برای صد ساله شدن باید نخست متولد شد
راههای ایجاد فرهنگ مسوولیتپذیری و پاسخگویی
بااینهمه باید دانست که فرهنگ مسوولیتپذیری و پاسخگویی همیشگی جزو ارزشمندترین و موثرترین عادتها و ویژگیهای کسبوکارهای موفق به شما میآید و اگر این فرهنگمانند خونگرم در سرتاسر کسبوکار شما جریان پیدا کند و در رگهای تمام کارکنان و اعضای تیمتان به گردش درآید، آنگاه شما کسب و کاری در اختیار خواهید داشت که بدون کوچکترین وابستگی به شما و بهصورت خودکار و خودجوش کارها را انجام خواهد داد. در ادامه به شش توصیه کاربردی در ارتباط با ایجاد و تقویت حس مسوولیتپذیری و پاسخگویی حداکثری نسبت به عملکرد فردی و تیمی در شرکتها و سازمانها اشاره خواهد شد:
۱-تعهداتی را که برعهده اعضای تیم قرار داده شده است، به شفافترین و قاطعانهترین شکل ممکن بیان کنید: در پایان جلسات کاری و بعد از مشخصشدن مسوولیتها و وظایف کاری هرکدام از اعضای تیم و در زمان خلاصهکردن و نهاییسازی مصوبات و تصمیمهای گرفتهشده در جلسه لازم است که شما بهعنوان رئیس جلسه با شفافیت و قاطعیت تمام، آنچه را که تکتک اعضا باید در یک دوره زمانی مشخص انجام دهند به آنها اعلام کنید. شما با این کار نهتنها به همه کارکنان ثابت میکنید که روی تمام امور و آیتمهای عملکردی احاطه دارید، بلکه به آنها نشان میدهید که الگوی رفتاری مطلوب از نظر شما کدام است و شما انتظار مشاهده چه نوع رفتاری را از آنها دارید. اعضای تیم کاری شما هم وقتی میبینند که شما بادقت تمام و با شناخت کاملی که از کوچکترین جزئیات کار دارید در حال رصد و کنترل عملکردشان هستید بهطور حتم با دقت و حساسیت بیشتری نسبت به انجام وظایف محوله به خود اقدام خواهند کرد؛ چراکه آنها به این نتیجه میرسند که رهبرشان از مسوولیتپذیری بالایی برخوردار است و همه چیز را از نزدیک تحتنظر دارد و در نتیجه لازم است که آنها نیز چنین روحیهای را داشته باشند.
۲- نسبت به عملکرد کارکنانتان بازخوردهای سریع و دقیق نشان دهید: بهعنوان رهبر یک شرکت یا سازمان باید علاوه بر مسوولیت دادن به افراد به دنبال بازخورد نشاندادن سریع و دقیق نسبت به عملکرد آنها باشید؛ چرا که بدون بازخورد نشاندادن بهتدریج یک نوع بیتفاوتی و بیمسوولیتی در درون تیمهای کاری گسترش پیدا میکند و اعضای تیم به این تلقی میرسند که مسوولیتپذیر بودن و بیمسوولیت از نظر شما یکسان است و نیازی نیست که برای انجام کارها به آب وآتش زد؛ بنابراین لازم است که طی اجرای پروژههای محوله به کارکنان با آنها جلسات منظم بازخورد داشته باشید و در این جلسات نسبت به عملکرد آنها بهصورت جزءبهجزء و نه بهصورت کلی بازخورد نشان دهید. بهعنوانمثال به آنها بگویید که شما تا امروز آیتم فلان و فلان را خیلی خوب انجام دادهاید و فلان آیتم را هنوز انجام ندادهاید یا فراموش کردهاید و تا فردا آن یک آیتم باقیمانده را هم انجام دهید.
