شرایط بهکارگیری نیروی انسانی برای صنایع منتخب روز‌به‌روز بدتر می‌‌‌شود
ترمز استخدام صنایع با ایست تولید
همچنین صنایع نفت و گاز با ۱۹/ ۳ واحد کاهش، در عدد رکودی ۴۷/ ۴۶، صنایع نساجی با ۷۳/ ۴ واحد کاهش در عدد ۴۴/ ۵۹، صنایع ماشینسازی و لوازم خانگی با ۰۷/ ۱۱واحد کاهش در عدد ۳۳/ ۵۳، صنایع کانی‌‌‌های غیرفلزی با ۳۹/ ۵ واحد کاهش در عدد ۳۸/ ۵۵، صنایع فلزی با کاهش ۲۵/ ۲ واحدی در عدد رکودی ۱۵/ ۴۴، صنایع غذایی با ۳۸/ ۱۱ واحد کاهش در عدد رکودی ۵۹/ ۴۹، صنایع شیمیایی با کاهش ۹۴/ ۱ واحدی در عدد ۹۴/ ۵۲، صنایع چوب، کاغذ و مبلمان با ۲۳/ ۹ واحد کاهش در عدد رکودی ۷۷/ ۴۵، صنایع وسایل نقلیه و قطعات وابسته با کاهش ۰۱/ ۳ واحدی، در عدد ۶۵/ ۵۰، صنایع پوشاک و چرم با کاهش ۵۴/ ۱۹ واحدی در عدد رکودی ۷۵/ ۴۴ و سایر صنایع با رشد ۲۵/ ۱۲واحدی، در عدد ۷۵/ ۴۸ قرار گرفته‌‌‌اند. دلیل این افت در اکثر صنایع، نگرانی از ماه‌‌‌های بعدی بود که باعث کاهش تمایل مدیران خرید به استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی هم شد. از سوی دیگر، مساله مهمی که در صنایع در دستور کار قرار گرفته است، حرکت به سوی صادرات برای کسب سود بیشتر است که آمارها را در بخش صادرات، قابل تامل کرده است. قطعی برق و کاهش شاخص مصرف حامل‌‌‌های انرژی هم زنگ خطری بزرگ برای صنایع محسوب می‌‌‌شود که دولت باید هرچه زودتر برای آن، چاره‌‌‌ای بیندیشد. رکودی بودن صنایع، استخراج شده از فرمول آشنایی با «شامخ» است که بر این اساس، در شاخص مدیران خرید کشور، عدد صفر و ۱۰۰ به ترتیب به معنای آن است که ۱۰۰درصد پاسخگویان گزینه «بدتر شده است» یا «بهتر شده است» را انتخاب کردهاند، عدد ۵۰ نشان‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهنده عدم‌‌‌تغییر وضعیت نسبت به ماه قبل، بالای ۵۰ نشانه بهبود وضعیت نسبت به ماه قبل و زیر ۵۰ به معنای بدتر و رکودی شدن وضعیت نسبت به ماه قبل است.
