راهکارهای موثر برای بهبود عملکرد کسب و کار
اصول هفت‌گانه تحول دیجیتال
شرکت‌ها به هر اندازه که باشند، نتایج دلخواه تلاش‌های تحول دیجیتال مانند بهبود کارآیی، به حداکثر رسیدن رشد درآمد و کاهش هزینه‌های عملیاتی را مشاهده می‌کنند. در واقع، نظرسنجی اخیر (سال ۲۰۲۱) از متخصصان صنعت نشان داده که ۹۲درصد از شرکت‌ها در حال حاضر در پی تحول دیجیتال هستند. با این حال این نظرسنجی همچنین نشان داده که مراحل مختلفی از بلوغ و موفقیت وجود دارد. با این حال، بر اساس نظرسنجی دیگری که توسط یکی از شرکت‌های بین‌المللی (ارائه‌دهنده خدمات مشاوره مدیریت و فرآیند کسب و کار) انجام شد، بیش از یک‌سوم از مدیران، فقدان یک استراتژی شفاف تحول را به عنوان مانعی کلیدی برای دستیابی به پتانسیل کامل شرکت برای تحول دیجیتال مطرح کرده‌اند.
چرا استراتژی توسعه تحول دیجیتال مهم است؟
ایجاد استراتژی تحول دیجیتال از اهمیت زیادی برخوردار است چون وجود کوششی تاثیرگذار، قابل اندازه‌گیری و هماهنگ در مسیر دستیابی به اهداف کلیدی شرکت را تضمین می‌کند. همه تیم‌ها می‌توانند در ابتکارات تحول دیجیتال مشارکت داشته باشند، ولی اگر ابتکار هماهنگ و استراتژیکی وجود نداشته باشد تاثیرگذار نخواهد بود. با در نظر گرفتن این موضوع، این مقاله به جزئیات مراحل کلیدی و بررسی بهترین روش‌ها برای توسعه استراتژی موفق تحول دیجیتال می‌‌‌پردازد و به هنگام توسعه کامل استراتژی به عنوان راهنما عمل می‌کند و چگونگی توسعه استراتژی تحول دیجیتال را در هفت مرحله کلیدی زیر شرح می‌دهد:
۱ - همسویی با مقصود تحول دیجیتال
بخشی از مسائل مربوط به اصطلاح «تحول دیجیتال» از این موضوع ناشی می‌شود که این اصطلاح، برای بسیاری از کارکنان معانی چیزهای زیادی را تداعی می‌کند. بیشترین رهبران سازمانی بر این باورند که تحول دیجیتال به فناوری منتهی می‌شود و دلیل اجرای آن فقط پس از توجه به فناوری مورد بحث قرار می‌گیرد. این رویکردی معکوس است و بارها شکست آن را شاهد بوده‌‌‌ایم.
به‌منظور برنامه‌ریزی برای موفقیت تحول دیجیتال ضروری است با ایجاد استراتژی بر مبنای شناسایی نیازها و اهداف کسب و کار شروع کنیم. اهداف استراتژیک سازمان (برنامه ۵ تا ۱۰ سال آینده سازمان) مبنایی عالی برای شروع است و در مقایسه با شروع تحول بر محور فناوری، بسیار متفاوت و موثرتر خواهد بود. برای اجرای تحول دیجیتال، باید در شرکت دلیلی قانع‌کننده و ارزشی شفاف شناسایی شود. بر این اساس توجه به موضوع تحول دیجیتال در سطح رهبران ارشد سازمان نیز آغاز می‌شود که گام مهمی برای تغییر فرهنگ تحول دیجیتال موفق است.خلاصه اینکه تحول دیجیتال به مفهوم اجرای پروژه یا کاری یکباره نیست بلکه چیزی است که شرکت را به صورت استراتژیک در مسیر آینده قرار می‌دهد. بنیان و تحول دیجیتال مستقل از اولویت‌‌‌ها و ارزش تعریف‌شده برای کسب و کار ایجاد می‌شود.
۲- آمادگی برای تغییر فرهنگ
همان‌طور که گفته شد، پشتیبانی و اشتیاق رهبران ارشد سازمان نسبت به تحول دیجیتال برای تغییر فرهنگی که باید به تدریج در سازمان رخ دهد حیاتی است. مقاومت در برابر تغییر و شک و تردید نسبت به «پدیده‌ای جدید» امری طبیعی است. بنابراین باید برای رویارویی با این عقبگرد آماده بود. تفکر در مورد تحول دیجیتال با توسعه ذهنیت تیمی با نمایندگانی از سراسر زنجیره ارزش سازمان، شامل فناوری اطلاعات و فناوری عملیات، فروش، بازاریابی، طراحی و موارد دیگر، مبنایی برای حکمرانی قدرتمند سازمانی است که در استراتژی تحول دیجیتال اجرا می‌شود. برخورداری از تیمی مشوق که به عنوان هسته مرکزی چشمانداز نهفته در پس تحول دیجیتال سازمان را درک کند، سود بلندمدتی را به همراه خواهد داشت. باید به خاطر داشت که هر تغییر در مسیر خود چالش‌‌‌هایی را به همراه دارد. رهبران سازمان باید فرهنگی را پرورش دهند که در آن، همه از اشتباهات درس بگیرند و موفقیت‌ها را بر پایه آنها بنا نهند.