۳-آن چیزها و کارهایی راکه نمیتوان بهصورت صددرصدی در مورد آنها تعهد داد، مشخص کنید و بهدنبال تعهدگیری در مورد آنها از کارکنانتان نباشید: یکی از واقعیتهای غیرقابلانکار در دنیای کسبوکار این است که نمیتوان در مورد انجام یکسری کارها و تحقق یکسری اهداف تعهد صددرصدی و قطعی داد؛ چراکه تحقق بعضی چیزها تابع محققشدن شرایط خاصی است که ممکن است از عهده اعضای تیم برنیاید یا موانع پیشبینینشده و غیرمنتظرهای در مسیر تحقق آنها وجود داشته باشد که عمل به تعهدات را غیرممکن سازد. بنابراین، لازم است که از تحمیل تعهدات غیرممکن و بیمورد بر افراد خودداری کنید و با این کار جلوی بیاعتبارشدن اصل تعهد کاری در شرکتتان را بگیرید؛ چرا که اگر چنین نکنید و مرغ شما یک پا داشته باشد و کارکنانتان را مجبور به دادن تعهدهای کاری نشدنی و غیرممکن کنید، آنگاه با پدیده بیاعتبارشدن تعهدات کاری و بیاعتنایی کارکنان نسبت به تعهداتی که به شما میدهند مواجه خواهید شد.
۴-همیشه و در همه حال وقتشناس و منظم باشید: یکی از مهمترین و کلیدیترین اجزای مسوولیتشناسی و متعهد بودن نسبت به عملکرد در هر سطحی توجه به فاکتور زمان است. هنگامی که شما برای زمان ارزش زیادی قائل باشید و تکتک دقایق زمانی که در اختیار دارید به بهترین شکل ممکن استفاده میکنید و هیچ وقتی را از دست نمیدهید و به تمام تعهداتی که دادهاید دقیقا در زمان مقرر عمل میکنید در این حالت به الگوی مطلوب کارکنانتان تبدیل میشوید تا آنها نیز چنین کنند و با عمل به وظایف خود بر اساس برنامه زمانی تعیین شده بتوانند تعهد و مسوولیتپذیریشان را در قبال شرکت به اثبات برسانند. پس همیشه و در همه حال سعی کنید همخودتان به زمان احترام بگذارید و وقتشناس باشید و هم اعضای تیمتان را بهوقتشناسی و درنظرداشتن عامل زمان تشویق کنید.
۵- برای گسترش مسوولیتپذیری و تعهد صبور باشید : واقعیت این است که کارکنان و اعضای تیمهای کاری یکشبه و بهصورت ضربتی مسوولیتپذیر و متعهد نمیشوند و برای ترویج فرهنگ مسوولیتپذیری در تمام ارکان شرکت باید صبور بود و عجله به خرج داد و به دنبال اقدامات ضربتی و مقطعی نباید بود. در واقع رواجدادن فرهنگ مسوولیتپذیری و تعهد کاری در یک شرکت مانند دوی ماراتن است و نباید برای اجراییکردن آن شتابزده عملکرد. پس بهتر است که به صورت گام به گام و حساب شده در این زمینه عمل کرد و بهترین کار هم شروع کردن از خودتان به عنوان رهبر شرکت و الگوی بیچونوچرای کارکنان است.
۶- مسوولیت اشتباهات و شکستهای خود را بپذیرید: همه ما انسان هستیم و طبیعی است که دچار اشتباه شویم یا شکست بخوریم و آنچه در این میان مهم است این است که شجاعانه و با صراحت تمام مسوولیت اشتباهات و شکستهایمان را بپذیریم و از فرافکنی و بهانهآوردن اجتناب کنیم. هنگامی که شما بهعنوان رهبر یک شرکت و عالیترین مقام مسوول در آنجا مسوولیت اشتباهاتی را که از شما سرزده یا شکستهایی که متحمل شدهاید، میپذیرید و در این زمینه پنهانکاری نمیکنید، کارکنانتان نیز از شما الگو میگیرند و بهجای فرافکنی و بهانهآوردن برای بروز اشتباه و شکستهای به وجود آمده یا بدتر از آن، پنهانکاری و انکار شکستها و ناکامیها با صراحت و شجاعت تمام مسوولیت اشتباهات و شکستها را میپذیرند و قول میدهند در آینده از تکرار آنها جلوگیری کنند. در این حالت، پذیرش و بهرسمیتشناختن اشتباهات و شکستهای کاری به بخشی از فرهنگسازمانی شرکت شما تبدیل میشود و افراد بهجای شانه خالیکردن از مسوولیت شکستهای به وجود آمده یا اشتباهات مرتکبشده یا پنهانکاری نسبت به آنها میکوشند تا جبران مافات کنند و به دنبال راههای جایگزین و راهحلهای موثرتری باشند.