پیشتازان فروش در حراج ملی

صف‌آرایی کارشناسان

از سویی دیگر به بهانه برگزاری این حراج خبرگزاری فارس در گزارشی نظر یک منتقد و یک مدافع این جریان را روی خروجی سایت قرار داد و از قول عبدالله شهبازی کارشناس مسائل سیاسی که اخیرا سلسله‌مطالبی را در کانال شخصی خود منتشر کرده، نوشت که حراج ملی محلی برای «پولشویی» است.این منتقد نوشته «حراج ملی»، حراج ‌ثروت ملی ایرانیان است که از طریق انواع فساد مالی و اختلاس و تبهکاری سازمان‌یافته به دست آمده. این پول‌های «فاسد» از طریق «حراج ملی» دارای شناسنامه می‌شود و ‌با طی فرآیندی پیچیده به‌عنوان «پول مشروع» در شبکه جهانی مالی به جریان می‌افتد. بدین‌سان، صاحبان «پول‌های فاسد» می‌توانند ثروت خود را دارای «شناسنامه» کنند، در لندن و پاریس و نیویورک و هر جای دیگر مِلک بخرند، در بورس‌های جهان معامله سهام کنند و مهم‌تر از همه، ثروت فاسد خود را برای وراث‌شان در بانک‌ها و کمپانی‌های خارج از ایران به میراث گذارند.

شهبازی «پول بدون شناسنامه» را زاییده مزایده آثار هنری، عتیقه و... دانسته و معتقد است «راز» سرمایه‌گذاری برخی چهره‌های متنفذ و سرشناس در حوزه آثار هنری ‌و راز قیمت‌های حیرت‌انگیز و حضور چشمگیر آثار جعلی و مشکوک در همین موضوع است.در مقابل این سخنان،‌ مجید قیصری مجموعه‌دار و پژوهشگر حوزه خوشنویسی واکنش متفاوتی نشان داده و گفته باید گریست به حال و روز هنری که اهالی آن روز‌به‌روز شاهد هجوم بی‌رحمانه اشخاصی هستند که اصلا در این حوزه سابقه و تخصصی ندارند یا خود از اهالی همین خطه‌اند، منتها به دلیل عدم حضورشان در جمع، زیر میز می‌زنند و مطالبی می‌نویسند که اکثرا دارای شبهه بوده و هزار برهان نیز نمی‌تواند آثار این شبهات را از بین ببرد. او معتقد است چنین برخوردهایی روز به روز «اقتصاد هنر» را ضعیف‌تر می‌کند و چه بسا هنرجویان و هنرمندانی که حاضرند آثارشان را به کمترین قیمت بفروشند ولی خریداری وجود ندارد. از جمله اقداماتی که می‌تواند در شکوفایی اقتصاد هنر مفید باشد، برگزاری حراج‌های هنری است که از سال‌های دور در نقاط مختلف دنیا در حال برگزاری است.

پیشتازان فروش در حراج

با همه این حرف و حدیث‌ها چهارمین حراج ملی با محوریت آثار هنری در تمامی رشته‌های هنری با اجرای پژمان بازغی در مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن برگزار شد.در این دوره از حراج ملی، ۱۶۱ اثر هنری ارائه شد که از جمله مشهورترین هنرمندان حاضر در این حراج می‌توان به محمود زنده‌رودی، غلامحسین امیرخانی، پرویز کلانتری، صادق تبریزی، محمود فرشچیان، میرزاآقا امامی، فرامرز پیلارام و ناصر اویسی اشاره کرد. ارزان‌ترین اثری که در این حراج عرضه شده، تابلوی خوشنویسی بدون عنوان طاها نجفی متعلق به سال ۱۳۸۴ است که ۲ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. همچنین تابلوی خوشنویسی سوره حمد اثر زهره رئیس‌الساداتی خلق شده در سال ۱۳۹۳ و تابلوی نقاشیخط علی پسندیده با عنوان «خورشید» هر کدام با قیمت ۳ میلیون تومان در حراج حضور داشتند.

