کارآفرینی برای همه(بخش بیست‌ونهم)
رویای سکونت در فضا
جف در دوره دبیرستان کارهای عجیب زیادی انجام داد. یک تابستان در یکی از شعبه‌های محلی رستوران مک دونالدز مواد غذایی سرخ می‌کرد و یکی از مهارت‌هایی که یاد گرفت، شکستن تخم مرغ با یک دست بود. مدتی هم به یکی از همسایگان در پرورش و فروش همستر کمک کرد. همکلاسی‌های دبیرستانی بزوس می‌گویند او به طرز خنده‌داری روحیه رقابتی داشت. همواره در درس‌های مختلف و به‌ویژه در علوم و ریاضی به‌عنوان بهترین دانش‌آموز سال معرفی می‌شد و جوایزی می‌گرفت. یکی از همکلاسی‌ها می‌گوید: «برای بقیه دانش‌آموزان، رقابت بر سر دوم شدن بود. جف برای برتر بودن در این رقابت مصمم بود و سخت‌تر از هر کس دیگری تلاش می‌کرد.» بعد از آن تابستان چرب و چیلی در مک‌دونالدز، بزوس دبیرستانی تصمیم گرفت دیگر سراغ شغل کم‌درآمد نرود. به همین دلیل، به همراه یکی از دوستانش به نام ورنر اولین کسب‌وکارش به نام «موسسه دریم» (DREAM) را راه‌اندازی کرد که کمپی تابستانی برای کودکان و نوجوانان بود و موضوعات مختلف مثل داستان سفرهای گالیور و سیاه‌چاله‌های فضایی در آن مطرح می‌شد. ورنر می‌گوید که پدر و مادرش اهمیت چندانی به این کلاس ندادند. اما والدین جف از تلاش او حمایت کردند و فورا خواهر و برادرش را ثبت نام کردند. ورنر می‌گوید: «جاکلین و مایک والدینی بودند که همیشه جف را تشویق می‌کردند و خلاقیت او را پرورش دادند.»
بزوس با بالاترین نمره از دبیرستان میامی پالمتو فارغ‌التحصیل شد و در دانشگاه پرینستون پذیرش گرفت. او علاوه بر اینکه سخنرانی جشن فارغ‌التحصیلی را به‌عنوان دانش‌آموز ممتاز انجام داد (چیزی که همیشه هدفش را داشت)، جایزه نقدی «شوالیه نقره‌ای» را که روزنامه میامی هرالد اسپانسر آن است و به دانش‌آموزان ممتاز تعلق می‌گیرد، دریافت کرد. در متن سخنرانی جشن، بزوس از رویایش برای سکونت انسان در فضا و جایگزین کردن آن برای حفظ زمین، صحبت کرده بود. ورنر در مصاحبه‌ای که در دهه ۹۰ با او صورت گرفت گفته بود: «اینها ایده‌هایی فانتزی نبودند، بلکه اهداف شخصی او بودند. چیزی که جف می‌خواست این بود که آنقدر پولدار شود تا بتواند به فضا برسد.»
تحقق یک رویا
در سال ۲۰۰۰ وقتی آمازون تلاش می‌کرد سفارش‌ها را به ترازنامه خودش برگرداند و همزمان با کسانی که شرکت‌های فعال در دوره انقلاب دات‌کام را به چالش می‌کشیدند می‌جنگید، ثروت بزوس سقوط شدیدی کرد و از ۱/ ۶ به ۲ میلیارد دلار رسید. این مبلغ هنوز زیاد بود و بزوس همچنان یکی از ثروتمندترین افراد دنیا بود. او می‌دانست چگونه تکنولوژی، شکیبایی و تفکر بلندمدت می‌تواند نتیجه بدهد. به همین دلیل، درست در اوج بدگمانی دنیا نسبت به چشم‌انداز آینده آمازون، بزوس مخفیانه شرکت جدیدی را تاسیس کرد و آن را به کار اکتشافات فضایی اختصاص داد. او قصد داشت این لابراتوار فضایی جدید را یک راز نگه دارد. اما خیلی از همکارانش در آمازون، از جاه‌طلبی‌های او خبر داشتند. در سال ۲۰۰۲، بزوس لیستی از کتاب‌های مورد علاقه خودش را در آمازون منتشر کرد که بیشتر آنها عناوین کتاب‌های مربوط به فضا بود.
