ناشران در آستانه برگزاری نمایشگاه کتاب از نوسان قیمت‌ها می‌گویند
سایه نرخ ارز بر بازارکتاب
افزایش قیمت کاغذ
گرانی در حوزه مواد اولیه به شب عید اختصاص داشت؛ زیرا معمولا در این ماه همه کالاها گران می‌شود و قیمت‌ها بالا می‌رود و بعد از عید آرامش بر بازار حکمفرما می‌شود؛ اما امسال این رویه برعکس بود و نه تنها آرامشی در بازار دیده نمی‌شود، بلکه قیمت کاغذ حدود ۱۰ درصد افزایش پیدا کرده است. بهروز عطایی، مدیرمسوول انتشارات عطایی ناشر کتاب‌های عمومی درگفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران با توضیح این فرآیند عنوان می‌کند: ما بخشی از خریدهای خود را به اجبار در شب عید انجام دادیم؛ اما شاید جالب باشد بدانید که قیمتهای امروز بازار آنقدر افزایش داشته است که از نرخ شب عید هم بیشتر شده است و نمی‌توانیم همان میزان کاغذ را به قیمت شب عید هم خریداری کنیم. این موضوع البته فقط به کاغذ اختصاص ندارد، بلکه شامل مقوا و زینک هم می‌شود.
عطایی با اشاره به افزایش دستمزد خدمات چاپ، لیتوگرافی و صحافی نیز توضیح داد: به دنبال افزایش قیمت دستمزدها و تورمی که در بازار ایجاد شده است ما شاهد بالا رفتن دیگر هزینه‌های خدماتی هم شده‌ایم و به همین دلیل مجبور شدیم حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد قیمت کتاب‌های تازه منتشر شده خود را که برخی از آنها در نمایشگاه ارائه می‌شوند، افزایش دهیم. یکی دیگر از ناشرانی که در بحران افزایش قیمت‌ها نتوانسته است هزینه‌های خود را پوشش دهد، سید رفیع احمد جواهری، مدیر انتشارات ابوعطا است. او با بیان اینکه تاثیر گرانی ۱۰۰ درصدی کاغذ، موجب افزایش قیمت ۲۵ درصدی پشت جلد کتاب می‌شود، گفت: عوامل دیگری مانند چاپ و مرکب، صحافی، خدمات و دستمزد، افزایش حقوق کارمندان، کرایه انبار و... هر یک به صورت جداگانه بر قیمت کتاب تاثیر دارد.
وی ادامه داد: برای نمایشگاه پیش رو، کتاب‌های انتشارات ما با قیمتهای جدید ۱۰ تا ۳۰ درصد گران‌تر شده است؛ زیرا پارامترهایی برای تعیین قیمت نهایی وجود دارد که وقتی در جدول می‌گذاریم برای کتاب رنگی با کاغذ گلاسه و چاپ چهار رنگ یک قیمت و برای کتاب‌های تک‌رنگ افزایش کمتری را شاهد هستیم. جواهری با بیان اینکه در کشور ما افزایش قیمت‌ها روی مواد غذایی ۲۰ درصد و در حوزه فرهنگ ۶۰ درصد است، یادآور شد: تبعات این موضوع در حوزه نشر عموما گسترده است و ما برای اینکه قیمت‌گذاری در ایران از پایین محاسبه می‌شود و عوامل مختلفی مثل هزینه مواد اولیه، هزینه انبار، اجاره‌بهای ملک، دستمزدها و... در آن تاثیرگذار است، در یک دوره زمانی کل هزینه‌ها دو و نیم برابر می‌شد و قیمت کتاب به دست می‌آمد؛ اما الان از سه و نیم تا پنج برابر محاسبه می‌شود.
مواجهه ناشران با گرانی کاغذ
مدیر انتشارات ابوعطا درباره عکس‌العمل ناشران در مواجهه با گرانی کاغذ در پی افزایش قیمت دلار عنوان می‌کند: برای اینکه بتوانیم هزینه‌های خود را کنترل کنیم مجبور می‌شویم تیراژ کتاب‌هایمان را کاهش دهیم تا بتوانیم کتاب تولید کنیم. در این میان، همه فکر می‌کنند کتابخوان کم شده درحالی‌که نقدینگی کم شده است و تیراژ ۵ هزار به سه هزار و سه هزار به هزار نسخه رسید و به مرور کاهش پیدا کرده است. جواهری با تفاوت هزینه‌های اولیه کتاب در ایران و کشورهای پیشرفته می‌گوید: قیمت پشت جلد کتاب در آمریکا سیزده برابر و در اروپا ۱۰ برابر هزینه محاسبه می‌شود و به همین دلیل است که کتاب‌ها خیلی گران‌ترند و کتاب‌های ایرانی در مقایسه با کتاب‌های بین‌المللی قیمت پایین‌تری دارند. البته درصد تخفیف کتاب به کتابفروشان در اروپا بین ۳۷ تا ۴۳ درصد و در ایران حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد است.
