«یونیدو» از آخرین وضعیت تولید جهان گزارش داد
دست‌اندازهای رشد صنعتی
با این حال، سه قاره اروپا، آمریکا و آسیا به‌عنوان سهامداران اصلی تولید در جهان، از تداوم کاهش رشد صنعتی در پنجمین ماه سال 2022 ممانعت به عمل آورده‌‌‌اند. در مه2022، بیشترین نرخ رشد مربوط به آمریکای جنوبی و لاتین است، در حالی که نرخ رشد آسیا-اقیانوسیه کمتر از باقی مناطق است. به طور کلی هم در بین قاره‌‌‌های پنج‌گانه، تنها قاره آمریکا نرخ رشد بیش از 5درصد داشته است. در پنجمین ماه از سال میلادی جاری در بین رشته فعالیت‌‌‌های صنعتی 11گانه، 7رشته فعالیت شرایط بهتری را نسبت به ماه قبل تجربه کردهاند. بخش‌های کامپیوتر، الکترونیک و قطعات اپتیکی بهترین رشد را تجربه کردهاند؛ هرچند رشد این صنعت در مقایسه با ماه آوریل کمتر شده است. صنایعی نظیر غذا و وسایل برقی هم نرخ رشد مناسبی را در پنجمین ماه سال تجربه کردهاند. از آن سو در مه2022 میزان تولید در صنایع خودرو و قطعات، داروهای اساسی، فلزات اساسی و سایر فرآورده‌‌‌های معدنی غیرفلزی نسبت به مدت مشابه سال قبل منفی بوده است. برآورد «یونیدو» این است که به‌رغم اختلالات زنجیره تامین جهانی، کالاهای صنعتی با سطح پیچیدگی و تکنولوژی بالا در ماه مه توانسته‌‌‌اند رونق بیشتری داشته باشند. به‌رغم کاهش قابل‌توجه افت تولید خودرو در جهان، این بخش کماکان رکودی است. از زمان بروز رکود در صنعت خودرو 11ماه می‌گذرد و فقدان تولید مکفی میکروچیپ‌‌‌ها و قطعات موردنیاز در جریان تولید باعث شده است تا هم هزینه تولید در این صنعت بالا برود و هم میزان تحویل به استانداردهای مدنظر خودروسازان نرسد.
براساس گزارش ماهانه «یونیدو» از تولید صنعتی در جهان، پس از کاهش نرخ رشد ثبت‌شده در ماه آوریل، تولید جهانی در ماه مه 2022 با افزایش 2/ 3درصدی در مقایسه با سال گذشته پویایی خود را بازیافته است. یافته‌‌‌های «یونیدو» نشان می‌دهد که آمریکای لاتین، منطقه کارائیب و آمریکای شمالی بهترین عملکرد منطقه‌‌‌ای را ثبت کردهاند. چین نیز در این دوره از نرخ رشد منفی در ماه گذشته بهبود یافته که این وضعیت به افزایش مجموع تولید در منطقه آسیا و اقیانوسیه منجر شده است. در ماههای گذشته، رشد صنعتی جهان پیوسته وضعیتی سینوسی داشته است. رشد شاخص تولید صنعتی جهان بهترتیب در ماههای ژانویه، فوریه، مارس و آوریل معادل ۶/ ۳درصد، ۱/ ۵درصد، ۹/ ۳درصد و 2درصد بود که روندی رو به ضعف را نشان می‌‌‌داد. استرس جهانی ناشی از بازگشت پاندمی، گسترش جنگ‌‌‌های تجاری، تورم فزاینده و افزایش تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک در کنار سکته‌‌‌های گاه و بی‌‌‌گاه زنجیره تامین جهانی عوامل اصلی نوسان در تولید صنعتی جهان هستند؛ وضعیتی که موجب شده است تا سرمایه‌گذاران با اندکی ترس نسبت به تزریق پول به پروژه‌‌‌های صنعتی اقدام کنند. البته گزارش بازوی صنعتی سازمان ملل متحد نشان می‌دهد، تولیدات صنعتی در اروپا نیز پس از رکود ماه آوریل دوباره رشد خود را آغاز کردهاند. «یونیدو» معتقد به وجود دو دست‌‌‌انداز در مسیر تداوم رشد پایدار تولید صنعتی در جهان است. گزارش «یونیدو» تاکید دارد که بهبود رشد تولید جهان به دلیل اختلالات مداوم در زنجیره تامین جهانی به‌علاوه افزایش قیمت کالاها که به تورم عمومی در سراسر جهان به‌ویژه اتحادیه اروپا منجر شده، همچنان در معرض خطر است.
