رونمایی از مجموعه «دستگاه موسیقی ایرانی»

حسین علیزاده که این مجموعه به آهنگسازی و تالیف او شامل ۱۳دستگاه و آواز موسیقی ایرانی در قالب ۱۷ لوح فشرده و ۱۳ کتاب نُت ارائه شده است، در این مراسم گفت: صحبت‌هایم را با اسم هوشنگ ظریف آغاز می‌‌کنم که همواره منقلبم می‌کند. روی صحبت من با شما هنرمندان جوانی است که از آنها یاد می‌گیرم که همواره از تجربیات خود با دیگران عشق و درس بگیرید. وقتی من در عرصه‌ای از زندگی‌ام در محضر استادانی چون هوشنگ ظریف درس موسیقی گرفتم نکات زیادی دریافت کردم و همیشه هرجا برای سخنرانی می‌روم به این موضوع می‌پردازم که این عشق چگونه در موسیقی پدیدار می‌شود.

او افزود: زندگی واژه بزرگی است که اگر آن را درک کنیم در همه‌جا با ما هست. وقتی من در این کار با اتکا به همین کلید‌واژه زندگی با نوازندگان و خوانندگان شروع به کار کردیم، هر کسی با خود حامل پیام عشق بود.

علیزاده تاکید کرد: ما باید به آینده نگاه کنیم و امیدوار باشیم. این کارها هیچ وقت تمام نمی‌شود. این کار دیگر نیازی به کار اداری ندارد. وقتی ما تنها نباشیم و نیرویی در کنار هم باشیم می‌توانیم آثار را خلق کنیم.

او با ارائه توضیحاتی از آنچه برای این آلبوم رخ داده، بیان کرد: در تاریخ موسیقی ایرانی همواره برای حفظ و حراست موسیقی صحبت‌های فراوانی مطرح می‌شود. ردیف هم جزوی از این تاریخ موسیقی است که در اشکال مختلف ارائه شده است.

علیزاده ادامه داد: متاسفانه در موسیقی ایرانی به دلیل نگرشی مبتنی بر آموزش واپس‌گرا شرایط به گونه‌ای نامناسب است. وقتی ردیف‌های موسیقی بتواند فرهنگ موسیقی غیرواپس‌گرا را بسازد ما کارمان را انجام داده‌ایم. کاری که پدیده قلدری در ادبیات انجام داده و ما نمی‌توانیم درباره آن حرف بزنیم.

این موسیقیدان تاکید کرد: این کار قطعا کار آخر من نیست ولی تلاشی است از سوی یک موسیقیدان ایرانی که تلاش کرده به همه فرهنگ‌ها توجه کند. پس من موسیقیدان سنتی نیستم. برای من نگاه هویتی به موسیقی مهم است که متاسفانه در این سال‌ها برخورد‌های خوبی با آن نمی‌شود. ردیف مقوله صبح تا شب برای موسیقی ایرانی نیست. پس هر کسی ردیف کار کرد اولین چیزی که باید یاد بگیرد این است که چگونه از آن خارج شود. این یک توانایی است و نوازندگان امروزی باید هارمونی خودشان را به آن وارد کنند.

این آهنگساز افزود: امروز جهان‌بینی هنرمندان موسیقی دیگر مرز ندارد. ما امروز در یک دهکده جهانی هستیم که حصاری ندارد و هنرمندان ما در هر دوره تاریخی که حضور داشتند تاثیرات خود را منطبق بر روز به جا گذاشتند. ما امروز عشق داریم که در هر شرایطی به عنوان یک ثروت محسوب می‌شود و ماجرای ردیف هم از این قاعده مستثنی نیست چون واژه امید عینیت پیدا کرده است.

واسطه رسیدن عاشق و معشوق

در بخش دیگری از این مراسم، علی بوستان، مدیر تولید پروژه دستگاه‌های موسیقی ایران، هم ضمن ارائه گزارشی از روند کار، توضیح داد: این پروژه در سخت‌ترین شرایط ممکن تولید شد و من هر چقدر از سختی‌های این پروژه بگویم واقعا کم است. اما آنچه در این عرصه پیش روی مخاطبان قرار گرفته، می‌تواند یکی از مهم‌ترین پروژه‌های موسیقی در کشورمان باشد که بیش از ۱۰۰ نفر در تولید آن مشارکت داشتند.

سیروس جمالی، شاعر پروژه، نیز در این مراسم گفت: ردیف موسیقی ایران برای نسل من که آن را به شکل کلاسیک آموزش دیده‌ایم، همچون یک گنجینه است. چنین عنصری به عنوان یک چشمه مشتقاتی دارد که ما نوازندگان آن را در اجراهایمان استفاده می‌کنیم. در این پروژه زمان، مکان و مخاطبان با نسبت دوران تاریخی گذشته ردیف تعییر شده‌اند. یک اثر هنری وقتی کاملا بدون تغییر به مخاطبان ارائه شود تاثیر آن دوران را ندارد و این موضوعی است که هدف اصلی این پروژه بوده است.

او افزود: حسین علیزاده هنرمندی است که من شاگرد مکتب او بودم و امروز فرصت کردم که در هم‌جواری او حضور داشته باشم. این پروژه به گونه‌ای بود که موانع در ذهنم را به شعر بدل کردم. حسین علیزاده من را در این پروژه کاملا آزاد گذاشت. مطمئنم چندین سال که بگذرد می‌توانیم به واسطه همین آلبوم همدیگر را ببینیم و اگر بتوانیم به واسطه این آلبوم عاشقی را به معشوق برسانیم کارمان را انجام داده‌ایم.

نمایش نماهنگی به یاد مرحوم نسترن هاشمی، نوازنده فقید سنتور که در پروژه «دستگاه‌های موسیقی ایران» نیز حضور داشت، پخش قطعه موسیقایی آوازی «لیلی و مجنون» از این پروژه با صدای مهدی امانی، پخش فیلمی‌از دیدار کیهان کلهر با حسین علیزاده و نمایش مستندی به نام «سرشک دیدار» از دیدار حسین علیزاده با محمدرضا شفیعی کدکنی از جمله بخش‌های این مراسم بود.

 محمود دولت‌آبادی، داود گنجه‌ای، علی‌اکبر شکارچی، حمیدرضا دیبازر، علی جعفری پویان، محمدمهدی گورنگی، نیما جوان، سهراب سلیمی و محمدعلی مراتی از جمله هنرمندان حاضر در این مراسم بودند.