آیا سال آینده تقاضا برای نفت و گاز همچنان بهبود خواهد یافت و تاسیسات انرژی پاک افزایش پیدا می‌کنند؟ یا ریسک‌ها برای مدتی مانع تحقق توسعه انرژی سبز شده و روند بهبود تقاضا برای نفت و گاز را افزایش می‌دهند. هرچه به پایان سال ۲۰۲۱ نزدیک می‌‌‌شویم، دورنمای سال ۲۰۲۲ مبهم‌تر می‌‌‌شود، به‌خصوص که اُمیکرون،   دولت‌‌‌ها را در اروپا به وحشت انداخته و آنها تشدید محدودیت‌ها را آغاز کرده یا مانند هلند قرنطینه‌‌‌های سختگیرانه را دوباره برگردانده‌‌‌اند و بسیاری از کشورهای اروپایی محدودیت‌های سفر را تشدید کرده‌‌‌اند.

   نفت ۱۰۰ دلاری می‌شود؟

تاثیر اُمیکرون بر اقتصادها و تقاضا برای سوخت و تاثیر آن بر روند احیای تقاضا برای نفت و قیمت‌ها، موضوع مهمی در طول سال ۲۰۲۲ به‌خصوص در نخستین ماه‌‌‌های سال میلادی آینده خواهد بود.

پیش‌بینی قیمت‌های نفت در شرایط عادی دشوار است و ابهامات پیرامون پاندمی کار پیش‌بینی را دشوارتر هم کرده است. در حال حاضر دورنماهای قیمت هر بشکه نفت از ۷۰ دلار در سال آینده تا بالای ۱۰۰ دلار در مقطعی از سال ۲۰۲۲ یا ۲۰۲۳ متغیر است.

اوپک تاثیر ملایم و موقتی اُمیکرون بر تقاضا برای نفت را پیش‌بینی می‌کند، در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی، کندی موقتی روند احیای تقاضا به دلیل شیوع واریانت جدید را پیش‌بینی می‌کند اما انتظار ندارد روند احیای تقاضا به کلی دستخوش تغییر شود.

در نخستین روزهای شیوع اُمیکرون  ، بانک جی پی مورگان اعلام کرد به دلیل ظرفیت محدود اوپک برای افزایش تولید، میانگین قیمت هر بشکه نفت ممکن است به ۱۲۵ دلار در سال آینده و ۱۵۰ دلار در سال ۲۰۲۳ صعود کند.

اوپک به دلیل ابهامات مربوط به اُمیکرون، احتمال تنظیم سیاست تولید نفت خود را اعلام کرده و بنابراین اقدامات این گروه کشورهای صادرکننده نفت به همراه تحولات کووید، عامل مهم تاثیرگذار بر قیمت‌های نفت در سال آینده خواهد بود.

سیمون فلوئرز، رئیس هیات‌مدیره و تحلیلگر ارشد شرکت وود مک‌کنزی اخیرا در مطلبی نوشت: صعود قیمت‌های نفت به ۱۰۰ دلار در سال آینده بعید است و حداقل به شکل مستمر نخواهد بود.

بعضی از تحلیلگران انتظار دارند زمستان سردتر از حد معمول در نیمکره‌شمالی، بحران انرژی اروپا را تشدید کرده و باعث تقلیل ذخایر گاز طبیعی این منطقه شود که در حال حاضر هم در رکورد پایینی برای این وقت از سال قرار دارد. این وضعیت می‌تواند تقاضا برای گرمایش را تقویت کند و سوخت‌های دیگری به‌جز گاز طبیعی شامل فرآورده‌‌‌های نفتی احتمالا تقاضا برای نفت را بالا خواهند برد، حتی اگر قرنطینه‌‌‌ها مصرف بنزین را محدود کنند.

   زمان پایان بحران انرژی؟

به گفته فلوئرز، زمستان سرد، قیمت‌های گاز و برق را که در حال حاضر هم در رکورد بالایی قرار دارند را بالاتر می‌‌‌برد.