«دنیای‌اقتصاد» در گزارش پیشین خود پیرامون وضعیت تولید صنعتی جهان در آوریل 2022 تاکید کرده بود که نشانه‌‌‌هایی از تغییر جغرافیای تولید صنعتی وجود دارد. آمریکا و به طور خاص آمریکای شمالی، محور تازه پمپاژ رشد تولید است و از آن سو، وضعیت نامتعادل تولید در اروپا و بخش‌‌‌هایی از آسیا عکس این روند را به جهان تحمیل می‌کند. بر اساس جدیدترین گزارش «یونیدو» از وضعیت تولید صنعتی جهان، نرخ رشد سالانه تولید صنعتی منطقه‌‌‌ای نشان می‌دهد که در ماه مه 2022 آمریکای لاتین و دریای کارائیب بهترتیب 2/ 6 و 8/ 4درصد رشد تولید داشته‌‌‌اند. بیشتر کشورهای منطقه آمریکای لاتین در این دوره با نرخ‌های بالایی به رشد خود ادامه داده‌‌‌اند؛ از جمله نرخ رشد فوق‌‌‌‌العاده 8/ 43 درصدی در کلمبیا که به بهبود عملکرد منفی تولیدکنندگان اصلی آن در سال قبل مرتبط است. آمریکای لاتین در حالی این نرخ رشد تولید صنعتی را در مه 2022 به ثبت رسانده که صنایع این منطقه دست‌کم از اوت 2021 چنین وضعیتی را تجربه نکرده‌‌‌اند. البته حجم کلی تولید این منطقه به اندازه بخش شمالی قاره آمریکا نیست؛ این یعنی آمریکای شمالی، وزن اصلی را در احیای رشد تولید صنعتی جهان داشته است.
تولیدات صنعتی در آسیا و اقیانوسیه نیز رشد 7/ 2درصدی را در این دوره به ثبت رسانده‌‌‌اند که نشان‌‌‌دهنده بهبود قابل‌توجه نسبت به ماه گذشته است و عمدتا به بهبود تولید صنعتی در چین و افزایش قابل ملاحظه حدود 20درصدی در ویتنام، هند و سایر اقتصادها نسبت داده شده است. براساس این گزارش، رشد تولید 7/ 2درصدی اقتصادهای اروپایی بهترین عملکرد این بخش از فوریه 2022 بوده است. با این‌حال الگوهای رشد تولید از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.
داده‌‌‌های مربوط به صنایع که براساس شدت فناوری طبقه‌‌‌بندی شده است نیز نشان‌‌‌دهنده رشد تولید در ماه مه است که در رأس آن صنایعی با محتوای تکنولوژیکی بالا قرار دارند که رشد 9/ 3درصدی را تجربه کردهاند. صنایع با محتوای تکنولوژیکی پایین نیز پویایی بالایی را نشان داده و رشد 1/ 3درصدی را در این دوره به ثبت رسانده‌‌‌اند. این درحالی است که رشد صنایع با فناوری متوسط پایین تقریبا ثابت بوده است. در چین بخش تولید با فناوری متوسط پایین حتی کاهش 1/ 2 درصدی را به ثبت رسانده است.
تولید جهانی وسایل نقلیه موتوری در ماه مه برای یازدهمین ماه متوالی منفی بوده است؛ هرچند به نظر می‌رسد میزان این کاهش درحال تثبیت است، به طوری‌که در این دوره تنها 8/ 0درصد کاهش داشته است. بر اساس این گزارش، بیشتر صنایع دیگر در این دوره نرخ رشد ثابتی را تجربه کردهاند. بخش تولید دارو به‌عنوان یک استثنا نرخ رشد نزدیک به صفر را تجربه کرده است.
با وجود نگرانی‌های متعدد در زمینه تولید صنعتی باثبات در جهان، به نظر می‌رسد کمرنگ شدن بحران پاندمی و تولید بی‌‌‌وقفه بسیاری از صنایع توانسته است موتور محرک تولید جهان باشد. میانگین رشد صنعتی در جهان طی پنج‌ماه اخیر بیش از 5/ 3درصد است که عدد بسیار بالایی نیست؛ اما تداوم آن می‌‌‌تواند شرایط صنعت در جهان را نسبت به دوره پاندمی کرونا تثبیت کند. بررسی گزارش‌‌‌های «یونیدو» در ماههای گذشته نشان می‌دهد که تداوم در این مسیر در گرو بهبود تامین قطعات و کاهش تورم است. ضمن اینکه کمرنگ شدن تنش‌‌‌های بین‌المللی می‌‌‌تواند به تقویت مصرف و کاهش هزینه انرژی مصرفی صنایع و خانوارها منجر شود.
از آنجا که جهان در مهار بحران اوکراین ناتوان بوده و مسیر بهبود تامین کالا و رفع موانع از زنجیره جهانی تامین چندان روشن نیست، نزول دوباره رشد تولید صنعتی در ماههای آتی ابدا بعید نیست. فعلا تا انتشار گزارش 6ماه نخست تولید صنعتی جهان باید منتظر ماند. احتمال می‌رود گزارش بعدی «یونیدو» با توجه به فشار بالای تنگنای انرژی در جهان، بازهم رشد تولیدات صنعتی در پنج‌قاره را کاهش دهد. با توجه به خبرهایی که در زمینه سکته تولید در برخی از کارخانه‌های خودروسازی در هفته‌‌‌‌های گذشته منتشر شده است، ورود صنعت خودرو به دوازدهمین ماه افت تولید دور از ذهن نیست. تداوم رکود در این صنعت نیز می‌‌‌تواند فشار بر شاخص تولیدات صنعتی جهان را افزایش دهد.