رشد پلاستیک در میان سقوط صنایع منتخب
مدیران خرید صنایع لاستیک و پلاستیک، در شاخص‌‌‌های اعلامی خود، تولید محصولات را روی شاخص ۵۷/ ۵۳ اعلام کردهاند که این عدد رشدی ۵۷/ ۱۸ واحدی نسبت به ماه گذشته داشته است. جالب اینکه انتظارات تولید خرداد ماه در این صنایع، روی عدد ۷۵ قرار گرفته بود که به نوعی با وجود رشد، انتظارات مدیران این صنایع باز هم برآورده نشد. در این صنعت با رشد ۷۱/ ۵ واحدی میزان سفارشات جدید، فرآیند رشد تولید محصولات تحت‌تاثیر قرار گرفته است و به مثابه ماه گذشته که صنعتگران به دلیل در اختیار نداشتن نقدینگی، سرعت انجام و تحویل سفارشات خود را افزایش داده بودند، در این ماه نیز صنعت لاستیک و پلاستیک دچار این موضوع شده است و رشدی ۷۱/ ۵ واحدی در این بخش نیز دیده می‌‌‌شود. رشد تولید اتفاق مهم دیگری را در این صنعت رقم زده است. شاخص موجودی مواد اولیه با رشدی ۸۶/ ۳۷واحدی، روی عدد ۸۶/ ۶۷ قرار گرفته است. این موضوع می‌تواند نتیجه این باشد که صنعتگران این بخش انتظار تاثیر بالای تورم و نوسانات قیمتی را برای مواد اولیه دارند. از آن سو با کاهش ۵۷/ ۳ واحدی میزان استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی و ثبت عدد ۴۳/ ۴۶، شاهدیم که صنعتگران این بخش، احساس مثبتی نسبت به تولید و سفارشات جدید در ماه‌‌‌های آتی نیز ندارند. یکی دیگر از علل رشد موجودی مواد اولیه، رشد ۱۰ واحدی شاخص قیمت خرید مواد اولیه نسبت به ماه گذشته به دیدگاه مدیران خرید این صنعت است. در نتیجه این صنعت رو به دپوی محصولات خود به انتظار تغییرات قیمتی و عدم‌سفارشات بالای مشتریان رفت و شاخص این بخش، ۵۷/ ۸ واحد رشد داشته است. نکته جالب اینکه احساس مدیران خرید نسبت به میزان صادرات کالا نیز کاهشی ۸۶/ ۲ واحدی داشته تا دلیلی دیگر بر افزایش دپوی محصولات باشد. همه این اتفاقات دست به دست هم دادند تا احساس مدیران خرید نسبت به قیمت محصولات تولید‌شده نیز با افزایشی ۷۱/ ۵ واحدی روبهرو شود. در ادامه همین مساله، ارزیابی مدیران خرید این صنعت از میزان فروش محصولات نیز با کاهشی ۵ واحدی روبهرو شده است. این برداشت‌‌‌ها را می‌توان ناشی از کاهش شاخص میزان مصرف حامل‌‌‌های انرژی به میزان ۲۷/ ۱۱ واحدی نیز دانست. با وجود همه این مسائل اما شاخص انتظارات تولید در ماه آینده، افزایشی ۵۷/ ۳واحدی داشته است که به نظر نمی‌‌‌رسد این انتظارات، برآورده شوند.
افت سفارشات؛ معضل صنایع نفت و گاز
بر اساس نظرات اعلامی مدیران خرید در تیرماه، شاخص کل گروه صنایع فرآورده‌‌‌های نفت و گاز در عدد ۴۷/ ۴۶ قرار گرفته است. در این گروه شاخص میزان تولید محصولات نسبت به ماه قبل کاهش یافته است که این موضوع ارتباطی مستقیم با کاهش شاخص میزان سفارشات جدید دارد. این کاهش باعث آن نیز شده تا شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش نیز افت کند و بر موجودی مواد اولیه افزوده شود. با وجود این، افزایش موجودی مواد اولیه در کنار رشد شاخص استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی حاکی از آن است که در این صنعت، انتظار افزایش تولید و سفارشات برای ماه‌‌‌های آتی وجود دارد. این اتفاق درحالی است که شاخص قیمت مواد اولیه نیز رشدی ۴ واحدی داشته است اما در عین حال، رشد موجودی انبار این صنعت، نکته‌‌‌ای نیست که قابل چشم‌پوشی باشد. افت فاحش صادرات از دلایل دیگری بود که این صنعت تولید کمتری نسبت به ماه قبل داشت. به نظر این موضوع ناشی از افزایش قیمت محصولات تولید‌شده نیز بوده اما انتظار این حجم از کاهش صادرات آن هم با وجود گشایش‌‌‌های سیاسی صورت‌گرفته، دور از انتظار بود. در این صنعت با وجود رشد شاخص مصرف حامل‌‌‌های انرژی نسبت به ماه گذشته، شاخص میزان فروش با افتی ۷ واحدی مواجه شده است. همه این شاخص‌‌‌ها دست به دست هم داده‌‌‌اند تا انتظار تولید این صنعت در ماه آینده به عدد ۸۸/ ۵۵ برسد که شاخصی بیشتر نسبت به ماه قبل است.
