تکثرگرایی نشانه توسعه نیست
غلامحسین شافعی در نشستی که با حضور اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و فعالان اقتصادی در اتاق بازرگانی خراسان‌رضوی برگزار شد، اظهار کرد: کمیسیون صنایع و معادن مجلس در تحرکات جدید جدیت‌‌‌های ملموسی دارد. مسائل و مشکلاتی که امروز مطرح می‌شود، ۱۰سال پیش هم بوده است. صورت‌‌‌مساله‌‌‌ها از ۱۰سال قبل نیز وجود داشته و این نشان می‌دهد که تغییرات بنیادی در بخش صنعت و تولید مشاهده نمی‌شود. وی افزود: اگر اقتصاد را دیوار فرسوده‌‌‌ای در نظر بگیریم، گویا افرادی دیوار را رنگ می‌کنند اما مجددا دیوار دوباره به همان ظاهر قبلی بازمی‌گردد. در حال حاضر در وضعیتی هستیم که نرخ استهلاک از نرخ سرمایه‌گذاری در بخش ماشین‌‌‌آلات و تولید بیشتر است و این برای توسعه صنعتی فاجعه به حساب می‌‌‌آید. از طرف دیگر در مجموعه سیاست‌‌‌های کلی میزان ارزبری بخشی از صنعت از میزان ارزآوری آن بیشتر است.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران گفت: روزبه‌روز شکاف تکنولوژیکی در بخش صنعت با رقبا بیشتر می‌شود و این ما را در بازار رقابتی با ناکامی در آینده روبه‌رو می‌کند. اکنون در حال تولید کالاهایی هستیم که به‌زودی از بازار مصرف جهانی و حتی از بازار مصرف داخلی حدف می‌شود اما هنوز به این واحدها کمک می‌‌‌کنیم که این اتلاف منابع است. مجموع این مسائل صنعت را در تسخیر خام‌‌‌فروشی قرار داده و این موضوع نمی‌‌‌تواند آینده روشنی را برای صنعت ما رقم بزند. چقدر در صنعت ما عمق ساخت داخل وجود دارد؟ آیا مونتاژکاری بر عمق ساخت داخل غلبه می‌کند؟
شافعی تصریح کرد: امروز در زمینه صنعت، تکثرگرایی نشانه‌‌‌ای از توسعه دانسته می‌شود. این مساله در هیچ جای دنیا مقبولیت ندارد. اینکه در یک‌سال و ماه‌‌‌های گذشته میزان صدور پروانه‌‌‌های بهره‌‌‌برداری در کشور نسبت به ماه قبل بالا برود، نشان توسعه نیست. برای مثال در صنعت خودرو که خیلی حرف و حدیث وجود دارد، در سال ۹۷، ۴۹پروانه بهره‌‌‌برادری صادر شد و ۳۲پروانه بهره‌‌‌برادری نیز در حال پیگیری بود. کره‌جنوبی پنج‌واحد خودروسازی، ژاپن ۱۱واحد و فرانسه هشت‌واحد دارد. همچنین در فولاد که جزو صنایعی است که روی آن حساب می‌شود، ۶۱۲پروانه بهره‌‌‌برداری صادر شد و ۸۲۸پروانه در حال انجام بود که در مجموع حدود ۱۴۴۰واحد تولیدی را دربر می‌گیرد؛ ولی کره‌جنوبی پنج‌برابر ظرفیت ما فولاد تهیه می‌کند. بنابراین تکثرگرایی نشانه توسعه نیست و باید برای آن فکر اساسی شود.
او افزود: امروز مشکل اصلی در بخش صنعت نبود سرمایه‌گذاری عظیم و بزرگ و عدم‌دسترسی به فناوری‌‌‌های روز است. دلیل اصلی عدم‌سرمایه‌گذاری در صنعت، سیطره کامل نااطمینانی در فضای کسب‌وکار و روشن نبودن سیاست‌‌‌های اقتصادی دولت و مجلس است. سرمایه‌گذار واقعا نمی‌‌‌تواند آینده چند ماه خود را پیش‌بینی کند. آیا کسی می‌‌‌تواند پیش‌بینی کند که قیمت خوراک صنایع چقدر خواهد بود؟ آیا کسی می‌‌‌تواند قیمت انرژی را پیش‌بینی کند؟ بنابراین ریسک‌‌‌پذیری بالاست و از همین رو سرمایه‌گذاری صورت نمی‌گیرد. براساس آخرین آمارها در مورد شرکت‌های بورسی سیطره دولت بر بخش صنعت روزبه‌روز بیشتر می‌شود و سیطره بخش خصوصی نزول پیدا می‌کند.
۴۷درصد بنگاه‌‌‌های بورسی مربوط به دولت، ۲۵درصد مربوط به صندوق‌های بازنشستگی، ۹درصد مربوط به نهادهای عمومی و تنها ۱۵درصد مربوط به بخش خصوصی است. از طرفی در خصوص منابعی که صنعت نیاز دارد، قانونی تصویب شد به نام رفع موانع تولید. در این قانون نمایندگان ماده‌‌‌ای پیش‌بینی کردند که برای بخش تولید و صنعت حساب ویژه باید باز می‌‌‌کرد که منابع لازم برای سرمایه در گردش ایجاد شود اما این حساب هنوز افتتاح نشده است. رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران یادآوری کرد: مطالعه‌‌‌ای در خصوص ژاپن، کره‌جنوبی و... انجام و مشخص شده تدوینی که آنها کرده‌‌‌اند، با برنامه ما بسیار فاصله دارد. این کشورها از توالی صنعتی جلوگیری کرده‌‌‌اند. آنها ابتدا مزیت‌‌‌های نسبی را شناسایی و آن را روی سکویی برای افزایش مزیت‌‌‌های اقتصادی جدید و برای خلق ارزش‌افزوده قرار داده‌‌‌اند.