خلاصه اینکه گسترش ابتکارات تحول دیجیتال در کارهای روزانه کارکنان تاثیر خواهد گذاشت. شناسایی پروژه‌‌‌هایی که (در همه سطوح سازمان) واقعا کارآیی، اثربخشی و بهره‌وری کارگران را بهبود بخشند، بخش مهمی برای تحول دیجیتال است.
۳- شروعی کوچک اما استراتژیک
تحول دیجیتال یک سفر است، نه یک رویداد و شناسایی نخستین پروژه آزمون طرح بسیار مهم است. این همان چیزی است که زمینه را برای ابتکارات آینده فراهم میسازد و به جذب رهبران و تیم‌ها کمک می‌کند. چرا؟ اثبات بازگشت سرمایه در بازه زمانی کوتاه، به تحول دیجیتال شتاب می‌دهد. ممکن است بازگشت سرمایه پروژه‌ای قابل‌توجه باشد. اما اجرای آن ممکن است یک یا بیش از یک سال زمان ببرد. بهترین ابتکارات برای شروع، برنامه‌های کوتاه‌مدتی هستند که می‌توانند راه‌اندازی شوند و نتایج قابل اندازه‌گیری را در مدت ۶ ماه یا کمتر نشان دهند.
خلاصه اینکه نخستین ابتکار تحول دیجیتال برای اثبات ارزش و تضمین موفقیت بلندمدت استراتژی، حیاتی است. برای شناسایی راه تاثیرگذار برای شروع تلاش‌های تحول دیجیتال باید گام‌های صحیح در زمان مناسب برداشته شوند.
۴-طرح‌ریزی فناوری
برای نا‌موفق شدن تحول دیجیتال بر پایه فناوری فرمولی وجود دارد:
فناوری جدید + عملیات قدیمی = عملیات قدیمی گران‌قیمت
یعنی اگر فرآیندها و فرهنگ سازمانی شرکت تغییر نکند، کارکنان فقط با چیزهای جدید گران‌قیمت فعال میشوند. به همین دلیل است که به فناوری تحول دیجیتال می‌پردازیم. تحول دیجیتال موفق، برای رسیدن به هدف، فقط با فناوری شروع نمی‌شود، بلکه با استراتژی کسب‌و‌کار شروع می‌شود. بر این مبنا در سه مرحله اول، فناوری به ابزار یا اهرمی ضروری برای کمک به رسیدن به نتایج مطلوب و تعریف‌شده شرکت تبدیل می‌شود. مجموعه مشترک از فناوریهای تحول دیجیتال ضروری برای دستیابی به تحول دیجیتال اساسی شامل موارد زیر است: موبایل، اینترنت اشیا، همزاد دیجیتال، روباتیک، رایانش ابری، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، واقعیت افزوده و پرینت سه‌بعدی. برای کاربردهای اولیه تحول دیجیتال ممکن است به یک یا چند مورد از این فناوریها نیاز باشد. برخی از آنها ممکن است از پیش در سازمان مورد استفاده قرار گرفته باشند، اما بخش‌های گم‌شده‌ای وجود دارد که مانع از تحقق ارزش واقعی کسب و کار میشوند. در بیشتر پیگیری‌‌‌های فناوری، به تامین‌کنندگان برون‌سازمانی نیاز است و باید با در نظر گرفتن یک استراتژی بلندمدت انتخاب شوند. یافتن شرکا با ترکیبی مناسب از محصول و تخصص اغلب زمان رسیدن به ارزش را تسریع می‌کند. خلاصه اینکه توسعه نقشه راهی روشن با فناوری برای انتخابات اولیه و آتی، عنصری اساسی برای موفقیت در تحول دیجیتال است.
۵- جست‌وجوی شرکا و متخصصان
هنگام بررسی گزینه‌ها برای فناوری و شرکای فناوری باید به چشمانداز آینده توجه داشت. به همین منظور طرح این پرسش‌های کلیدی توصیه می‌شود: آیا فناوری و تامین‌کنندگان از جاری‌سازی تحول پشتیبانی خواهند کرد؟ آیا تامین‌کنندگان و تیم ما دیدگاه مشابهی برای تحول دیجیتال دارند؟آیا تامین‌کنندگان از فناوری و تخصص مناسب برای موارد استفاده خاص و صنعت مورد نظر برخوردارند؟ دستاوردهای آنها و تجربیات قبلی با برنامه‌های مشابه و با شرکت‌های مشابه چه بوده است؟
اگر کامل‌ترین فناوری را داشته باشیم، ولی از شرایط مناسب برای اجرای آن بهره‌مند نباشیم و اگر فردی که به ما کمک می‌کند از تجربه، دانش و پیشینه مناسب در برنامه ما برخوردار نباشد، مشکلاتی پدید خواهد آمد. کسانی که تخصص دارند همه چیزهایی را که نباید انجام دهند از مشتریان قبلی آموخته‌اند و اجرای استراتژی تحول دیجیتال بسیار با ارزش است.
