چگونه یک مصاحبه شغلی متفاوت داشته باشیم
پیدا کردن شغل در دوران کووید
برای پاسخگویی به این پرسش‌ها با آرت مارکمن پروفسور روانشناسی دانشگاه تگزاس در آستین و نویسنده مجموعه «مغز خود را به محیط کار بیاورید: استفاده از دانش شناختی برای گرفتن کار، خوب انجام دادن آن و پیشرفت در زندگی حرفه‌ای» به همراه کلادیو فرناندز آروز یکی از مدیران اجرایی دانشکده بازرگانی هاروارد و نویسنده مجموعه «چگونه و چه مهم نیستند بلکه چه کسی مهم است» صحبت کرده‌ایم.
شبکه خود را ایجاد کنید
فرناندز آروز و مارکمن بر این مساله اتفاق‌نظر دارند که اکنون، بیش از هر زمان دیگر یافتن کار در چنین محیطی به این مساله برمی‌گردد که چه کسانی را می‌شناسید، بالاخص برای منصب‌های بالاتر. مارکمن می‌گوید: «وقتی مدیران استخدام‌کننده با انبوهی از رزومه و پروفایل‌های مختلف روبه‌رو می‌شوند، به دنبال چیزی آشنا می‌گردند.» به همین خاطر باید فعالانه با شبکه خود در ارتباط باشید. می‌توانید در رسانه‌های اجتماعی پست بگذارید که به دنبال فرصت شغلی بعدی خود هستید و اینکه می‌توانید چه استعدادهایی را به کارفرمای بعدی خود عرضه کنید شرح دهید.
همچنین می‌توانید مستقیما سراغ یکی از همکاران قدیمی خود بروید که ارتباط خود را با او از دست داده‌اید. می‌توانید عضو شبکه آنها در لینکدین شوید یا ایمیل بزنید و از احوال آنها جویا شوید، موقعیت خود را شرح دهید و به آنها بگویید به دنبال فرصت شغلی بعدی خود هستید و از آنها راهنمایی بخواهید. البته این کار آسان نیست. وقتی بیکار هستید و خبرهای خوبی برای اشتراک‌گذاری ندارید، ممکن است سخت باشد و مساله شما ممکن است دیگران را بیش از حد معمول خسته کند- اما به یاد داشته باشید که افراد مایل هستند هر وقت می‌توانند کمک کنند. من اخیرا با همکار سابق خود که به دنبال کار است مجددا ارتباط برقرار کردم و از اینکه توانستم به او توصیه‌هایی داشته باشم و چند پیشنهاد شغلی خوب به او بدهم احساس بسیار خوبی داشتم.
رزومه و نامه همراه خود را مرور و مرتب کنید
فرناندز آروز می‌گوید شما باید «برای پیدا کردن یک آشنای مشترک» تلاش کنید تا در نامه همراه رزومه خود ذکر کنید تا توجه خواننده را به خود جلب کند. همچنین می‌توانید این نکته را ذکر کنید که قبلا در محیط‌هایی که فشار کار زیادی داشته است کار کرده‌اید، زیرا اولویت اکثر شرکت‌ها در حال حاضر کار کردن در شرایط بحرانی است و آنها به دنبال افرادی هستند که بتوانند از عهده این کار برآیند. البته خوب است که رزومه خود را همیشه به روز نگه دارید، اما این مساله زمانی بسیار اهمیت پیدا می‌کند که به تازگی شغل خود را از دست داده باشید یا انتظار داشته باشید که این اتفاق به زودی رخ دهد. ضمن اینکه توصیه‌های قدیمی درباره نحوه تهیه نامه همراه رزومه هنوز صادق و معتبر است.
