کسبوکارپایدار
گوشت مصنوعی «اخلاق غذا خوردن» را متحول خواهد کرد
در پس این فراوانی مصرف، تولید کارآمدی وجود دارد که منتقدان آن را کشاورزی کارخانهای مینامند. جوجههایی که برای تولید حداکثر گوشت مرغ در کمترین زمان ممکن پرورش داده میشوند و در سولههای تنگ محبوس میشوند تا آماده سلاخی و بعد جداسازی شوند، زندگیهای کوتاه و ناراحتکنندهای را تحمل میکنند. اما تولید مرغ ارزان برای انسان گران تمام میشود. با اینکه اتوماسیون شرایط را بهبود بخشیده، فرآوری مرغ یکی از بدترین مشاغل محسوب میشود: بوی بد، سروصدای زیاد، خون و کثیفی، هوای سرد، احتمال آسیبدیدگی در زمینهای لغزنده و به اضافه همه اینها، دستمزد پایین.
بیشتر آمریکاییها از مرغ نمیگذرند و در عوض ترجیح میدهند به این فکر نکنند که این مرغها چطور تولید میشوند و از کجا میآیند. به هر حال، در آیندهای نهچندان دور، ممکن است دیگر لازم نباشد بین وجدانمان و اشتهایمان یکی را انتخاب کنیم. به جای سلاخی کردن حیوانات، گوشتهایی خواهیم داشت که از سلولهای رشدیافته در محفظههای خمرهمانند به دست میآیند، بدون خون و خونریزی. در ماه نوامبر، این چشمانداز که بیشتر شبیه داستانهای علمی است، یک قدم مهم به واقعیت نزدیکتر شد. FDA به استارتآپ «آپساید فودز» (Upside Foods) واقع در سانفرانسیسکو، برای تولید مرغ بدون نیاز به سلاخی کردن مجوز داد. البته این شرکت همچنان باید با وزارت کشاورزی آمریکا همکاری کند تا بعد از فرآیندهای نظارتی دقیق، بتواند مجوز برچسبزنی بگیرد. آنها قصد دارند اول از همه این گوشت را به رستورانهای لوکس عرضه کنند.
آپساید فودز یکی از انبوه استارتآپهایی است که از جدیدترین تکنیکهای بیولوژیک که به بیولوژی مصنوعی یا «سینبیو» معروف شده استفاده میکنند تا غذا و مواد دیگر را مطابق استانداردهای محیطزیستی و اخلاقی تولید کنند. آنه گرو، سخنگوی شرکت تکنولوژی غذایی «پرفکت دی» که در سال ۲۰۱۴ توسط دو فردی که خودشان را «وگانهای مبارز» توصیف میکنند تاسیس شده، میگوید: «مشتریان ما همه افرادی هستند که دوست دارند انواع غذاها را بخورند، اما به این مسائل اهمیت واقعی میدهند. ظلمی که نسبت به حیوانات میشود، برای این افراد مهم است.» شرکت پرفکت دی برای تولید محصولات لبنی بدون دخالت دام، فلورهای میکروبی را از نظر ژنتیکی تغییر داده تا مایهای درست مثل آنچه در شیر یافت میشود، تولید کنند.
این محصولات که در خمره پرورش مییابند، با گوشتهای گیاهی آزمایشگاهی که شرکتهایی مثل Impossible Foods و Beyond Meat میفروشند، فرق دارند. سلولها یا پروتئینهای آنها یکی هستند، اما روش تولید آنها با هم فرق دارد. Impossible Foods از بیولوژی مصنوعی برای تولید ترکیبات آهندار موجود در خون استفاده میکند؛ مولکولی که باعث رنگ و مزه متفاوت گوشت میشود. اما گوشتهای آزمایشگاهی این شرکت، عمدتا از پروتئین سویا و روغنهای گیاهی ساخته شدهاند.
مدیرانی که در حوزه بیولوژی مصنوعی کار میکنند، حرف از حیواندوستی و فعالیت محیطزیستی میزنند. اما بیولوژی مصنوعی همچنان شکلی از مهندسی زیستی است. در نتیجه، جنبه اخلاقی آن، نشاندهنده یک تحول فرهنگی مهم است. از اولین «روز زمین» در سال ۱۹۷۰، کسب و کارهای بزرگ و کوچک از دل این واقعیت بیرون آمدهاند که غذاها، پارچهها، لوازم آرایشی و دیگر محصولات «طبیعی» برای انسان و برای زمین بهتر هستند. این رویکرد به عصر «رمانتیک» در قرن ۱۸ و ۱۹ برمیگردد که میگفت: هر چیز طبیعی امن، مطمئن و بافضیلت است و هر چیز مصنوعی، فریبنده و خطرناک است.
بیولوژی مصنوعی این فرضیات را از بین میبرد و استانداردهای زیست محیطی و اخلاقی تعیین میکند که رعایت آنها آسانتر و لذتبخشتر است. این تکنولوژی میتواند برعکس آنچه باشد که برینک لیندزی نویسنده در اواخر دهه ۶۰ «واکنش ضدخلاقیت» نامیده بود و منظورش دوری فرهنگی از اشکال مختلف پیشرفت تکنولوژیک بود که تسلط بشر بر دنیای فیزیکی را بیشتر میکرد.
رویکردهای ضدخلاقیت، از طریق اکوسیستم فکری نشریات و گروههای مدافع آنها، هنوز از نظر فرهنگی قدرت خود را دارند. جایدی هسنون، مدیر مرکز گروه Food Safety، میگوید: «گوشتهایی که با کشت سلولی تولید میشوند، نوعی غذای مصنوعی هستند که از سلولهای حیوانی درست شدهاند، نه آن گوشتی که مصرفکنندگان میشناسند.» این گروه کنشگر، در حال لابی کردن با دولت آمریکاست تا تولیدکنندگان گوشتهای آزمایشگاهی را ملزم کند از برچسبهایی مانند «محصول پروتئینی مصنوعی ساخته شده از سلولهای گوشت گاو» استفاده کنند. از نظر آنها عناوین خنثی مثل «گوشت پرورشی» رضایت بیشتر مردم را جلب میکند.
این در حالی است که مصرفکنندگان عادی، بیشتر به مزه و قیمت غذاها اهمیت میدهند. افرادی که گوشت و لبنیات آزمایشگاهی را تست کردهاند، میگویند مزه آنها فرقی با محصولات معمولی ندارد. بنابراین فروش آنها با یک قیمت رقابتی میتواند چالشی جدی ایجاد کند. در حال حاضر، تقریبا قیمت هر نیم کیلو سالمون آزمایشگاهی شرکت Wildtype ۲۵۰دلار است و این در حالی است که قیمت همین قدر سالمون درجه یک طبیعی ۱۵۰ دلار است. به همین دلیل است که این شرکتها، فعلا با عرضه به رستورانهای لوکس که مشتریانشان حساسیت چندانی به قیمت ندارند، شروع کردهاند.
مسیری که این شرکتها میپیمایند، در بلندمدت مطمئن و روشن است. مصرف گوشت پرورشی مصنوعی، با گذشت یک نسل ممکن است خیلی رایج نشود، اما نرمال خواهد شد. البته با گذشت دو نسل، از نظر اخلاقی به یک الزام تبدیل میشود. اقتصاد و تکنولوژی میتوانند انتظارات و اعمال اخلاقی را متحول کنند. هر چقدر هزینه این مزیت کمتر باشد، مردم بیشتر از آن استقبال خواهند کرد.