در سال ۲۰۰۳ من (نویسنده این کتاب) اطلاعاتی در مورد شرکت مخفی بزوس به نام بلو اریجین (Blue Origin) به دست آوردم و مقاله‌ای با عنوان «بزوس در فضا» در مورد آن در نشریه نیوزویک به چاپ رساندم. این مطلب سروصدای زیادی به پا نکرد و شرکت بلو اریجین همچنان در سکوت کار می‌کرد. بزوس در یک سخنرانی در دانشگاه کارنگی ملون در سال ۲۰۱۱ اعلام کرد هدف بلو اریجین کاهش هزینه و افزایش ایمنی تکنولوژی است تا بتوان انسان را به فضا فرستاد. به هر حال، پیشرفتی که در این حوزه حاصل می‌شد، کندتر از چیزی بود که بزوس و تیم دانشمندان فضایی شرکت او ابتدا تصور کرده بودند. در سال ۲۰۱۱ تست یک ابزار فضایی ساخت بلو اریجین با شکست مواجه شد. یک سال بعد از آن، شرکت سیستم کپسول ارسال به فضا را با موفقیت تست کرد و توانست برای توسعه تکنولوژی‌های مرتبط با سفر انسان به فضا، از ناسا کمک‌های مالی به مبلغ بیش از ۲۵ میلیون دلار دریافت کند. ایلان ماسک با شرکت اسپیس ایکس و ریچارد برنسون، موسس شرکت ویرجین هم تقریبا اهداف مشابهی را در این زمینه دنبال می‌کنند.
بزوس اجازه نمی‌دهد مردم یا رسانه‌ها از تاسیسات فضایی او بازدید کنند. در سال ۲۰۰۶ شرکت او به مقر بزرگ‌تری در واشنگتن نقل مکان کرد. بازدیدکننده‌هایی که این تشکیلات را از بیرون دیده‌اند می‌گویند تمام علاقه‌مندی‌های فضایی بزوس در ظاهر آن وجود دارد. مثلا در قسمت میانی ساختمان سفینه‌ای به سبک داستان‌های علمی-تخیلی عصر ویکتوریایی قرن ۱۹ مشابه آنچه در داستان‌های ژول ورن دیده می‌شود قرار دارد. بزوس مثل همه کارآفرینان بزرگ تاریخ همچون والت دیزنی، هنری فورد و استیو جابز، توانست تخیلاتش را به واقعیت تبدیل کند و به خیال‌پردازی‌های جوانی‌اش شکل فیزیکی بدهد. بزوس هیچ‌گاه از مسوولیت‌های ناشی از دنبال کردن این شور و اشتیاق خودش شانه خالی نکرده است. حتی وقتی آمازون در کارش دچار چالش می‌شد، بزوس کارمندان بیشتری برای بلو اریجین استخدام می‌کرد و از روش‌های هوشمندانه‌ای استفاده می‌کرد تا زمانش را به کلیه مسوولیت‌هایی که داشت، به بهینه‌ترین شکل ممکن تقسیم کند.
او لقب و شعاری به زبان لاتین برای بلو اریجین در نظر گرفت که معنی آن «قدم به قدم، با قدرت» است. این عبارت دقیقا فلسفه راهنمای آمازون را هم دربرمی‌گیرد. یعنی پیشرفت مداوم به سوی اهدافی که غیرممکن به نظر می‌رسند؛ شکست‌ها موقتی هستند؛ و کسانی که نه می‌آورند، نادیده گرفته می‌شوند. یک بار فردی در یک مصاحبه از بزوس پرسید چرا با اینکه الان هم به اندازه کافی ثروت دارد، برای انجام این همه کار بیشتر انگیزه دارد و او در پاسخ گفته بود: «در مورد خودم، به این موضوع پی برده‌ام که وقتی مردم روی من حساب می‌کنند، به‌شدت انگیزه می‌گیرم. از اینکه روی من حساب شود، خوشحال می‌شوم.»
ارسال نظر