آماده مصاحبه از راه دور باشید
باتوجه به اینکه اکثر افراد از خانه کار می‌کنند، احتمال زیادی وجود دارد که اگر شانس گرفتن یک مصاحبه شغلی را پیدا کردید، لازم باشد این کار از راه دور انجام شود. همه توصیه‌های استانداردی که درباره نحوه آمادگی و انجام یک مصاحبه کاری وجود دارد درست و معتبر هستند اما در عین حال باید به جنبه‌های دیگر آن نیز خوب فکر کنید:
تکنولوژی. وقتی مصاحبه شغلی برنامه‌ریزی شد، بپرسید از چه پلت‌فرم ویدئویی استفاده خواهد شد و زمانی را برای آشنایی با این ابزار و نحوه کارکرد آن بگذارید، بالاخص اگر لازم باشد از ویژگی‌هایی مثل به اشتراک‌گذاری صفحه نمایش استفاده کنید. لینک‌ها را از قبل امتحان کنید. مطمئن شوید که اگر این تکنولوژی درست عمل نکرد راهی برای دستیابی به مصاحبه‌کننده پیدا می‌کنید. مارکمن توصیه می‌کند: «مسلما نمی‌خواهید در شرایطی که فشار زیادی وجود دارد ناپایدار به نظر برسید. افراد تا حد ممکن بخشنده خواهند بود، اما اگر شما بتوانید نشان دهید که به شرایط احتمالی فکر کرده‌اید، این نشان‌دهنده توانایی شماست.»
بهترین شرایط ممکن را برای کار با تکنولوژی فراهم کنید. به عنوان مثال، مارکمن پیشنهاد می‌کند هنگام مصاحبه، از دیگران در خانه خود بخواهید طی زمان مصاحبه تلویزیون را روشن نکنند.
ظاهر. هدف شما این است که حرفه‌ای به نظر برسید. نیازی به پوشیدن کت و شلوار ندارید چراکه در این شرایط کمی ناجور به نظر می‌رسد. اما در عین حال نباید سویشرت هم بپوشید. از یک پس‌زمینه خنثی برای مصاحبه خود استفاده کنید (احتمالا لازم به گفتن نیست که از گذاشتن پس زمینه ساحل مجازی پرهیز کنید). فرناندز آروز می‌گوید اگر فضای حرفه‌ای دارید می‌توانید در پس‌زمینه نشان دهید و چنین پس‌زمینه‌ای از یک دیوار خالی بهتر است. با این حال نمایش یک دیوار خالی بهتر از نشان دادن یک اتاق شلوغ و نامرتب است. شاید بخواهید هنگام مصاحبه بایستید. آروز می‌گوید: «این کار اثر پویاتری دارد و آکوردهای صوتی شما سریع‌تر گرم می‌شوند و ارائه راحت‌تر است.»
پاسخ به بحران شرکت. مارکمن توصیه می‌کند علاوه بر تحقیقات معمول که در مورد شرکت انجام می‌دهید، به این مساله نیز نیم نگاهی داشته باشید که شرکت در پاسخ به بحران کووید-۱۹ چگونه رفتار می‌کند. سعی کنید به روزترین اطلاعات را دریافت کنید. او می‌گوید: «اوضاع خیلی سریع تغییر کرده است و شما ممکن است چند ماه پیش برای این شغل درخواست داده باشید. مطمئن شوید که تا حد ممکن آگاه و با بصیرت هستید. وب‌سایت، هر خبرنامه و منابع خبری و رسانه‌های اجتماعی آنها را چک کنید و این کار را تا روز مصاحبه ادامه دهید.»
زودتر از موعد تمرین کنید
با نحوه پاسخ دادن به سوالات رایج امتحان کنید. مارکمن می‌گوید: «وقتی عصبی می‌شویم تمایل داریم خودمان را کنترل کنیم. از آنجا که در حین مصاحبه می‌توانید چهره خود را در صفحه نمایش مشاهده کنید، احتمالا حواستان پرت خواهد شد. خیره شدن به یک چهره (بالاخص که چهره خودتان باشد) باعث می‌شود رشته افکار خود را از دست بدهید.» حتما در محلی که قصد انجام مصاحبه را دارید از قبل تمرین کنید تا بتوانید ظاهر خود را ببینید. اگر هنگام تمرین نمی‌توانید به چهره خود نگاه نکنید، می‌توانید پنجره تصویر خود را ببندید. هیچ موضوعی نباید باعث حواس‌پرتی شما شود اما به گفته مارکمن «ممکن است مفید باشد که گاه هنگام مصاحبه به چهره خود نگاه کنید تا مطمئن شوید همه چیز خوب و مرتب است.»
