فتحعلی اویسی در ۷۶سالگی درگذشت
وداع با سردبیر شوخ «شهرقشنگ»
اگرچه تولد و مرگ اویسی نیز مانند دیگر انسانها بود، با این همه زندگی او شباهتی به زندگی دیگران نداشت؛ چراکه تمام حیات هنریاش مانند همه هنرمندان واقعی سرشار بود از لحظات منحصربهفرد. این بازیگر خوشرو که بیشتر مردم او را با ایفای نقش در مجموعههای طنز چون «بدون شرح» و «کمربندها را ببندیم» به یاد دارند، به مدد تواناییهایش، تجربه بازی در آثار مهمترین کارگردانهای ایران چون علی حاتمی، داریوش مهرجویی، مسعود کیمیایی، ناصر تقوایی و علیرضا داوودنژاد را در کارنامه خود داشت و همین او را به بازیگری ماندگار در تاریخ سینمای ایران بدل میکند.
اویسی زاده ۲۱ دی ۱۳۲۴ و فارغالتحصیل کارگردانی و بازیگری سینما از دانشگاه ایالتی تگزاس بود. وی در خوانندگی هم دستی داشت و صدای او در تیتراژ پایانی یکی از سریالهای طنزش هنوز خاطرهانگیز است. اویسی پس از پایان تحصیلات به ایران بازگشت و آغاز فعالیت سینماییاش، بازی در فیلم «قدغن» از علیرضا داوودنژاد در سال ۱۳۵۷ بود. وی در دهه ۱۳۶۰ در فیلمهای بسیاری بازی کرد و چند فیلم را هم کارگردانی کرد. اویسی در اوایل دهه هفتاد دوباره به کارگردانی روی آورد و سومین فیلم بلندش «مریم و میتیل» را ساخت که فیلم موفقی بود. فتحعلی اویسی در نیمه دوم دهه هفتاد در تلویزیون بسیار فعال بود. در سینما هم بازیهای ماندگار او در یادها مانده است. وی با اینکه در نقش سردبیر یک روزنامه زرد با نام «شهر قشنگ» در مجموعه «بدون شرح» بین مردم به شهرت رسیده بود از مصاحبه با مطبوعات بهویژه مجلات و مطبوعات عامهپسند رویگردان بود و اغلب گفتوگوهایی که از او بهجا مانده است، به مصاحبههای تلویزیونیاش مربوط میشود. از اینرو از خود کمتر گفته است. این بازیگر مردمی که چندی پیش بر اثر سکته مغزی به کما رفته بود، سرانجام روز گذشته در بیمارستان چشم از جهان فروبست.
واکنشها
بازیگری مطرح چون اویسی با ایفای نقش در دهها فیلم و سریال و همکاری با هنرمندان متعدد، خاطرات زیادی را در ذهن دوستانش بهجا گذاشته است. از اینرو درگذشتش واکنشهای زیادی را در پی داشت.
علیرضا افخمی، کارگردان سریال «زیرزمین» میگوید: مرحوم فتحعلی اویسی در «زیرزمین» به نحوی نقش «فرج» را ایفا کرد که غافلگیرکننده و خیرهکننده بود. وی در گفتوگوبا خبرگزاری موج، درباره همکاری با مرحوم فتحعلی اویسی در سریال «زیرزمین» که رمضان سال ۸۵ روی آنتن شبکه سه سیما رفت، توضیح داد: بسیار خوشحالم که خاطرههای خوبی از ایشان در پشت و جلوی دوربین در ذهن دارم و امیدوارم خداوند فتحعلی اویسی را قرین رحمت کند.
