کارنامه بازار کتاب در تابستان

فروش هفته‌های پایانی تابستان در شهریور ماه هم عمدتا به کتاب‌های کمک درسی مربوط است و بازار کتاب‌های غیردرسی چندان برو بیایی ندارد. به هر حال در بازار کتاب همواره عرضه بیشتر از تقاضا بوده است و کتابخوانان در فصل تابستان هم به‌رغم انتظاری که می‌رود تقاضای آنچنانی برای خریدن کتاب ندارند. خبرگزاری خبرآنلاین روز گذشته در گزارشی در همین باره اطلاعاتی از فروش کتاب‌ها در سه‌ماهه تابستان ارائه کرد. این گزارش به صورتی کلی فروش تابستانه کتاب را به تفکیک سه ماه این فصل ارائه کرده است. بر اساس این گزارش، در سه ماه دوم امسال ادبیات به‌خصوص رمان و داستان مطابق انتظار پرمخاطب‌ترین حوزه در میان علاقه‌مندان به کتاب بود و آثار ترجمه هم در این حوزه گوی سبقت را از رقبای خود ربوده بودند.

 آثار نویسندگان ایرانی اما در میان پرفروش‌های تابستان مدام در اقلیت بود و می‌توان گفت که تنها یک اثر از نویسنده ایرانی در تیرماه توانست در صدر پرفروش‌ها قرار بگیرد و پس از آن تنها در شهریور شاهد تعادل نسبی میان آثار نویسندگان ایرانی و خارجی در پرفروش‌ها بودیم. رمان «ملت عشق» نوشته الیف شافاک با ترجمه ارسلان فصیحی پرتکرارترین اثر در میان پرفروش‌های سه ماه تابستان بود و توانست عنوان پرفروش‌ترین کتاب تابستان ۹۶ را به نام خود ثبت کند.

 

   تیرماه

در تیرماه امسال رمان و ادبیات داستانی بیشترین مخاطب را داشت و آثار ترجمه نویسندگان اروپایی و آمریکایی سهم زیادی از پرفروش‌های این ماه را به خود اختصاص می‌داد. دو رمان در این ماه توانستند از رقبای خود فاصله زیادی بگیرند و با اختلاف عنوان پرفروش ترین‌های تیر را به خود اختصاص دهند؛ اولین اثر رمان «ملت عشق» بود که ۱۸۸ نسخه از آن در تیر به فروش رفت. رمان دوم اما از نویسنده‌ای ایرانی بود که در میدان رقابت با آثار نویسندگان خارجی توانست عنوان دومین اثر پرفروش را به دست آورد، «قهوه سرد آقای نویسنده» نوشته روزبه معین در ادامه موفقیت خود در نمایشگاه کتاب تهران به فروش ۱۴۰ نسخه در تیر ماه رسید.

 

  مردادماه

دومین ماه تابستان در دو سال اخیر برای کتاب‌دوستان و کتابفروشان زمان بسیار خوب و دلپذیری به شمار می‌رود، زیرا کتابفروشان از رکود تیر رهایی جسته‌اند و کتاب دوستان هم تقاضای تازه‌ای برای خرید کتاب دارند. اما اتفاقی که مرداد را در این دو سال اخیر به ماه محبوبی برای این دو قشر تبدیل کرده است، طرح حمایتی خانه کتاب یا همان طرح تابستانه کتاب است.

مرداد ۹۶ توانست پس از دوره‌ای بی‌رونقی تکانی به بازار کتاب بدهد و با وجود طرح تابستانه شاخص فروش کتاب را تا حد زیادی بالا ببرد. این طرح با تمام نواقص و انتقادهایی که کتاب دوستان به آن دارند، توانسته فصل تابستان را در دو سال اخیر از بی‌رونقی خارج کرده و شور و نشاطی دوباره به بازار کتاب بدهد. طرح تابستانه امسال با حضور ۸۱۳ کتابفروشی به فروش ۱۰ میلیارد و ۷۸۶ میلیون و ۸۳۷ هزار و ۱۱۳ تومان با تخفیف دو میلیارد و ۱۲۳ میلیون و ۲۹۳ هزار و ۷۹۴ تومان رسید.

در پرفروش‌های مرداد مانند گذشته ادبیات داستانی و رمان در صدر بودند و آثار ترجمه بیشتر مورد اقبال کتاب‌دوستان بود و جدا از «ملت عشق» که پرفروش‌ترین اثر بود، کتاب‌های «جزء از کل» نوشته استیو تولتیز و «مشرکی در خانواده پیامبر» به قلم حسن محدثی و بیژن عبدالکریمی پرتکرارترین آثار در میان پرفروش‌های این ماه بودند. نکته دیگر پرفروش‌های کتاب در این ماه حضور آثاری در حوزه‎هایی به جز ادبیات است، روانشناسی، جامعه شناسی و رسانه حوزه‌های دیگری بودند که هر کدام نمایندگانی در میان پرفروش‌های مرداد داشتند، مانند «هابرماس نظریه انتقادی سلامت» و «سواد بصری».

 

   شهریورماه

سومین ماه تابستان اما حکایت متفاوتی دارد، شهریور را می‌توان حد وسط تیر و مرداد در نظر گرفت زیرا نه بی‌رونقی تیر را در خود داشت و نه رشد فروش مرداد را تکرار کرد. شهریور، ماه کتاب‌های درسی است و به همین دلیل هم کتاب‌های غیردرسی ادبیات تا حدودی جا را برای فروش دیگر کتاب‌ها باز می‌کنند. در این ماه علاوه‌بر ادبیات داستانی و رمان، آثاری در حوزه‌های دیگری چون روانشناسی، فلسفه، دفاع مقدس و آیینی و مذهبی هم سهم قابل توجهی در پرفروش‌ها داشتند و توانستند جایگاهی در این میان برای خود دست و پا کنند. همچنین در این ماه کفه حضور آثار نویسندگان ایرانی در میان پرفروش‌ها هم سنگین‌تر شد و فضا از حالت مغلوبه‌ دو ماه گذشته خارج شد.

همچنین آثاری از بزرگان حوزه سینما و ادبیات در میان پرفروش‌های این ماه وجود داشت و بهرام بیضایی با «سفر به شب» و ابراهیم گلستان با «نامه به سیمین» به پرفروش‌ها ملحق شدند. در آخرین ماه تابستان کتاب «خنداننده شو» که از سوی پیمان معادی به رامبد جوان هدیه داده شد و سپس از سوی حسین کلهر و رشید جعفرپور ترجمه شد در میان پرفروش‌ها قرار گرفت.همچنین این ماه یک مهمان تازه هم داشت و مجموعه سرودهای فاضل نظری با عنوان «ضد» در میان پرفروش‌ها قرار گرفت و توانست جای خالی کتاب شعر را پر کند و بازهم غیر از «ملت عشق»،کتاب‌های «تکرار»، «تصرف عدوانی» و «انسان خردمند» دیگر کتاب‌های پرتکرار در پرفروش‌های شهریور کتابفروشی‌ها بودند.