ناشران دست‌به عصا می‌شوند
افزایش قیمت منحصر به کتاب‌های داستان و عمومی نمی‌شود، بلکه بسیاری از ناشران آثار تخصصی و فنی نیز با چنین مشکلاتی دست به گریبانند. محمدحسین زارع، مدیر انتشارات نص ناشر کتاب‌های فنی ـ مهندسی است که خود را برای حضور در سی و یکمین جشن کتاب آماده می‌کند.او نیز با اشاره به افزایش قیمت ملزومات حوزه چاپ و نشر می‌گوید: غیر از گرانی‌های بازار کاغذ ما برای برخی کتاب‌های خود که به سلفون نیاز دارند نیز با مشکل روبه‌رو بودیم و این حوزه حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش قیمت داشت که نسبت به سال‌های گذشته خیلی بالا بود، از سوی دیگر قبلا هزینه‌ها را به صورت چکی پرداخت می‌کردیم؛ اما فروشندگان امروز فقط پول نقد دریافت می‌کنند.
وی با بیان اینکه مهم‌ترین مساله در بخش کتاب کاغذ است، ادامه می‌دهد: معمولا هزینه‌های کاغذ در کتاب درصد بیشتری از دیگر عوامل مختلف مثل چاپ را شامل می‌شود و افزایش قیمت‌ها در این حوزه به حدی زیاد است که نمی‌دانیم باید با کدام یک خود را وفق بدهیم. زارع توضیح می‌دهد: هر بند کاغذ را ۱۰۲ تا ۱۰۶ هزار تومان خریداری می‌کردیم که بعد از عید به ۱۱۰ هزار تومان تا ۱۲۳ هزار تومان رسید و امروز حتی به ۱۳۰ هزار تومان هم رسیده است و این تغییرات آنقدر بالا است که در محاسبات نهایی و درج در شناسنامه کتاب به مشکل برخورده‌ایم. وی می‌افزاید: درج قیمت در پشت جلد یا شناسنامه کتاب‌ها مثل صفحه اول روزنامه شده است و تا آخرین لحظه چاپ، شناسنامه کتاب را نگه می‌داریم. البته ما در مجموعه خود تلاش می‌کنیم قیمتهای خود را خیلی افزایش ندهیم و هزینه معتدل و متناسبی را در نظر بگیریم اما زمانی که هزینه‌ها بالا می‌روند ما مجبور می‌شویم که از چاپ یکسری از کتاب‌های خود منصرف شویم.
خطر کاهش مخاطب
هادی شریفیان، مدیر تولید انتشارات شب‌قره نیز با بیان اینکه افزایش قیمت کتاب به کاهش دایره مخاطبان در آینده نزدیک منجر می‌شود، معتقد است: این ریزش مخاطبان به دنبال کاهش تیراژ کتاب‌ها است که ناشران مجبور می‌شوند برای پوشش برخی از هزینه‌ها انجام دهند؛ زیرا فعالیت یک ناشر در گام نخست کار فرهنگی و سپس اقتصادی است؛ ولی زمانی که کتابی در هزار نسخه منتشر می‌شود و به‌دلیل افزایش قیمت نمی‌توانیم همه آن را بفروشیم طبیعتا دایره مخاطبان کاهش پیدا می‌کند و باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که صنعت نشر کشور ما جثه‌ای نحیف دارد و فشارهای مضاعف بر آن موجب خواهد شد که در آینده‌ای نزدیک یکسری از ناشران از وسط میدان به کنار بروند و حذف شوند یا کم‌کاری را ترجیح دهند وی یادآور می‌شود: برای اینکه تا حدودی مخاطب داشته باشیم، از سود خود کم کردیم و به صورت سر به سر هزینه‌های خود را کاهش دادیم تا در نمایشگاه کتاب خیلی افزایش قیمت نداشته باشیم؛ زیرا معتقدیم بسیاری از مراجعه‌کنندگان از مکان‌های دور به نمایشگاه کتاب می‌آیند تا کتاب ارزان‌تر و با تخفیف خریداری کنند، اما این نکته را هم بگویم که بسیاری از ناشران این کار را نمی‌کنند و اگر اوضاع قیمت‌ها به همین منوال بماند ناگزیر هستیم افزایش قیمت داشته باشیم.
ارسال نظر