کارگردان سریال زیرزمین با بیان اینکه فتحعلی اویسی بسیار به این موضوع مقید بود که آن چیزی را که کارگردان میخواهد به اجرا بگذارد، مطرح کرد: آن چیزی که من از ایشان در «زیرزمین» خواستم با آنچه تا به آن روز بازی کرده بود، متفاوت بود ایشان تا پیش از «زیرزمین» نقشهای طنز اغراقآمیزی بازی میکرد و من در «زیرزمین» تلاش میکردم اغراق را در بازی ایشان بگیرم و او هم از من تبعیت میکرد. افخمی افزود: البته در زمان تصویربرداری سریال پس از مدتی به من گفت: «تو میدانی چه میکنی؟ مردم فتحعلی اویسی را با همین اداها دوست دارند و تو داری مرا از چیزهایی که مردم دوست دارند، دور میکنی.» اما من به ایشان اطمینان دادم و گفتم: «حواسم هست؛ اما دوست ندارم نقش تو اغراقآمیز باشد و میخواهم تو در یک موقعیت بازیگری متفاوت این نقش را ایفا کنی.» وی افزود: به یاد دارم ایشان پس از بازی در «زیرزمین» سفری به دبی داشت و زمانی که برگشت با من تماس گرفت و گفت: «بسیار نگران بودم با نوع بازی که تو از من گرفتی، مردم جذب نشوند؛ اما زمانی که از هواپیما پیاده شدم مردم فرج فرج میگفتند و من غافلگیر شدم.»
این کارگردان تلویزیون با بیان اینکه فتحعلی اویسی بازیگر بسیار هوشمندی بود، عنوان کرد: ایشان با یک اشاره من میفهمید درخواست و علاقه من چه نوع بازی است و این هوشمندی بسیار توجه مرا بهعنوان کارگردان جلب میکرد. همچنین ویژگی دیگر ایشان این بود که از آن چیزی که کارگردان میخواست، تبعیت میکرد.
خسرو امیرصادقی، بازیگر و تهیهکننده نیز در واکنش به مرگ این بازیگر ضمن ابراز تاسف گفت: فتحعلی اویسی از مهارت خاصی در بازیگری برخوردار بود. از این جهت هیچوقت قبول نمیکرد در یک نوع بازی و ژانر و نوع سریال و فیلم باقی بماند. به همین دلیل است که شما میبینید در ناخدا خورشید آن نقش را دارد و در بدون شرح نقشی به نام «کاووسی» و در جای دیگری با مهدی فخیمزاده آن نقشها را از خودش به جا میگذارد و در سالهای آخر عمرش هم بیشتر در کارهای طنز او را میبینیم. اینها همه بهدلیل جهانبینیای بود که فتحعلی اویسی در فضای کاریاش به آن اعتقاد داشت که بازیگر باید در هر نقشی بتواند هنرنمایی کند.
همچنین تهمینه میلانی، حامد بهداد، امیرمهدی ژوله، شقایق دهقان و ساره بیات از جمله هنرمندانی بودند که در پستهایی اینستاگرامی درگذشت فتحعلی اویسی، بازیگر شناختهشده را تسلیت گفتند.
امیرمهدی ژوله، بازیگر و فیلمنامهنویس هم با انتشار بخشی از صدای فتحعلی اویسی در قطعه «میزند باران به شیشه» از آلبوم «خونه دل» از این هنرمند یاد کرد. فتحعلی اویسی، آلبوم «خونه دل» را در فروردین ۱۳۹۰ همراه با پسرش علیرضا اویسی منتشر کرده بود.ژوله در کپشن این پست چنین نوشت: «استاد فتحعلی اویسی ۱۴۰۰-۱۳۲۴ افتخار این رو داشتم که در سال ۱۳۸۳ در سریال «کمربندها را ببندیم» براشون بنویسم. روحشون شاد.»
شقایق دهقان، بازیگر شناختهشده نیز با انتشار عکسی از فتحعلی اویسی در «ناخدا خورشید» به کارگردانی ناصر تقوایی در صفحه اینستاگرامش نوشت: «آقای خوشتیپ، خوشخنده، خوشاخلاق، مهربان، آقافتلجان، آقای عزیز، مهر بیپایانتون تا همیشه در قلب ما جاری خواهد ماند. سفرتون به خیر آقاجان.»
ثریا قاسمی نیز با انتشار عکسی نوشت: «تسلیت قطرهای است در برابر غم دریا گونه شما از خداوند صبری عظیم برای شما و خانواده محترمتان خواستارم. باورم نمیشه خدااااا»
مراسم تشییع پیکر این هنرمند به گفته فرزندش امروز چهارشنبه ۱۴ مهرماه در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار خواهد شد.