با یک ذهنیت مثبت به مصاحبه کاری بروید
فراموش نکنید که طی مصاحبه، ارتباط غیرکلامی مشابه با مصاحبه رو در رو با مصاحبه‌کننده دریافت نخواهید کرد و همان‌طور که فرناندز آروز اشاره می‌کند، تحقیقات زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد وقتی ما فیدبک دریافت نمی‌کنیم، به سمت سوگیری منفی گرایش داریم. با خود فکر می‌کنیم «اوضاع خوب پیش نمی‌رود» به همین خاطر آمادگی قبل از موعد به همراه مثبت ماندن و فرض بر اینکه بهترین اتفاق روی خواهد داد تجربه خوبی خواهد بود. ممکن است در برخی مقاطع به کارآیی خود شک کنید در این حالت با تکنیک‌هایی که می‌دانید خود را آرام کنید. یا می‌توانید پنج دقیقه قبل از شروع مصاحبه آرام بنشیند و در ذهن خود دلایلی را که مصاحبه خوب پیش خواهد رفت مرور کنید.
روی صفحه نمایش احساسات خود را کمی بزرگ‌نمایی کنید
به همین دلیل بهتر است احساسات خود را حین مصاحبه تمرین کنید. فرناندز آروز توضیح می‌دهد «در صحبت از طریق صفحه نمایش صدا فشرده می‌شود و بسیاری از زیر و بم‌ها را که احساسات را منتقل می‌کنند از دست می‌دهید، مگر آنکه یک مجموعه پیچیده صوتی در دسترس داشته باشید. به همین خاطر باید در مورد احساسات خود کمی اغراق کنید.» او پیشنهاد می‌کند به صورت ویدئویی با یکی از دوستان خود درباره «تنظیمات، لحن صدا و زبان بدن خود تمرین کنید و فیدبک دریافت نمایید». هدف این است که طبیعی و راحت به نظر برسید. می‌توانید از خودتان در حالی که به چند سوال نمونه پاسخ می‌دهید فیلم بگیرید و ببینید چگونه به نظر می‌رسید. اما اگر تنها روی اشتباهات خود تمرکز می‌کنید، از این کار صرف‌نظر کنید. نباید خود را آن‌قدر خودآگاه کنید که مانع کارآیی‌تان بشود.
گرما و صمیمیت را حین مصاحبه منتقل کنید
این بحران باعث شده افراد اشتیاق بیشتری برای برقراری ارتباط در سطح احساسی‌تر با همکاران داشته باشند، مصاحبه‌کننده شما ممکن است طی مصاحبه انتظار داشته باشد گرما و صمیمیت بیشتری از شما دریافت کند. مارکمن توصیه می‌کند از خط‌مشی مصاحبه‌کننده در مباحث کوچک پیروی کنید، اما شاید مناسب باشد از مصاحبه‌کننده حال و احوال عزیزانشان را بپرسید و اگر به شما پاسخ داد باید جواب مناسبی برای همان سوال آماده کرده باشید. او احتمالا چیزی شبیه این خواهد گفت: «متشکرم که پرسیدید. تا حدی که بشود در این شرایط خوب هستم.» لازم نیست وارد جزئیات غیرضروری بشوید.
سوالات مرتبط بپرسید
هنگام مصاحبه، فرصتی برای پرسیدن سوال در اختیار شما قرار می‌گیرد. فرناندز آروز می‌گوید «باید سوالات معمولی بپرسید.» مثلا انتظارات شما از این نقش چیست؟ موفقیت را در این سمت چگونه اندازه‌گیری می‌کنید؟ چه چیز را از شما نپرسیده‌ام که باید بپرسم؟ مارکمن پیشنهاد می‌کند درباره روند کار آنها در محیط مجازی نیز سوال کنید.
جست‌وجوی کار هرگز آسان نیست اما اکنون دشوارتر هم شده است، بنابراین سعی کنید طی فرآیند با خودتان راحت باشید. خوشبختانه شما به خاطر اینکه کار بدی کرده‌اید بیکار نشده‌اید و خیلی افراد دیگر نیز شرایط مشابه شما را دارند. اقتصاد باز خواهد گشت و تا زمانی که این اتفاق بیفتد، یادتان باشد که بهترین کاری را که می‌توانید انجام دهید.