نساجی در انبار!
در آمار منتشره از صنعت نساجی شامخ کل این صنعت روی عدد ۴۴/ ۵۹ قرار گرفت، شاخص مقدار تولید محصولات آن نسبت به ماه قبل افت داشت و این موضوع به تبعیت از کاهش شاخص میزان سفارشات جدید بود. با وجود این نساجی سرعت تحویل و انجام سفارش، موجودی مواد اولیه و میزان استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی خود را در همان وضعیت نگه داشت تا با کاهش شاخص قیمت مواد اولیه در این ماه، انتظار تولید بیشتری برای این صنعت وجود داشته باشد. این موضوع اما با دپوی عظیم محصولات در انبارها، منتفی به نظر می‌‌‌رسد و کاهش شاخص قیمت باعث شد تا نساجی‌‌‌ها به فکر دپوی محصولات خود بیفتند. کاهش شاخص مصرف حامل‌‌‌های انرژی در این صنعت را نیز می‌توان ناشی از قطعی‌‌‌های برق صنایع دانست. کاهش شاخص فروش محصولات این صنعت با افت فاحش خود باعث شده است تا صنایع نساجی برای ماه آتی بلندپروازانه فکر نکنند و انتظارات تولید خود را در کمترین حالت ممکن اعلام کنند.
ترمز دستی ماشینسازی و لوازم خانگی
کاهش ۱۱ واحدی شامخ صنایع ماشینسازی و لوازم خانگی و قرارگیری آن در عدد ۳۳/ ۵۳ را نیز می‌توانیم ناشی از کاهش تولیدات این صنعت در ماه جاری بدانیم. کما اینکه افت فاحش و قرارگیری شاخص میزان سفارشات جدید در عدد ۲۴/ ۴۵ نیز بر این موضوع تاکید دارد. کاهش تولید و سفارشات، باعث آن شده تا این صنعت از سرعت انجام و تحویل سفارش خود کاسته و توجه بیشتری روی افزایش موجودی مواد اولیه و موجودی محصولات انبار خود داشته باشد. به همین سبب با وجود افزایش قیمت خرید مواد اولیه، توجه این صنعت به جای افزایش استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی، رو به خرید و دپوی مواد اولیه و محصولات بوده است. در وضعیت فعلی، فروش کالا به سود این صنعت نیست مگر آنکه کالایی صادر شود؛ به همین سبب تنها بخشی که این صنعت در آن تمایل بیشتری به فروش کالای خود داشته، بخش صادراتی بوده است. این درحالی است که با افزایش قیمت محصولات تولیدی، شاخص میزان فروش محصولات این صنعت افت شدیدی داشته است. در این صنعت نیز ما شاهد افت وحشتناک مصرف حامل‌‌‌های انرژی بوده‌‌‌ایم. این اتفاقات باعث آن شده تا مدیران این صنعت انتظار تولید زیادی برای ماه بعد نداشته باشند و در عین حال، آنچنان نیز راغب به آن نباشند.
کانی‌‌‌های غیرفلزی آماده برای تولید
در صنایع کانی غیرفلزی، شامخ کل با کاهشی ۵واحدی روی عدد ۳۸/ ۵۵ قرار گرفته است که این موضوع تاثیرپذیرفته از کاهش میزان سفارشات و تولیدات در این صنعت است. با وجود این، سرعت انجام و تحویل سفارش در این صنعت رشد کرده که می‌توان آن را ناشی از نیاز مبرم این بخش از صنعت کشور به نقدینگی دانست. رکودی شدن شاخص موجودی مواد اولیه و کاهش اندک میزان استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی در این صنعت، خبر از آمادگی برای تولید دوباره می‌‌‌دهد. موضوعی که با کاهش دپوی محصولات آماده در انبار نیز همخوانی دارد و با کاهش میزان فروش کل محصولات و صادرات آنها، به‌رغم کاهش قیمت محصولات تولید‌شده به میزانی فاحش از بعد شاخصی، مدیران خرید صنایع کانی غیرفلزی برای ماه بعد، انتظارات زیادتری نسبت به گذشته در زمینه تولید را از خود دارند. کاهش مصرف حامل‌‌‌های انرژی به میزانی عظیم از بعد شاخصی و رکودی شدن آن، زنگ خطر دیگری برای سیاست غلط دولت رئیسی در این زمینه است.
