پایش بخش حقیقی اقتصاد در بهمنماه نشان داد
فروش بنگاهها جان گرفت
در بهمنماه سال ۱۴۰۲، رشد شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 1.9 و 3.4درصدی را تجربه کرده و نسبت به ماه قبل افزایش یک‌درصدی و 6.1درصدی داشته است. به‌علاوه در ۱۱ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال قبل شاخص تولید افزایش 0.5درصدی و شاخص فروش کاهش 1.2درصدی داشته است. در بهمنماه سال ۱۴۰۲ نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی افزایش 0.8درصدی داشته و رشد نقطه به نقطه هم با کاهش 3.3واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 23.6درصد رسیده است.
میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در بهمنماه سال۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل 0.7واحد‌درصد تغییر یافته و ۲۲درصد افزایش نشان میدهد.
شاخص تولید و فروش به تفکیک رشتهفعالیتهای صنعتی بورسی
بررسی مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس از پایش بخش حقیقی اقتصاد نشان میدهد که در بهمنماه سال 1402 نسبت به ماه مشابه سال قبل از بین 15رشته فعالیت صنعتی بورسی، 9رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و 6رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید داشتهاند. رشته فعالیتهای سایر کانی غیرفلزی، شیمیایی به جز دارو و کاشی و سرامیک بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته فعالیتهای محصولات فلزی به جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات، خودرو و قطعات و تجهیزات برقی بیشترین کاهش را در شاخص تولید داشتهاند. همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین 15رشته فعالیت صنعتی بورسی، 7رشته فعالیت افزایش در شاخص فروش و 8رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کردهاند. رشته فعالیتهای سایر کانی غیرفلزی، کاشی و سرامیک و سیمان بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشتهفعالیتهای خودرو و قطعات، چوب و کاغذ و محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کردهاند. طی بهمنماه سال ١٤٠٢ نسبت به ماه قبل، رشتهفعالیتهای غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر تجهیزات برقی و شیمیایی (به‌‌‌جز دارو) افزایش در شاخص تولید و رشتهفعالیتهای چوب و کاغذ، سیمان و دارو کاهش در شاخص تولید را ثبت کردهاند. همچنین، رشتهفعالیتهای تجهیزات برقی، غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر و محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات افزایش در شاخص فروش و تنها رشتهفعالیتهای سیمان و دارو کاهش در شاخص فروش داشتهاند.
طی بهمنماه سال ١٤٠٢ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشته فعالیتهای سایر کانی غیرفلزی، لاستیک و پلاستیک و کاشی و سرامیک بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیتهای خودرو و قطعات، محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات و تجهیزات برقی بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین رشته فعالیتهای سایر کانی غیرفلزی، کاشی و سرامیک و لاستیک و پلاستیک بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته فعالیتهای خودرو و قطعات، محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات برقی بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند.
طی بهمنماه سال ١٤٠٢ نسبت به ماه قبل، رشتهفعالیتهای غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر، تجهیزات برقی و خودرو و قطعات بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشتهفعالیتهای سیمان، دارو و فلزات پایه بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین رشتهفعالیتهای تجهیزات برقی، کاشی و سرامیک و محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشتهفعالیتهای سیمان و دارو بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش ثبت کردهاند.
شاخص‌‌‌های تولید و فروش رشتهفعالیت شیمیایی به‌‌‌جز دارو
در بهمنماه سال ١٤٠٢ شاخص تولید رشتهفعالیت شیمیایی به‌‌‌جز دارو، برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 10.6درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 5.3درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 1.3درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 5.1درصدی داشته است. شاخص تولید تحت‌‌‌تاثیر افزایش تولید زیربخش متانول نسبت به ماه قبل رشد مثبتی داشته که ناشی از تقاضای صادراتی بوده است. همچنین، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش شاخص تولید تحت‌‌‌تاثیر افزایش تولید زیربخش کودها و ترکیبات نیتروژن‌دار رشد مثبتی داشته است.
شاخص‌‌‌های تولید و فروش رشتهفعالیت فلزات پایه
در بهمنماه سال ١٤٠٢، شاخص تولید رشتهفعالیت فلزات پایه برمبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل بدون تغییر بوده و نسبت به ماه قبل کاهش 7.6درصدی داشته است. در مقابل شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ناچیز 0.7درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 5.1درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل شاخص فروش تمام زیربخش‌‌‌ها افزایش و شاخص تولید تمام زیربخش‌‌‌ها به‌‌‌جز ورق کاهش یافته است.
