدر افراد بیشتری مثل هالدار کولر گازی می‌‌‌خرند، شرکت‌های تولیدکننده سعی می‌کنند بازدهی انرژی آنها را ارتقا دهند، بدون اینکه بزرگ‌ترین بازارهای رشد خود را به خاطر قیمت از دست بدهند.

بیشتر کشورهای عضو گروه ۲۰، از جمله هند، از برچسب‌‌‌گذاری برای درجه‌‌‌بندی بازدهی انرژی محصولات استفاده می‌کنند. استانداردهای سختگیرانه‌‌‌تر در آمریکا و اتحادیه اروپا، مصرف انرژی دستگاه‌‌‌های برقی را تا ۱۵‌درصد در سال‌های اخیر کاهش داده است.  یکی از متداول‌‌‌ترین مبردها، هیدروفلروکربن است که می‌تواند ۱۰۰۰ برابر دی‌‌‌اکسید کربن، باعث گرم شدن زمین شود. دانشمندان ارزیابی می‌کنند که اگر نتوانیم وابستگی به هیدروفلروکربن را به میزان قابل‌توجهی کم کنیم، تا پایان این قرن نیم درجه سانتی‌‌‌گراد به دمای زمین اضافه می‌شود و توفان‌‌‌ها، خشکسالی‌‌‌ها و البته امواج گرمای مرگبارتری را موجب می‌شود.

در سال ۲۰۱۶ بیش از ۱۷۰ کشور دنیا در مورد حذف تدریجی این ماده از سال ۲۰۱۹ موافقت کردند و قرار شد اولین اقدامات را کشورهای صنعتی ثروتمند شروع کنند. مبردهایی که آسیب زیست‌‌‌محیطی کمتری دارند، در بازار موجودند و شرکت‌هایی مثل «هانی‌‌‌ول»، «دایکین» و میتسوبیشی در حال کار کردن روی آنها هستند.  برای هند، چالش اصلی این است که قبل از روی آوردن میلیون‌‌‌ها مصرف‌کننده جدید به خرید کولر گازی‌‌‌های آلوده‌‌‌کننده، تکنولوژی‌‌‌های پاک‌‌‌تر را به جریان بیندازد؛ یعنی یک دهه دیگر استفاده از این کولرها را محدود کند. سال گذشته این کشور گرم‌‌‌ترین هفته‌‌‌های خود از سال ۱۹۰۱ را تجربه کرد. امواج گرمای بی‌‌‌رحم، دمای هوا را در برخی مناطق تا ۵۰ درجه بالا برد.

در بدترین روزها، چند صد نفر جانشان را از دست دادند، قطعی برق چند ساعته اتفاق افتاد و حتی یک محل دفن زباله در اطراف پایتخت هند، خود به خود آتش گرفت.  نارش تاتاوت، راننده‌‌‌ای در دهلی، اخیرا بالاخره توانسته یک دستگاه کولر گازی برای خانواده‌‌‌اش بخرد و آن را بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری مالی خود می‌‌‌داند. او می‌‌‌گوید: «در محله ما، هر کس کولر گازی می‌‌‌خرد، شیرینی پخش می‌کند.» به هر حال، ‌‌‌ هر اتفاقی در واشنگتن، بروکسل و دیگر نهادهای تصمیم‌گیر رخ دهد، تاتاوت از یک چیز مطمئن است: او و خانواده‌‌‌اش به عقب برنمی‌‌‌گردند.

اخبار مرتبط