حرکت فلزات روی ریل منطق
در صنایع فلزی با افت اندک اما محسوس شامخ کل و قرارگیری آن در عدد رکودی ۱۵/ ۴۴، با وجود رشد سفارشات، شاهد افت تولید از بعد شاخصی هستیم که این موضوع را می‌توان ناشی از دپوی محصولات در ماه‌‌‌های گذشته دانست. کما اینکه افت شاخص موجودی محصولات دپو‌شده به میزان ۵ واحد نیز، بر این موضوع صحه می‌‌‌گذارد. با وجود کاهش شاخص موجودی مواد اولیه در این ماه که به نظر ناشی از تولید به اندازه مکفی برای ثابت نگه داشتن میزان محصولات دپویی بوده است، با توجه به کاهش شاخص قیمت خرید مواد اولیه می‌توان انتظار هجوم صنایع فلزی به سوی خرید و دپوی مواد اولیه را داشت. موضوعی که باعث شده است تا میزان استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی در این صنایع آنچنان کاهش نیابد و به نوعی این صنایع در هر لحظه خود را برای تولید آماده نگاه داشته‌‌‌اند. کاهش میزان فروش و صادرات که عاملی همچون کاهش شاخص میزان مصرف انرژی روی آن موثر بوده است در کنار کاهش قیمت نهایی محصولات، باعث آن شد تا مدیران خرید این صنایع انتظار خود برای ماه آینده را نسبت به گذشته کاهش دهند و انتظاراتی منطقی‌‌‌تر داشته باشند.
صنایع غذایی در افت
صنایع غذایی از معدود صنایعی است که همه شاخص‌‌‌های آن در این گزارش روندی کاهشی به خود دیده است. این موضوع باعث این انتظار می‌‌‌شود که مدیران این صنایع برای ماه‌‌‌های آتی، محتاط‌تر عمل کرده و با توجه به نوسانات قیمتی در کشور، دست به ریسک زیادی در زمینه دپوی محصولات یا خرید ناگهانی مواد اولیه نزنند. به نظر مدیران این بخش ترجیح می‌‌‌دهند رویه‌‌‌ای ثابت را به‌رغم کاهش خرید و تولیدات این صنعت پیش بگیرند زیرا این صنایع به دلیل نقش اساسی خود، هرگز بدون مشتری باقی نمی‌مانند و تقاضا اگرچه در برهه‌‌‌ای کاهشی می‌‌‌شود اما دوباره به رویه مثبت خود باز‌می‌‌‌گردد. شامخ کل صنایع غذایی با افتی ۱۱ واحدی در عدد ۵۹/ ۴۹ قرار گرفت و به این ترتیب، انتظارات تولید نیز برای ماه آینده، از گذشته کمتر شد.
