قدرت موج، اتفاق مهم بعدی در انرژی‌های تجدیدپذیر

چند ماه بعد هم دو تکنولوژی جدید دیگر به هاوایی می‌روند تا تست‌های خودشان را داشته باشند.  اگر این آزمایش‌ها به‌ثمر برسند، یک قدم بزرگ و مهم به سوی تولید شکل دیگری از انرژی تجدید‌پذیر که تاکنون مورد بهره‌برداری تجاری قرار نگرفته، برداشته خواهد شد: انرژی موج. جان مک‌کارتی، مدیر‌عامل شرکت اوشن انرژی  (Ocean Energy)، می‌گوید قدرت موج که از حرکت امواج اقیانوس به دست می‌آید، منبعی است که می‌تواند ۱۰ درصد نیاز برق دنیا را تامین کند.  قرار است شرکت اوشن واقع در ایرلند، تست اولیه دستگاه ۸۲۶ تنی با ارتفاع حدود ۴۰ متر به نام Ocean Buoy را انجام دهد. مک‌کارتی می‌گوید: «این منبعی است که هنوز از آن بهره‌برداری نشده و پتانسیل تجاری بسیار زیادی دارد و بدیهی است که به نفع کاهش گازهای گلخانه‌ای و گرمایش زمین خواهد بود.»

پلت‌فرم شرکت که بیش از سه سال آزمایش کنار اقیانوس اطلس را پشت‌سر گذاشته، با فشار آب انرژی تولید می‌کند؛ به این صورت که آب هوا را با فشار داخل توربین می‌کند و چرخش توربین‌ها این حرکت را به برق تبدیل می‌کند. یک «نیروگاه موج» ۱۰۰ مگاواتی می‌تواند برق بیش از ۱۸ هزار خانه را تامین کند.  این تجهیزات همچنین می‌توانند برای تامین انرژی کارخانه‌های نمک‌زدایی، استخرهای پرورش ماهی کنار دریا یا حتی مراکز داده زیردریایی (چون سرورهای این مراکز گرمای زیادی تولید می‌کنند، در اقیانوس تاسیس می‌شوند تا خنک‌سازی شوند. شرکت مایکروسافت در حال آزمایش کردن یکی از این مراکز داده است)، مورد استفاده قرار بگیرند. حتی با اینکه کاربرد انرژی‌های باد و خورشید به سرعت رشد می‌کند و هزینه مصرف آنها هم کمتر می‌شود (تا جایی که استفاده از این انرژی‌ها امروز ارزان‌تر از بیشتر کارخانه‌های تولید زغال‌سنگ قدیمی تمام می‌شود)، انرژی موج همچنان می‌تواند نقش مهمی داشته باشد.

بالاکریشنان نایر، مدیر‌فنی ارشد شرکت دیگری در حوزه انرژی موج به نام Oscilla Power می‌گوید: «در خیلی از نقاط دنیا، موج یک منبع انرژی مکمل است، نه یک منبع رقابتی و این به زمان‌هایی از روز یا فصل‌هایی ربط پیدا می‌کند که قدرت موج نسبت به انرژی خورشید، بیشتر می‌شود.» به‌عنوان مثال، در شمال‌غرب اقیانوس آرام، امواج در زمستان و زمانی که نور آفتاب ضعیف است، شدت بیشتری می‌گیرند.  همچنین موج در مقایسه با انرژی باد یا خورشید که وقتی در دسترس نیستند، به باتری یا شکل دیگری از ذخیره‌سازی نیاز دارند (یا باید پشتیبانی نیروگاه‌های سوخت فسیلی برای جبران نبود آنها وجود داشته باشد)، منبع انرژی ثابت‌تر و قابل پیش‌بینی‌تری است. کارشناسان می‌گویند این تکنولوژی می‌تواند به‌طور خاص برای جزیره‌های دورافتاده‌ای که تامین برق آنها بسیار گران تمام می‌شود و از منابع انرژی وارداتی مثل گازوئیل استفاده می‌کنند و در ضمن فضای کافی برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی یا توربین‌های بادی هم ندارند، مفید باشد. نایر توضیح می‌دهد که قبلا بیشتر دستگاه‌ها طوری طراحی شده بودند که فقط از یک نوع شدت موج می‌توانستند انرژی بگیرند و این یعنی در بقیه موارد، این دستگاه‌ها کارآیی لازم را ندارند اما نیروگاه‌های جدید، سیستمی از دستگاه‌های متعدد را دارند که قابلیت سازگاری حرکت با شدت‌های مختلف موج را دارد.

چالش‌های نوآوری جدید

انرژی دریا در مقایسه با باد و خورشید، نوپا است و از آنجا که کار در اقیانوس سخت‌تر و هزینه‌برتر است، روند اوج گرفتن آن کندتر خواهد بود. مهندس‌های دریا باید سیستم‌هایی طراحی کنند که بتوانند اثر خورندگی آب دریا را تحمل کنند و در برابر شدت ضربه موج مقاوم باشند. انجام و تکرار آزمایش‌ها نیازمند رفت‌ و آمد با قایق است که نسبت به کار کردن روی زمین، هزینه بیشتری دارد. نکته دیگری که وجود دارد این است که در صنعت انرژی دریایی در مقایسه با صنعت انرژی‌های باد و خورشید، سرمایه‌گذاری به میزان قابل‌توجهی پایین‌تر است و این تکنولوژی هنوز از نظر تجاری به جایی نرسیده است. البته این اتفاق در شرف وقوع است. مثلا شرکت اوسیلا بعد از تست‌های یک ساله در هاوایی، برای فروش سیستم‌های کوچک‌تر خود اعلام آمادگی کرده است. نایر می‌گوید: «این فرصتی است که شکوفایی آن از مدت‌ها پیش طول کشیده است. قدیمی‌ترین اسناد حق ثبت اختراع در زمینه انرژی موج به سال‌های ۱۷۹۰ برمی‌گردد. بنابراین بشر از مدت‌ها پیش به دنبال آن بوده است. حالا این تکنولوژی آخرین سال‌های به‌ثمر رسیدن خود را می‌گذراند. ما به‌عنوان یک صنعت در موقعیت بسیار خوبی هستیم تا بگذاریم این اتفاق بیفتد.»