مجموعه بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین قرآن طلا و نقره جهان به‌عنوان گران‌ترین اثر صنایع دستی در این حراج با قیمت پایه ۴ تا ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان ارائه شد اما پس از یک رقابت شوکه‌کننده به قیمت ۷ میلیارد تومان فروخته شد. بزرگ‌ترین قرآن طلا و نقره جهان در ۶۰۴ صفحه به‌دست رایین اکبر خانزاده با خط عثمان طه نگارش شده است. در ساخت این اثر یک و نیم کیلوگرم شمش طلای ۲۴ عیار، ۱۵ کیلوگرم نقره و ۸۰ کیلوگرم مس به کار رفته است. صفحات این قرآن از نقره خالص و سرسوره‌های آن طلای ۱۸ عیار است. جلد قرآن از مس ساخته و با طلای ۲۴ عیار آبکاری شده است.  کوچک‌ترین قرآن طلا و نقره جهان نیز دیگر اثر ارزشمند این مجموعه بود که در آن سوره‌ها روی ورق طلا با ابعاد ۱۶ در ۱۲ سانتی‌متر حکاکی شده بودند. در ساخت این اثر نیز از ۸۰۰ گرم طلا، ۷/ ۱ کیلوگرم نقره و ۸ قیراط برلیان استفاده شده است. ساخت هنرمندانه هر یک از این دو جلد قرآن حدود دو سال طول کشیده است.

دومین و آخرین شب این حراج با تابلوی نقاشیخط احمد میرزازاده که مزین به کلمه بسم‌الله بود، آغاز شد. این اثر که با قیمت پایه ۶ میلیون تومان به حضار معرفی شد، در نهایت به مبلغ ۲۲ میلیون تومان فروخته شد. پرتره دو متری امین‌السلطان که نقاشی ظریفی اثر مصورالملک از دوره قاجار است، با دو برابر قیمت پایه و به مبلغ ۳/ ۱ میلیارد تومان به فروش رسید. تابلوی مینیاتوری که توسط شاه‌عباس صفوی خلق شده و با کمک رضا عباسی به اتمام رسیده، در حراج ملی با قیمت پایه ۴۰۰ میلیون تومان معرفی شد اما علاقه مجموعه‌داران به این اثر سبب شد در نهایت با قیمت یک میلیارد و ۲۰ میلیون تومان چکش بخورد. علیرضا عباسی، هنرمند خوشنویس هم در حاشیه این اثر خوشنویسی کرده است. یک در چوبی که با قلم میرزا آقا امامی به نقاشی‌های مینیاتوری مکتب اصیل صفویه مزین شده، در چهارمین دوره حراج ملی با قیمت ۳۰۰ میلیون تومان به مجموعه‌داران پیشنهاد شد و در نهایت با رقم ۸۰۰ میلیون تومان چکش خورد. یک جعبه لاکی از همین هنرمند نیز پس از یک رقابت ۲۵۰ میلیون تومانی با رقم ۵۵۰ میلیون تومان به فروش رسید. علاوه بر این دو اثر میرزا آقا امامی، اثر مینیاتور سوخته چرم یکی از شاگردان وی نیز با قیمت ۸۵۰ میلیون تومان به فروش رسید. این مینیاتور که توسط حسین خطایی خلق شده متعلق به دوره پهلوی است و با ظرافت صحنه بازی چوگان را به تصویر کشیده است.

یک اثر قلمزنی از مهدی علمداری که یکی از جنگ‌های نادرشاه افشار را بر زمینه یک سینی حکاکی کرده است با قیمت پایه ۲۰۰ میلیون تومان معرفی شد و سرانجام به قیمت ۴۲۰ میلیون تومان چکش خورد. در شب دوم حراج، دو نقاشی پشت شیشه از سیما عظیمی هم توجه هنردوستان را به خود جلب کرد و هر یک از این آثار به قیمت ۵۰۰ میلیون تومان فروخته شد. این آثار با قیمت‌های ۱۵۰ و ۱۷۰ میلیون تومان وارد حراج شده بودند. در شب اول نیز یک اثر دیگر از این هنرمند با قیمت ۹۵ میلیون تومان چکش خورد. یکی از مجموعه‌های جالب توجه این حراج، ۱۰ عصای متنوع دوره قاجار بود که به قیمت ۱۰۰ میلیون تومان به فروش رسید. چهارمین دوره حراج ملی طی دو شب در مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن تهران برگزار شد. حراج ملی که قصد داشت از هنرمندان جوان حمایت کند و بستری برای معرفی آنها به بازارهنر ایجاد کند، شب نخست را به ارائه و فروش آثار این هنرمندان اختصاص داد و یک میلیارد و ۷۱۱ میلیون تومان فروش داشت. در شب دوم که آثار هنرمندان نامی و قدما عرضه شد، ارزش آثار فروخته شده به ۱۶ میلیارد و ۳۴۴ میلیون تومان رسید.