ژان پل بلموندو بازیگر افسانه‌ای موج‌نو درگذشت
خاموشی ستاره فرانسوی سینما
بلموندو در دوران موج نو سینمای فرانسه چهره‌ای تاثیرگذار و محبوب بود و در طول نیم‌قرن فعالیت حرفه‌ای‌اش یعنی از سال ۱۹۵۸ تا ۲۰۰۸ با بسیاری از بزرگان سینما همکاری کرد. تروفو، فیلم‌ساز بزرگ فرانسوی او را کامل‌ترین بازیگر مرد سینما در کل اروپا خوانده بود.. .از فیلم‌های مشهور او می‌توان به ازنفس‌افتاده، آن مرد از ریو، ترس بر فراز شهر، طغیانگر، آلپاگور، دستبرد، حرفه‌ای، تک‌تاز، کلاه، دزد پاریسی و مغز نام برد.
بلموندو در سال ۱۹۳۳ در خانواده‌ای بورژوا به دنیا آمد و فرزند یک مجسمه‌ساز نامدار به نام پل بلموندو بود. او از کودکی چندان دنبال درس و مدرسه نرفت و در مقابل عاشق فوتبال و بوکس بود و البته دست آخر هم به‌دلیل همین ورزش‌ها دماغش شکست. او در ادامه در مدرسه هنرهای نمایشی درس خواند و در سال ۱۹۵۷ نخستین نقش سینمایی خود را ایفا کرد. بلموندو چنان استعدادی از خود نشان داد که با بزرگ‌ترین و بهترین کارگردانان موج نو همکاری کرد؛ تروفو، گدار، آلن رنه، لویی مال و ژان‌پیر ملویل.
همکاری‌های بزرگ
ژان‌لوک گدار، فیلم‌ساز نامدار و از بزرگان موج نو بلموندو را در ۱۹۶۰ برای نقش اول «از نفس افتاده» کنار جین سیبرگ برگزید و بسیاری از کارشناسان، منتقدان و سینمادوستان او را جیمز دین و همفری بوگارت سینمای فرانسه می‌دانستند.
«از نفس افتاده» منتقدان و تماشاگران را در سراسر جهان شگفت‌زده و همراه با «۴۰۰ ضربه» فرانسوا تروفو مسیر و تاریخ سینمای جهان را دگرگون کرد. هفته‌نامه آمریکایی تایم در ۱۹۶۴ بلموندو را چهره روز فرانسه خطاب کرد که البته با آن بینی شکسته بیشتر شبیه مشتزن‌ها بود.
با حضور در فیلم نامزد اسکار «مردی از ریو» در ۱۹۶۴ در آن سوی اقیانوس هم چهره‌ای محبوب شد و با بازی کردن در دو فیلم انگلیسی‌زبان «پاریس می‌سوزد؟» و «کازینو رویال» در سال‌های پایانی دهه شصت میلادی ناکامی را هم تجربه کرد.
او دوباره سال ۱۹۶۵ در فیلم دیگری از ژان لوک گدار به نام پیروی دیوانه بازی کرد. این فیلم داستان فردیناند با بازی بلموندوست که از زندگی و ازدواجش ناراضی است و اخراج او از یک شرکت پخش برنامه‌های تلویزیونی هم مزید بر علت می‌شود تا زن و بچه را رها کند. از آنجا که گدار در این فیلم از داشتن یک فیلم‌نامه از پیش آماده‌شده سر باز زده و همه فراز و فرود فیلم را در لحظه فیلم‌برداری با همکاری هنرپیشه‌ها پیش برده، نقش بلموندو در این فیلم بسیار پررنگ و تعیین‌کننده است. در فیلم آن مرد از ریو سال ۱۹۶۵ او در نقش جنایی فرورفت که جریان اصلی فیلم‌سازی آن دوره را تشکیل می‌داد و با بازی در نقش‌های کمدی و اکشن وجهه دیگری به آنها بخشید.
بلموندو که در برابر دوربین کارگردان‌های بزرگ دیگری مثل کلود للوش و ویتوریو دسیکا هم بازی کرده است، سال ۱۹۷۴ در فیلم کلیدی آلن رنه با نام استویسکی ظاهر شد که برخی از آن به‌عنوان فیلمی ضعیف از بلموندو انتقاد کردند. تا اواسط دهه ۸۰ درحالی‌که او یکی از مهم‌ترین چهره‌های سینمایی فرانسه بود و هر فیلم او موج عظیمی از مردم را به سینماها می‌کشاند، شخصیت اصلی‌ای که او در فیلم‌ها نشان می‌دهد فردی ماجراجو و قهرمانی بدبین بود.