شاخص‌‌‌های تولید و فروش رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر
در بهمنماه سال ١٤٠٢، شاخص تولید رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر برمبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 8.2درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 11.1درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 1.6درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 17.7درصدی داشته است. همچنین شاخص تولید و فروش تمام زیربخش‌‌‌ها نسبت به ماه قبل افزایش یافته است. همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش شاخص تولید زیربخش‌‌‌های روغنی‌‌‌ها و کیک و بیسکویت باعث کاهش شاخص تولید شده است.
شاخص‌‌‌های تولید و فروش رشتهفعالیت دارو
در بهمنماه سال ١٤٠٢ شاخص تولید رشتهفعالیت دارو برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 1.4درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 8.1درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 0.5درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ٨درصدی داشته است. همچنین نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش تمام زیربخش‌‌‌ها کاهش یافته است. علاوه بر آن، نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش زیربخش قرص و کپسول و شاخص فروش زیربخش فرآورده‌های تزریقی کاهش یافته است.
شاخص قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی
در بهمنماه سال ١٤٠٢ نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی افزایش 0.8درصدی داشته و رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه با کاهش 3.3واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 23.6درصد رسیده است. میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در بهمنماه سال ١٤٠٢ نسبت به ماه قبل 0.7واحد‌درصد کاهش داشته و ٢٢درصد افزایش نشان میدهد.
بررسی شاخص قیمت رشتهفعالیتهای بورسی نشان میدهد که در بهمنماه سال ١٤٠٢، رشتهفعالیتهای فلزات پایه و سایر کانی غیرفلزی بالاترین نرخ رشد ماهانه و رشتهفعالیتهای خودرو و قطعات و لاستیک و پلاستیک بالاترین نرخ رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه را تجربه کردهاند. رشتهفعالیت دارو در بهمنماه، نرخ رشد ماهانه منفی ٢درصدی داشته است. رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه رشتهفعالیت دارو هم نسبت به ماه پیش کاهش یافته و به 10.7درصد رسیده، میانگین سالانه قیمت نیز ٣٦درصد افزایش یافته است. یکی از رشتهفعالیتهای دیگری که در ماه‌های ابتدایی سال ١٤٠١ مشمول حذف ارز ترجیحی شد، رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر بود. بررسی روند قیمت‌ها در این رشتهفعالیت هم بعد از گذشت چند ماه از اعمال این سیاست جالب توجه است: با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر، رشد ماهانه شاخص قیمت این رشتهفعالیت در اردیبهشت و خردادماه سال ١٤٠١ به حدود ٤٥ و ٥٠درصد رسید، اما در ماه‌های بعد و پس از تخلیه اثر این شوک به‌‌‌شدت کاهش یافت، همچنین پس از افزایش در ماه‌های اخیر، در بهمنماه رشد ماهانه منفی 1.4درصدی داشته است. از طرفی رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه شاخص قیمت در این رشتهفعالیت در بهمنماه به 10.1درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالانه قیمت در این رشتهفعالیت از فروردین‌‌‌ماه نزولی بوده و به ٢٣درصد رسیده است.
شاخص‌‌‌های تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی
در بهمنماه سال ١٤٠٢، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 59.3 درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش 9.6درصدی مواجه شده و همچنین، شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش 12.7درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 2.1 درصدی مواجه شده است. نسبت به ماه قبل کاهش شاخص فروش زیربخش کنسانتره باعث کاهش شاخص فروش شده است. نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش شاخص تولید زیربخش‌‌‌های گندله و کنسانتره منجر به افزایش شاخص تولید و افزایش شاخص فروش زیربخش گندله باعث افزایش شاخص فروش شده است. تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه‌‌‌های مختلف، عاملی کلیدی در تحلیل‌های خُرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم‌گیری در حوزه اقتصاد است.
شاخص تولید بخش صنعت به‌‌‌دلیل تاثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخش‌‌‌های دیگر اقتصاد، به‌‌‌عنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاه‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد. مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس شورای اسلامی به‌‌‌صورت ماهانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های بورسی را محاسبه می‌کند. اهمیت این شاخص به‌‌‌روز، برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی دارد بیشتر خواهد بود. زیرا بازخورد شوک‌های وارده به اقتصاد ایران و واکنش‌‌‌های سیاستگذاران باید در تواتر کمتر از فصل مورد رصد قرار گیرد؛ این درحالی است که آمار رسمی بخش حقیقی به‌‌‌صورت فصلی و با تاخیر ارائه می‌شود.
