کسبوکارپایدار
پنج اقدام برای تشویق صنایع به انتشار صفر کربن
مجمع جهانی اقتصاد، برای این هدف، اخیرا یک برنامه «پیگیری صنعتی کربنخنثی» معرفی کرده تا شفافیت در این حوزه را افزایش دهد و تحول صنعتی را سرعت ببخشد. این برنامه، چارچوبی جامع برای پایش پیشرفت صنایع در جهت انتشار صفر کربن ارائه میکند. مهمتر از همه، دیدگاههایی را برای اطلاعرسانی به مدیران صنایع، سیاستگذاران و مصرفکنندگان در مورد اقداماتی که مهم و موثر هستند، مطرح میکند.
پنج اقدام برای تحقق انتشار صفر کربن
براساس دیدگاههای گزارش برنامه پیگیری مجمع، پنج توصیه برای ذینفعان فعال در پنج صنعتی که بیشترین انتشار کربن را دارند، عبارتند از:
۱- برای محصولات یک مرز «انتشار حداقلی» تعیین کنید تا مسیرهای کربنزدایی هدایت شوند.
اهداف کربن خنثی برای تعیین انگیزههای بلندمدت ضروری هستند، اما اگر قرار باشد پیشرفتهای سالانه ثبت کنیم، این اهداف کافی نیستند. برای مواد اولیهای مثل نفت و گاز، لازم است استانداردهای پایداری بینالمللی، مرزهایی جدی برای انتشار کربن تعیین کنند که دقیقا نشان دهد تولید با «انتشار حداقلی» یعنی چه. این مرزها نباید به تکنولوژی وابسته باشند و دربرگیرنده تنوع محصولی باشند؛ مثل به کار رفتن نسبت کلینکر (ماده اولیه در تولید سیمان) در سیمان یا آهن قراضه در تولید آلومینیوم یا فولاد. استانداردهای صنعتی که تاکنون تعیین شده در کنار همکاری با ذینفعان مختلف، برای تعریف مرزها در هر بخشی، ضروری است.
۲- یک دستورالعمل سرمایهگذاری دولتی- خصوصی تعیین کنید تا هزینههای تکنولوژی پاک کاهش یابد.
کارآیی خیلی از تکنولوژیهای تولید انتشار حداقلی، در مقیاس گسترده اثبات شده و این پتانسیل را دارند که انتشار کربن را به میزان زیادی کاهش دهند؛ مثلا ۸۰- درصد برای گاز طبیعی، ۹۵- درصد برای سیمان و فولاد و ۱۰۰- درصد برای آمونیاک. اما این تکنولوژیها بسیار هزینهبرتر از جایگزینهای سنتی خود هستند. تکنولوژیهای انتشار حداقلی، با سرعت پیشرفتی که فعلا دارند، آماده تجاری شدن نیستند، چه برسد به اینکه رقابتی شوند. به همین دلیل، هر چه جلوتر میرویم، صرفهجویی ناشی از تولید انبوه، دستاوردهای کارآمدی، و نوآوریهای بیشتر موردنیاز است تا این هزینهها را پایین بیاورند. اما این اتفاق تنها در صورتی میافتد که پروژههای بیشتر با توان حداکثری توسعه یابند. بخشهای دولتی و خصوصی باید در کنار هم، سرعت این پروژهها را در دنیا بالا ببرند.
۳- تقاضای کاهش تولید کربن را ترویج دهید و شفافیت و قدرت دید در میان تولیدکنندگان ایجاد کنید.
کربنزدایی در صنایع به حدود ۲ تریلیون دلار سرمایه تا سال ۲۰۵۰ نیاز دارد. این سرمایهگذاریها در صورتی محقق میشوند که تقاضا و اضافه قیمتی که مردم حاضرند برای محصولاتی که کربن کم منتشر میکنند بپردازند، زیاد باشد و تولیدکنندگان و سرمایهگذاران را به بازدهی مورد نظرشان برساند. در حال حاضر، تمایل و توانایی مصرفکنندگان برای پرداخت این اضافه قیمتها به اندازه کافی اثبات نشده است.
برای ذینفعان صنعتی، حیاتی است که سیگنالهای تقاضای محصولاتی را که کربن کم تولید میکنند، تقویت کنند. خریداران بخشهای دولتی و خصوصی باید متعهد شوند که در قیمتگذاری و حجم فروش محصولات سبز شفافیت ایجاد کنند. همچنین استانداردهای برچسبگذاری ردپای کربن روی محصولات میتواند به متمایز کردن مواد مختلف و تشویق مصرفکنندگان به پرداخت هزینه اضافه این محصولات، کمک کند.
۴- قوانین و سیاستهای انتشار صفر کربن را تقویت کنید تا زمین بازی برای تولیدکنندگان هموار شود.
دستیابی به رقابتپذیری جهانی، یک اولویت مهم برای رهبران صنعتی و دولتهاست. اولین شرکتهایی که در تاسیسات تولید هزینهبر با انتشار حداقلی کربن سرمایهگذاری میکنند، فکر میکنند موقعیت رقابتی آنها در بازار با خطر بیشتری مواجه است. بنابراین، برای هموار کردن زمین بازی و تشویق شرکتها به سرمایهگذاریهای امن در بازارهایی که کربن کمتری منتشر میکنند، به چارچوبهای سیاسی باثبات و انگیزهبخش نیاز است. قیمتگذاری کربن در ترکیب با یک مکانیزم تنظیم گستردهتر، یک رویکرد بالقوه است که ریسک انتشار کربن را کم میکند.
۵- مکانیزمهای به اشتراکگذاری ریسک، دستهبندیهای سبز، و سرمایهگذاری عمومی را توسعه دهید تا ریسک سرمایهگذاری به حداقل برسد و سرمایه کافی جذب شود.
مارک کارنی، رئیس سابق بانک مرکزی انگلستان و سفیر ویژه سازمان ملل در تامین مالی و اقدامات اقلیمی، در کنفرانس داووس امسال گفته بود: «ما به یک تحول انرژی در مقیاس انقلاب صنعتی و با سرعت تحول دیجیتال نیاز داریم. بنابراین، انقلابی در امور مالی هم موردنیاز است.»
نیاز به سرمایه برای کربنزدایی صنایع، ضروری است. به عنوان مثال، هزینههای سرمایهای اضافهای که موردنیاز است، معادل ۴۰درصد سرمایهگذاری مجدد در صنعت فولاد است. برای کاهش ریسکی که شرکتها با آن مواجهند و همچنین تسریع جریان سرمایه، مکانیزمهای نوآورانه تامین مالی و به اشتراکگذاری ریسک، حیاتی است. مشارکتهای چندجانبه بخش دولتی و خصوصی، سرمایهگذاریهای مشترک در صنایع و زنجیرههای ارزش، دستهبندیهای مالی پایدار و سرمایهگذاری دولتی در قالب کمک هزینه، وامهای کمبهره و... برای جذب سرمایه، یک الزام هستند.
انتشار کربن صنعتی، بدون تغییرات بنیادین، همراستا با تقاضا برای محصولات صنعتی، افزایش خواهد یافت. دنیا باید برای مقابله با چالشهای کربنزدایی صنعتی، همه کار بکند؛ یعنی اقدامات تمام و کمال برای شفافیت و همکاری انجام دهد. چنین چیزی با تلاشهای جمعی که صنایع را به انتشار صفر کربن برسانند، محقق میشود.