صنایع شیمیایی، محافظه‌کار‌تر از گذشته
با وجود رشد اندک شاخص‌‌‌های میزان تولید محصولات، موجودی انبار و میزان فروش در صنایع شیمیایی، دیگر شاخص‌‌‌های این صنعت به طور کلی روندی کاهشی را به خود دیدند. موجودی مواد اولیه، میزان صادرات کالا و میزان فروش محصولات، شاخص‌‌‌هایی هستند که در این ماه عددی رکودی را به خود دیدند. در این صنعت نیز با وجود کاهش شاخص استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی، موجودی انبار محصولات رشد داشته است تا در این صنعت نیز شاهد این باشیم که به‌رغم رشد تولید، با توجه به کاهش میزان صادرات و کاهش سفارشات جدید، این صنایع نیز محافظه‌کار‌تر از قبل پیش بروند. همه این مسائل دست به دست هم دادند تا شاخص انتظارات تولید در ماه آینده نیز روی عدد ۸۹/ ۵۸ قرار گیرد و به همین ترتیب، شامخ کلی این صنایع، در عدد ۹۴/ ۵۲ قرار گیرد.
ترمز دستی چوب، کاغذ و مبلمان
سقوط بزرگ شاخص میزان سفارشات جدید در صنایع چوب، کاغذ و مبلمان باعث آن شد تا این صنعت، از سرعت و میزان انجام کار و تولید خود بکاهد. از سوی دیگر رشد بزرگ شاخص قیمت خرید مواد اولیه تا عدد ۷۷/ ۸۰، باعث آن شد تا این صنعت با کاهش شاخص موجودی مواد اولیه خود روبهرو شود. روند محافظه‌‌‌کارانه در صنایع مختلف نسبت به استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی در این صنعت نیز تکرار شده و با کاهش حدود ۸ واحدی این شاخص و همچنین رشد شاخص دپوی موجودی انبار، انتظار می‌‌‌رود این صنعت نیز در ماه بعد، تولیدات کنترل‌شده‌‌‌تری را به خود ببیند. مگر آنکه با توجه به رشد شاخص صادرات، این صنعت ترجیحات خود را رو به سمت دیگری برده و صادرات‌محوری را در دستور کار قرار دهد که با توجه به ثبات شاخص‌‌‌های قیمت محصولات تولید‌شده و فروش محصولات، انتظارات مدیران خرید این صنعت برای تولید در ماه آینده، رشدی ۵/ ۲ واحدی داشته و به عدد ۶۹/ ۵۷ رسیده است. جالب اینکه تاثیر قطعی‌‌‌های برق در تابستان، روی این صنعت هم اثرات خود را گذاشته است و شاخص مصرف حامل‌‌‌های انرژی، سقوطی ۱۳ واحدی داشت.
الگوبرداری «منطق» در صنایع وسایل نقلیه
در صنعت وسایل نقلیه و قطعات وابسته، با توجه به افت اندک شامخ و ثبت عدد ۶۵/ ۵۰، اگرچه شاخص‌‌‌های مقدار تولید محصولات، میزان سفارشات جدید، سرعت انجام و تحویل سفارش ثباتی تقریبا نسبی دارند اما با کاهش میزان استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی در این صنعت نیز، می‌توانیم متوجه شویم که مدیران خرید با تردید نسبت به ماه‌‌‌های بعدی در بعد تولید و سفارش پیش می‌‌‌روند. این موضوع در کنار کاهش موجودی مواد اولیه، رشد قیمت این مواد، کاهش شاخص قیمت محصولات تولیدی و کاهش میزان صادرات کالا در حالی رخ داده است که شاخص موجودی محصولات نهایی انبار در حالت قبلی باقی مانده و به نوعی، مدیران این صنعت تصمیمی به استفاده از موجودی انبار خود نداشته‌اند. رکودی شدن آمار در این صنعت نیز باعث منطقی‌‌‌تر شدن و واقع‌‌‌بینانه‌‌‌تر شدن انتظارات شده و شاخص انتظارات تولید در ماه آینده، با کاهشی تقریبا ۸ واحدی در عدد ۲۶/ ۵۹ قرار گرفته است.