یکی دیگر از نکات مهم این مرحله پرهیز از راهکارهای کوتاه‌مدت است. به عبارت دیگر فناوری که مشکل موضعی یک بخش را حل می‌کند، فناوری یا راهکار مناسبی برای بخش‌های دیگر و گستره سازمان نیست. مشارکت مدیرعامل در تصمیم‌گیری‌های مربوط به فناوریهای تحول دیجیتال به اطمینان ما برای آنکه مسیر چشمانداز کلی شرکت را گم نکنیم، کمک می‌کند.
خلاصه اینکه به دنبال تقویت شایستگی‌های اصلی خود با جست‌وجوی شرکایی باشید که نقاط قوت شما را تکمیل کرده و کسب و کارتان را درک کنند. برای دستیابی به نتایج تحول دیجیتال، یافتن شرکایی که نتایج را تسریع کنند و ابتکارات را به جلو هدایت کنند بسیار مهم است.
۶- گردآوری بازخورد و انجام اصلاحات موردنیاز
تا این مرحله، از چشمانداز و اطلاعات گسترده‌ای که از آن پشتیبانی می‌کند، تجربه‌ای استراتژیک، نقشه راه فناوری و شرکایی برای موفقیت تحول دیجیتال برخوردار شده‌‌‌ایم. پیش از آنکه مسیر را ادامه دهیم، شاخص‌های کلیدی عملکرد را برای هر پروژه با شفافیت تعریف می‌‌‌کنیم. باید اطمینان حاصل کنیم که همه گروه‌های ذی‌ربط از آنچه باید برای موفقیت پروژه ارائه شود، آگاهی دارند و نسبت به آن پاسخگو هستند. همزمان برای اطمینان از اینکه با آشکار شدن استراتژی دیجیتال، همه از تجربیات می‌‌‌آموزند، باید نظامی قدرتمند برای ارائه و دریافت بازخورد از ذی‌نفعان ایجاد کنیم. با درک این موضوع که تحول دیجیتال یک سفر است و تعیین مسیر، شیوه‌ای برای بررسی پیشرفت، تنظیم و بهبود به شمار می‌رود. پیدایش اهداف جدید مشکلی ایجاد نمی‌کند. فناوریها باید به اندازه کافی انعطاف‌پذیر و چابک باشند تا بتوانند در این وضعیت پاسخ دهند و تحول دیجیتال شرکت هرگز در محدوده‌ای فیزیکی قفل نشود. خلاصه اینکه یکی از ویژگی‌های بارز سازمان‌هایی که در حال اجرای تحول دیجیتال هستند، چابکی است. ایجاد نقشه راه استراتژیک ضروری است و اراده و توانایی تنظیم مسیر بر اساس نتایج، عامل نهایی موفقیت است.
۷- جاری‌سازی و تحول
در این مرحله، شرکت رفته‌‌‌رفته نتایج اجرای استراتژی تحول دیجیتال را مشاهده می‌کند و باید از این موفقیت برای ایجاد شتاب و ترویج همکاری در مراحل بعدی و همچنین استراتژی بلندمدت استفاده کند. همراه با پیشرفت تحول دیجیتال، برای فناوریهای دیجیتال شیوه‌های جدیدی برای نمود نتایج ملموس پدید می‌آید و شرکت باید با اعمال استراتژی‌های مشابه در مکان‌های مختلف، فرصت‌‌‌هایی را برای جاری‌سازی افقی و با بهره‌گیری از فناوریهای اضافی فرصت‌‌‌هایی را برای جاری‌سازی عمودی در نظر گیرد. خلاصه اینکه تحول در هر سازمان متفاوت به نظر می‌‌‌رسد، این چیزی است که سبب اهمیت بسیار استراتژی تحول دیجیتال می‌شود. چون نقشه راه ویژه سازمان را ترسیم می‌کند و تاثیرپذیرترین نقاط را مشخص میسازد.
یکی از تصورات نادرست در مورد تحول دیجیتال این است که به عنوان یک مقصد در نظر گرفته می‌شود. مثل این فرضیه که هنگامی که X را انجام دادیم یا به Y رسیدیم کار را با آن تمام کرده و سراغ چیز دیگری خواهیم رفت. همراه با تکامل صنعت و کسب‌و‌کار، تحول دیجیتال که به شکل ملموس و دیجیتال نمود می‌‌‌یابد، همچنان به عنوان بخش مهمی از استراتژی کسب‌وکاری است که رقابتی ماندن، متمایز کردن محصولات و خدمات و افزایش کارآیی را در برنامه خود دارد.
