نوازنده برجسته موسیقی ایران در ۷۷سالگی درگذشت
خاموشی نی ناهید
او مدت‌ها پس از فراگیری آموزش‌های لازم در عرصه نوازندگی نی، در ارکستری با همراهی هنرمندانی چون اسدالله ملک، منوچهر جهانبگلو، فرهنگ شریف و محمودی خوانساری و تعدادی دیگر به اجرای برنامه پرداخت. وی در همان دوران فعالیت‌هایی در ارکستر «درویش» رادیو داشت و سپس برای شرکت در ارکستر رودکی متشکل از ابراهیم منصوری، حبیب‌الله بدیعی، علی تجویدی، احمد عبادی، رضا ورزنده، علی‌اصغر بهاری و فرهاد فخرالدینی دعوت کرد و به فعالیت در این مجموعه مشغول شد. مرحوم ناهید در سال ۱۳۴۱ توسط حسین قوامی به برنامه «گل‌ها» نیز دعوت شد و همکاری خود را در این مجموعه برنامه رادیویی آغاز کرد. او بعدها در ارکستر فرامرز پایور به نوازندگی نی پرداخت و در سال‌های بعدتر موفق به اخذ مدرک درجه‌یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.
زنده‌یاد ناهید درباره آشنایی‌اش با موسیقی ایرانی و ساز نی در زمان کودکی‌اش تعریف می‌کرد: «در آن زمان ما رادیو هم نداشتیم. من تصادفا با شنیدن صدای سحرآمیز نی تنها استاد نی ایران، استاد حسن کسایی، شیفته این ساز شدم و از همان زمان مشکلات من شروع شد. در آن زمان تنها نوازنده نی در ایران استاد کسایی بودند و حتی همین ساز ساده نی، جز در اصفهان در هیچ شهر دیگر ایران یافت نمی‌شد. من به‌هرحال با هزار سختی ساز را پیدا کردم و بی‌بهره هم از استاد بودم؛ چون ایشان در اصفهان بودند و من در شیراز بودم و کیلومترها فاصله بود و منِ بچه ۱۰ساله نمی‌توانستم از این استان به استان دیگر سفر کنم. البته نامه‌ای به ایشان نوشتم و راهنمایی خواستم و ایشان در نهایت لطف و محبت جواب من را دادند. یک سال بعد من را به اصفهان دعوت کردند و دو تا نی به من دادند و بعدتر فهمیدم خودم باید کار کنم.»
مهاجرت او به پایتخت نقطه عطفی در آموزش ناهید محسوب می‌شود. خود در این زمینه گفته است: «سال ١٣٣٩ خورشیدی که به تهران آمدم با آقای مهدی کمالیان، سازنده و نوازنده برجسته سه‌تار، آشنا شدم و ایشان مرا به استادان سعید هرمزی و نورعلی‌خان برومند و حسین دهلوی معرفی کردند و از این طریق از کلاس درس این بزرگان بهره‌مند شدم. آقای دهلوی به من فرمودند اگر قول بدهی موسیقی را جدی بگیری و با دقت و منضبط به فراگیری آن بپردازی، چون جوان باشوق و استعدادی هستی آموزش تو را می‌پذیرم. بنابراین یک هفته در میان روزهای پنجشنبه نزد ایشان مبانی موسیقی و نت را فرا می‌گرفتم.
ایشان در هر جلسه تمرین از من می‌خواستند هر نت را صد بار یک پرده پایین‌تر و نیم‌پرده بالاتر بنویسم و بخوانم. بعد از حدود دو ماه ایشان مرا به ارکستر فارابی که رهبری آن را روان‌شاد نصرت‌الله گلپایگانی عهده‌دار بود معرفی کردند و من شدم سولیست و تک‌نواز ساز نی در ارکستر اداره فرهنگ و هنر آن زمان. البته من در ارکسترهای آقای دهلوی شرکت نداشتم، اما در سال اول جشن هنر در ارکستری متشکل از آقای پایور و آقای رحمت‌الله بدیعی و آقای هوشنگ ظریف و چند نوازنده دیگر به خوانندگی مرحوم محمود کریمی و به سرپرستی ایشان، قطعات نوا و راست پنجگاه را اجرا کردیم. این تنها همکاری من با استاد دهلوی بود.»
پس از آن به عنوان مدرس وارد هنرستان عالی موسیقی شد و در کنار نوازندگی در ارکسترهای مختلف از جمله ارکستر اداره فرهنگ و هنر، ارکستر استاد پایور، ارکستر استاد حنانه، ارکستر آقای مفتاح و دیگر گروه‌ها و ارکسترهای موسیقی، به طور رسمی نخستین شخصی بود که تدریس ساز نی و آموزش و تربیت هنرجویان و شاگردان را در سطح عالی موسیقی آغاز کرد. آن زمان ساز نی به عنوان ساز دوم در هنرستان انتخاب می‌شد و کمتر کسی نسبت به ساختار و صدای آن آشنایی و آگاهی داشت. ناهید درباره آشنایی‌اش با استاد پایور، نوازنده و آهنگساز برجسته، گفته است: «من با استاد پایور چیزی حدود ٥٠ سال دوست، همکار و هم‌نواز بودم. در سال ١٣٤١ خورشیدی در خیابان پالیزی تهران (شهید قندی کنونی) با استاد پایور همسایه بودم و از آن زمان تا لحظه درگذشت ایشان در سال ١٣٨٨ حدود نیم قرن با وی دوستی صمیمانه و همکاری تنگاتنگ داشتم.»
این استاد به شاگردان و نوازندگان جوان توصیه می‌کرد: «قدر جوانی خود را بدانند و این سرمایه گران را ارزان از دست ندهند. احترام پیشکسوتان و بزرگ‌ترها را مقدم بر هر آیین و رسمی قرار دهند. فرهنگ و سنت‌های اصیل سرزمین خود را بشناسند و به معیارهای فرهنگ ایرانی پایبند باشند. ما برای داشتن چنین فرهنگ و هنر باشکوهی خون دل‌ها خورده‌ایم.» نوازندگی در ارکستر «گل‌ها» به رهبری روح‌الله خالقی، نوازندگی در ارکستر «صبا» به رهبری حسین دهلوی، نوازندگی در ارکستر گروه «پایور» به سرپرستی فرامرز پایور، برگزاری کنسرت در کشورهای ترکیه، بلغارستان، یوگسلاوی، ایتالیا، فرانسه، بلژیک، هلند، آلمان و اتریش، انتشار آلبوم «گل و نی» شامل تک‌نوازی نی و دو‌نوازی با تمبک در دستگاه نوا، شوشتری و ماهور، انتشار آلبوم «آوای نی» شامل تک‌نوازی در دستگاه‌های بیات ترک، بیات اصفهان، ابوعطا و مخالف سه‌گاه بخشی از فعالیت‌های زنده‌یاد حسن ناهید در عرصه موسیقی است.