در صنعت پوشاک و چرم، افت فاحش شامخ کلی و سقوط از ۲۹/ ۶۴ و ثبت عدد ۷۵/ ۴۴، ناشی از افت ۲۴واحدی در شاخص مقدار تولید محصولات و افت ۲۲واحدی شاخص میزان سفارشات جدید در کنار کاهش سرعت انجام و تحویل سفارش است که نمود این اتفاق، در افت شاخص میزان استخدام و بهکارگیری نیروی انسانی و ثبات موجودی اولیه دیده می‌‌‌شود. جالب اینکه ثبات در موجودی مواد اولیه از بعد شاخصی در حالی رخ می‌‌‌دهد که شاخص قیمت مواد اولیه در این صنعت، بیش از ۱۰ واحد افت را تجربه کرده است. با توجه به کاهش شاخص موجودی انبار، می‌توان این اتفاق را منطقی دانست که این صنعت، ترجیح به استفاده از موجودی انبار خود برای تامین نیاز مشتریان داده است. حرکت به سمت صادرات با توجه به گشایش‌‌‌های اندک سیاسی نیز مساله‌‌‌ای است که به نظر این صنعت به آن تمایل نشان داده است. این کاهش تولیدات و استفاده از مواد دپو‌شده، دلیلی جز کاهش قیمت محصولات تولید‌شده و بی‌رغبتی به افزایش تولید در این صنعت ندارد. با کاهش حدود ۱۰ واحدی شاخص قیمت، فروش محصولات نیز تحت‌تاثیر قرار گرفته و در عدد رکودی ۳۵ در این ماه، ثبت شد. با قطعی‌‌‌های برق، تولیدی‌‌‌های چرم و پوشاک به صورت گسترده‌ای تحت‌تاثیر قرار گرفتند تا به همین سبب، شاخص مصرف حامل‌‌‌های انرژی در این صنعت، کاهشی بیش از ۱۲ واحد را تجربه کند. همه این شاخص‌‌‌ها دست به دست هم دادند تا میزان انتظارات تولید برای این صنعت در ماه آتی، در عدد رکودی ۴۵ ثبت شود.
جهش ناگهانی سایر صنایع به سمت رشد
در بخش سایر صنایع، شامخ کلی با وجود رکودی بودن، رنگ افزایش را به خود دید و در عدد ۷۵/ ۴۸ قرار گرفت. این موضوع به دلیل رشد میزان سفارشات جدید و تسریع زمان تحویل و انجام آنها بود. گسترش سفارشات جدید، دست مدیران را برای تامین بیشتر مواد اولیه بازتر کرد تا موجودی مواد اولیه این صنایع افزایش یابد. با این حال نیاز به تولید بیشتر هم باعث آن نشد تا این صنایع، دست به تغییر در الگوی جذب و استخدام نیروی کار خود ببرند و این شاخص، عددی ثابت را به خود دید. دلیلی دیگر که تامین مواد اولیه در این صنایع با رشد روبهرو شده است، کاهش شاخص قیمت مواد اولیه است که افتی ۵/ ۷ واحدی داشته است. با وجود این، این صنایع نسبت به ماه گذشته از موجودی مواد اولیه خود بهره بردند و سعی بر دپوی دوباره محصولات تازه تولید‌شده برای ماه‌‌‌های آینده داشتند. نمود این مساله را می‌توان در کاهش ۱۰ واحدی شاخص موجودی انبار یافت. مساله تاکید بر صادرات و صادرات‌محور شدن در سایر صنایع هم در دستور کار قرار گرفته است و شاخص میزان صادرات در این بخش، ۱۰ واحد رشد داشته و به عدد ۵۰ رسیده است. موضوعی که یکی از دلایل آن، ثبات شاخص قیمت محصولات نهایی تلقی می‌‌‌شود و از آن سو، با رشد تولید ناشی از در دسترس بودن حامل‌‌‌های انرژی (با رشد ۱۵واحدی در شاخص و رسیدن به عدد ۷۵)، این ثبات را می‌توان برای ماه بعد هم مدنظر داشت. در نهایت با توجه به رشد شاخص میزان فروش محصولات از ۲۰ به ۵۰، شاخص انتظارات تولید برای ماه آینده نیز به شکلی قابل انتظار، رشدی ۱۰واحدی از ۴۰ به ۵۰ را تجربه کرد.
