الزامات رشد تولید
این موضوع شاید یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که تولید ما با آن مواجه است و عوامل ایجاد آن نیز قیمت‌گذاری و تولید دستوری و شرایط سخت محیط کسب‌وکار به واسطه تحریم‌های خارجی و داخلی است. متاسفانه طی سال‌های اخیر فرهنگ «تولید همه کالا‌ها به هر قیمتی» رواج پیدا کرده است که پیروی از این خط‌مشی به تولید کم‌بهره و بی‌کیفیت منجر می‌شود. به همین دلیل، شاید بازطراحی نقشه و برنامه جامع تولید کشور براساس پتانسیل‌های موجود و بازار، بتواند راهگشا باشد.
رشد تولید، به اصلاح تخصصی و تسهیل فرآیند‌های موجود در صنایع مختلف نیاز دارد تا مشکلات هر صنعت جداگانه بررسی و رفع و رجوع و موجب رشد تولید شود. در حوزه تولیدات نفت و گاز، رشد تولید نیازمند ارتقای فناوری‌های نوین در حوزه اکتشاف، استخراج، جداسازی و حمل‌ونقل است تا از خام‌فروشی نیز جلوگیری شود و این امر به‌واسطه افزایش سرمایه‌گذاری در واحد‌های تحقیق و توسعه محقق می‌شود و به همراه آن ورود ماشین‌آلات و فناوری‌های نوین نیز که میتواند ماحصل روابط خوب بین‌المللی باشد راهگشا خواهد بود.
در حوزه تولیدات غیرنفتی دولتی، شاید دو موضوع محدودیت‌های بازارهای صادراتی و قیمت‌گذاری محصولات آنها از مشکلات مهم باشد. در برخی از محصولات نیز قیمت خوراک از طرف دولت تعیین می‌شود که مسبب مشکلات زیادی شده است. در این حوزه از تولید نیاز است دولت با تغییر سیاست قیمت‌گذاری خوراک و محصولات، بازاری عادلانه را برای تمام ذی‌نفعان بازار فراهم کند. از طرف دیگر تولیدکنندگان با افزایش کیفیت محصولات و بسته‌بندی خود ابتدا سعی در حفظ بازارهای داخلی و خارجی موجود کنند تا با بهبود بستر محیط کسب‌وکار بتوانند بازارهای بیشتری را تصاحب کنند. در حوزه تولید بخش خصوصی مسائل و مشکلات مطرح‌شده و حل‌نشده بسیار است. تولیدکنندگان بخش خصوصی در حوزه‌های مختلف در شرایطی فعالیت می‌کنند که دولت سهم بسیار بیشتری از بازار دارد و شرایط برایشان غیر‌رقابتی است. کاهش این سهم میتواند موجب رشد تولید در این بخش شود.
از مهم‌ترین دست‌انداز‌های موجود برای شروع تولید در بخش خصوصی دریافت پروانه تولید است؛ مجوزی که شرایط دریافت آن بسیار سخت است و متاسفانه باعث ایجاد فساد و رانت در شروع کار شده است. تغییر ماهیت این مجوز میتواند باعث تسهیلات بسیاری شود. مشکلات مربوط به بیمه نیز یکی از مشکلات تکراری چنددهه اخیر است که کارفرمایان با آن مواجه هستند. سازمان بیمه در حال حاضر به سازمانی تبدیل شده که باعث اتلاف وقت و سرمایه کارآفرینان می‌شود و اصلاح بنیادی این سازمان ناکارآمد میتواند بخش بزرگی از دردسرهای بخش خصوصی را کاهش دهد.
از دیگر مشکلات تولیدکنندگان، سرمایه در گردش موردنیاز است. متاسفانه دریافت تسهیلات ارتباط زیادی با روابط و ضوابط و بزرگی شرکت‌ها دارد. باید بدانیم که رشد و توسعه اصلی تولید باید در تولیدکنندگان کوچک و متوسط اتفاق بیفتد و تولیدکنندگان بزرگ احتمالا رشد کمتری خواهند داشت. بنابراین شایسته است شرایط دریافت تسهیلات تولیدکنندگان کوچک و متوسط بهبود یابد.
از دیگر مسائل موجود برای رشد تولید، ماشین‌آلات و دستگاه‌های تولید قدیمی موجود هستند که بهتر است با برنامه جامع تدبیری اتخاذ کرد تا جایگزینی این ماشین‌آلات تولید برای تولیدکنندگان کوچک و متوسط تسهیل شود. در این خصوص باید شرایط واردات ماشین‌آلات تولید تسهیل شود و تعرفه‌ها و هزینه‌های واردات آن کاهش یابد و همزمان دولت با سرمایه‌گذاری در بخش تحقیق و توسعه، این بخش از نیاز داخلی را تامین کند.
مسائل و مشکلات بر سر راه تولید مشخص هستند که به برخی از آنها اشاره کردم و برای همه مسائل موجود راهکارهای بسیاری از جانب اتاق‌های بازرگانی ارائه شده، اما نیازمند اراده‌ای در جهت انجام آنها و ایجاد بستری برای توسعه کشور است.