موج سرما هفته جاری در شرایطی که سطح مخازن گاز اروپا اندک ماند و تولید برق پس از توقف فعالیت چهار رآکتور هسته‌ای فرانسه کاهش پیدا کرد، قیمت‌های برق این منطقه را به رکورد بالای جدیدی رساند. قیمت‌های گاز طبیعی به شدت نوسان داشته و به عرضه بیشتر از سوی روسیه حساس است اما در بهار با گرم شدن هوا کاهش پیدا می‌کند.

به گفته تحلیلگران وود مک‌کنزی، با این حال حتی در پایان فصل زمستان و در بهار سال ۲۰۲۲ به دلیل کمبود عرضه، قیمت‌های گاز در آسیا و اروپا بالاتر از سطح پیش از بحران انرژی خواهد بود. انتظار می‌رود تا زمان افزایش عرضه در سال ۲۰۲۶، قیمت‌های LNG در اروپا و آسیا بیش از دو برابر قیمت رایج بین سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ باشد.

ریسک بزرگ برای دورنمای بازار گاز در سال آینده و پس از آن این خواهد بود که آیا گاز یک سوخت مطمئن و پاک‌‌‌تر از زغال‌سنگ برای کمک به سوئیچ از زغال‌سنگ به گاز و پشتیبانی از تجدیدپذیرها دیده می‌شود یا یک سوخت فسیلی دیگر دیده می‌شود که نباید به عنوان سوختی برای کمک به‌گذار به سمت منابع انرژی تجدیدپذیر ملاحظه شود.

   چالش‌های‌گذار به انرژی‌‌‌های پاک

اگرچه غول‌های نفتی سرمایه‌گذاری‌های بیشتری را به سمت انرژی کم‌آلاینده گسیل کرده‌‌‌اند اما روند افزوده شدن ظرفیت جدید نیروی بادی و خورشید ممکن است به دلیل هزینه‌‌‌های بالاتر آهسته شود.

فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی اوایل ماه میلادی جاری گفته بود با وجود قیمت‌های بالای کالا و حمل‌ونقل، تجدیدپذیرها در مسیر ثبت رشد بالا در سال ۲۰۲۱ هستند. اما قیمت‌های کالا ممکن است تا پایان سال ۲۰۲۲ بالا بماند و ۵ سال کاهش هزینه برای نیروی بادی و ۳ سال کاهش برای فوتوولتائیک خورشیدی را از بین می‌برد.

آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش بازار ۲۰۲۱ تجدیدپذیرها اعلام کرد جهان باید ظرفیت سالانه جدید را در پنج سال آینده برای تحقق سناریوی کربن خنثی تا سال ۲۰۵۰ دو برابر کند.

افزایش مجموع هزینه‌‌‌ها و دستمزدها، چالش‌های زنجیره تامین و لجستیک ممکن است مانع طراحی و توسعه فناوری‌های کم‌آلاینده شوند.  وود مک‌کنزی اوایل ماه جاری اعلام کرد صنعت خورشیدی آمریکا بین فرصت‌های بزرگ و موانع موجود در ماه‌‌‌ها و سال‌های آینده گرفتار خواهد شد و احتمالا رشد ملایم‌‌‌تری در چند سال آینده خواهد داشت.

بازار خورشیدی آمریکا ۴/ ۵ گیگاوات ظرفیت خورشیدی در سه‌ماه سوم نصب کرد که به میزان ۳۳‌درصد بالاتر از مدت مشابه سال ۲۰۲۰ و بزرگ‌ترین رشد سه‌ماهه سوم ثبت شده تاکنون بود، با این حال هزینه‌‌‌ها همچنان افزایش دارند.  بر اساس گزارش اویل پرایس، به نظر می‌رسد ابهامات، بزرگ‌ترین موضوع سال ۲۰۲۲ در بازارهای نفت و گاز خواهد بود.