در ۱۹۸۸ برای بازی در «سفرنامه یک بچه لوس» کلود للوش برنده جایزه سزار (هم‌ارز اسکار در سینمای فرانسه) شد اما این جایزه معتبر را نپذیرفت؛ چرا که سازنده تندیس سزار یعنی سزار بالداچینی زمانی تندیس‌ها و آثار پدرش را تحقیر کرده و ناچیز شمرده بود. بلموندو در ۲۰۰۱ سکته کرد و با مشکلی که در حرف زدن او پدید آمد، تقریبا به پایان راه بازیگری رسید. هر چند در یک فیلم دیگر هم بازی کرد.
با بالا رفتن سن، بلموندو بر کارهای صحنه‌ای و تئاتر متمرکز شد و در آنجا هم به تولید آثار موفقیت‌آمیز ادامه داد؛ هرچند فعالیت او در دهه ۹۰ کاهش یافت و تنها در ۶ فیلم ظاهر شد، اما بازی در تئاتر را با سماجت ادامه داد تا اینکه سال ۱۹۹۹ وقتی در تئاتری از برتولت برشت با عنوان فردریک و بلوار جنایت به کارگردانی اریک ـ امانوئل اشمیت بازی می‌کرد، به‌علت خستگی مفرط از پای درآمد. با این حال او سال ۲۰۰۰ در ۲ فیلم بازیگران و آمازون ظاهر شد؛ اما یک سکته مغزی که سال ۲۰۰۱ او را درگیر خود کرد، باعث شد بلموندو ۶ سال از صحنه بازی و سینما دور بماند.
برگزارکنندگان جشنواره فیلم ونیز سال ۲۰۱۶ با اهدای یک شیر طلایی افتخاری از یک عمر فعالیت سینمایی ژان-پل بلموندو تقدیر کردند.
واکنش‌ها
آلن دلون، ستاره بزرگ و محبوب سینمای فرانسه درباره مرگ دوست و همبازی قدیمی خود ژان‌پل بلموندو در واکنش به این اتفاق نوشت: « ویران شدم، او دوستی بود که از دست دادم و همکاری بود که بیش از شش دهه یکدیگر را می‌شناختیم. دوستی میان من و «ژان-پل بلموندو» در اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی آغاز شد؛ جایی که در سال ۱۹۵۷ در فیلم «زیبا باش و خفه شو» همبازی شدیم. ما هر دو از چهره‌های اصلی سینمای فرانسه بودیم و نمی‌توانیم بدون صحبت نکردن از یکدیگر درباره چیزی حرف بزنیم. بلموندو در طول ۶دهه فعالیتش در سینما با نقش‌های کمیک استثنایی و فیزیک فوق‌العاده مخاطبان سینما را به وجد می‌آورد.»
دلون، دو سال کوچک‌تر از بلموندو است، در چند فیلم از جمله «بورسالینو» به کارگردانی ژاک دوره با این بازیگر فقید همبازی بود و بسیاری از سینمادوستان تصویر این دو ستاره بزرگ و غول‌های بازیگری سینمای فرانسه را همواره کنار هم می‌دیدند.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز در توییتی به خبر درگذشت اسطوره بازیگری سینمای فرانسه چنین واکنش نشان داد و نوشت: ژان پل بلموندو برای همیشه باشکوه باقی می‌ماند. او یک گنجینه ملی مملو از شیرین‌کاری و شوخ‌طبعی بود، یک قهرمان عالی و شخصیتی جسور و خستگی‌ناپذیر، در وجود او خود را پیدا می‌کردیم.
ژان دوژاردن، بازیگر برنده جایزه اسکار فرانسوی نیز نوشت: دلم برایت تنگ می‌شود، متشکرم ژان پل.
ریچارد بری، دیگر بازیگر فرانسوی نیز نوشت: ژان پل بلموندو دوست همه بود. او رفیقی بود که دوست داشتیم کنارمان باشد. او یک پدر، یک پدربزرگ و بالاتر از همه اینها بازیگری فوق‌العاده و سخاوتمند بود.
بسیاری از کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی نیز همزمان با انتشار خبر درگذشت این بازیگر، متن‌های بسیاری درباره او نوشتند. تنها دو، سه روز پیش از مرگ این بازیگر مطرح سینما، آهنگ‌ساز معروف یونانی، میکیس تئودوراکیس، نیز درگذشته بودکه واکنش‌های بسیاری را در میان هنردوستان ایرانی برانگیخت.
