تحول صنعت معدن  برای حرکت به سوی انرژی پاک

Untitled-1 copy

هنگامی‌‌‌ که این نوآوری‌‌‌ها مطرح می‌شود، اغلب یک فاکتور مهم نادیده گرفته می‌شود: تامین مواد معدنی اصلی. مواد معدنی، کالاهای اساسی موردنیاز برای تولید، توزیع و ذخیره‌‌‌سازی المان‌‌‌هایی هستند که کربن کم منتشر می‌کنند. موادی مثل لیتیوم، نیکل، کبالت و گرافیت برای ذخیره‌‌‌سازی انرژی؛ مس و آلومینیوم برای انتقال انرژی و سیلیکون، اورانیوم و عناصر کمیاب برای تولید انرژی‌‌‌های خورشیدی، بادی و هسته‌‌‌ای مورد استفاده قرار می‌‌‌گیرند.

طبق گزارش جدید PwC، بازار مواد معدنی -که از گذشته تحت تسلط زغال‌سنگ، مس، طلا و سنگ‌آهن بود- به شیوه‌‌‌های اساسی در حال تغییر شکل است. تحول انرژی و سرعت رسیدن به انتشار کربن صفر، تقاضا برای مواد معدنی اصلی را افزایش داده و البته قیمت‌ها، سود و سرمایه بازار شرکت‌هایی را که متخصص تولید این مواد هستند، بالا برده است. آژانس بین‌المللی انرژی ارزیابی می‌کند که تقاضای سالانه برای مواد معدنی اصلی از طرف تکنولوژی‌‌‌های پاک، تا سال 2050 از 400میلیارد دلار هم عبور می‌کند که معادل درآمد سالانه بازار فعلی زغال‌سنگ است.

در واقع ممکن است در آینده برای تولید برق به زغال‌سنگ کمتری نیاز داشته باشیم. اما واقعیتی که اغلب نادیده گرفته می‌شود، این است که تحول به سوی تولید کربن صفر، به معدن‌‌‌کاری بیشتری نیاز دارد، نه کمتر. افزایش مقیاس سریع سیستم‌های انرژی آینده که کربن کم منتشر می‌کنند -یعنی انرژی‌‌‌های خورشیدی و بادی، خودروهای برقی و باتری‌‌‌های شبکه- به مواد زیادی نیاز دارند. تولید مزرعه خورشیدی، نسبت به ساخت کارخانه زغال‌سنگ کوچک، به سه‌برابر مواد معدنی بیشتر نیاز دارد. در ساخت مزرعه بادی 13برابر بیشتر از یک کارخانه در همان اندازه که با انرژی گاز کار می‌کند، از مواد معدنی استفاده می‌شود. خودروها، اتوبوس‌‌‌ها و کامیون‌‌‌ها، به باتری‌‌‌های بزرگ‌تر و قوی‌‌‌تری نسبت به آنچه امروز در آنها به کار می‌رود، نیاز خواهند داشت.

سوال مهم این است که آیا دنیا می‌‌‌تواند از بازار انتظار داشته باشد مثل امروز، حجم مواد معدنی موردنیاز در آینده را تامین کند؟ نمودار زیر، تقاضای پیش‌بینی‌شده برای مواد معدنی مثل مس، لیتیوم و کبالت تا سال 2030 را در صورتی که اهداف کربن صفر محقق شوند، به تصویر کشیده است. حتی اگر ظرفیت‌‌‌های جدیدی برای تولید این مواد ایجاد شود، شکاف بزرگی بین عرضه و تقاضای پیش‌بینی‌شده وجود دارد.

 ناتوانی صنعت برای محقق کردن این تقاضا می‌‌‌تواند هزینه‌‌‌های قابل‌توجهی برای انتشار کربن در سطح جهان و نصب تکنولوژی‌‌‌های انرژی پاک داشته باشد. مواد اولیه خام، بیشترین هزینه را برای ساخت باتری‌‌‌ خودروهای برقی دارد؛ بنابراین، عرضه و قیمت فلزاتی که در ساخت باتری استفاده می‌‌‌شوند، بیشترین تاثیر را بر امکان به‌‌‌صرفه‌‌‌تر بودن و جایگزینی خودروهای برقی با خودروهای سنتی سوخت‌‌‌های فسیلی خواهد داشت.

این دینامیک، برای تحول در فعالیت‌‌‌هایی که از گذشته در صنعت معدن‌‌‌کاری صورت می‌‌‌گرفت، انگیزه ایجاد می‌کند. مثلا در سال‌های اخیر، برخی معدن‌‌‌کاران با تولیدکنندگان اصلی تجهیزات و کاربران نهایی مشارکت کرده و مدل سنتی معدن‌‌‌کاری بنگاه به بنگاه (B2B)  را به مدل بنگاه به مصرف‌کننده (B2C) تغییر داده‌‌‌اند.

در آوریل 2022، شرکت معدنی استرالیایی «لیک ریسورس(Lake Resources)» شراکتی را با شرکت فورد موتور برای تامین لیتیوم آغاز کرد و قرار شد از پروژه معدنی «کاچی» خود در آرژانتین، سالانه 25‌هزار تن لیتیوم تولید کند. در مارس 2022 شرکت برزیلی Vale S.A که فلزات و مواد معدنی تولید می‌کند و یکی از بزرگ‌ترین اپراتورهای لجستیک در برزیل است، توافق کرد که برای شرکت سوئدی Northvolt که باتری لیتیوم یون تولید می‌کند، نیکل تامین کند. این تحولات، برای معدن‌‌‌کاران فرصتی است که یک محرک پیشبردی قابل اتکا برای فروش داشته باشند و برای مصرف‌کنندگان هم فرصتی است که تامین مواد اولیه را به صورت مداوم تضمین کنند.

افزایش تقاضا برای مواد اولیه اصلی، همچنین به این معنی است که معدن‌‌‌کاران باید سرمایه‌گذاری در تلاش‌‌‌های مربوط به پایداری را بیشتر کنند. فراهم کردن منابع برای تحول انرژی، به معنی استخراج بیشتر یک‌سری مواد اولیه ثابت به روش‌های ثابت نیست؛ بلکه حجم زیادی از مواد معدنی اصلی و مواد معدنی خام که اقتصاد جهانی آینده را تامین می‌کنند، باید به صورت پایدار استخراج شوند.

شرکت‌های معدنی، در عین حال که تلاش‌‌‌های خود را برای برآوردن تقاضای جهانی بیشتر می‌کنند، باید در بین جوامعی که در آن فعالیت می‌کنند، اعتمادآفرینی و مجوز اجتماعی ادامه فعالیت‌‌‌های خود را دریافت کنند.