به گفته سیاست‌گذاران معدن کشور، یکی از نیازهای موجود در زمینه تامین مالی بخش معدن، تشکیل کنسرسیوم‌های مشترک با استفاده از منابع شرکت‌های دولتی و خصوصی است، بنابراین حرکت به سمت شیوه‌های نوین تامین مالی یکی از برنامه‌های مهم در سال تولید ملی است. تشکیل کنسرسیوم‌ها، صندوق‌های توسعه استانی، صندوق‌های ارزی و ریالی از جمله اقدامات مدنظر در این راستا خواهد بود. متولیان معتقدند توسعه اکتشاف به منظور تحقق انقلاب معدنی، ورود استارت آپ‌ها در کنار موضوع‌های دیگر ضامن اجرایی ساختن نقشه راه معدن محسوب می‌شود.

متولیان معدن کشور معتقدند دروازه ورود به فعالیت‌های معدنی، اکتشاف است. بنابراین باید با توجه به منابع غنی معدنی کشور، به حوزه اکتشاف توجه ویژه‌ای داشت و با دستگاه‌های مختلف در زمینه اکتشاف، تجهیز و بهره‌برداری همکاری‌هایی صورت بگیرد. روز گذشته در همایش توسعه فعالیت‌های اکتشافی ایران، فعالان این حوزه به تحلیل و بررسی معادن و چالش‌ها و فرصت‌های موجود در این بخش استراتژیک پرداختند. در این گردهمایی، وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: براساس آمارهای اعلام شده، ارزش تولیدات بخش معدن و صنایع معدنی در سال گذشته از ۲۰ میلیارد دلار گذشت و میزان استخراج مواد معدنی نیز به ۵۰۰ میلیون تن رسید. رضا رحمانی گفت: میزان استخراج مواد معدنی در دولت دوازدهم ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلیون تن بیش از گذشته افزایش یافته است و در بین اقلام فلزی آلومینیوم مشکل داشتیم که ۷۰ درصد ماده اولیه آن وارداتی است. به گفته وزیر صمت، پایه و اساس فعالیت معدنی متکی به اکتشاف است و سازمان ایمیدرو در دولت دوازدهم گام موثری در این زمینه برداشته، اما باید بیش از این تلاش شود. رحمانی اضافه کرد: امروز بیش از همه دوره‌های گذشته ایمیدرو برنامه اکتشافی دارد که ۳۰۰ هزار کیلومتر پیش‌بینی شده که با بهره‌گیری از بخش خصوصی به اجرا گذاشته می‌شود. او خواستار هماهنگی و همکاری دستگاه‌های مختلف که در زمینه اکتشاف فعالیت می‌کنند شد و از وزارت نفت، سازمان انرژی اتمی، سازمان زمین‌شناسی و... نام برد و تجمیع اطلاعات در این بخش را لازمه پیشرفت کار دانست. به‌گفته رحمانی، یکی از اشتباه‌های گذشته در بخش معدن این بود که منابع حاصل از آن به‌جای زیرساخت‌ها، صرف بودجه جاری می‌شد و پیامد ضعف در توسعه مورد انتظار را به همراه داشت، اما اکنون رویکرد وزارت صنعت توسعه زیرساخت‌ها به‌منظور رونق بخشیدن به فعالیت این بخش است. وزیر صنعت ضمن یادآوری ۱۰ برنامه عملیاتی این وزارتخانه در دولت دوازدهم گفت: ساخت داخل تولیدات یکی از محورهای مورد تاکید است. توسعه اکتشاف به منظور تحقق بخشیدن انقلاب معدنی و ورود استارت‌آپ‌ها در کنار موضوع‌های دیگر ضامن اجرایی ساختن نقشه راه معدن محسوب می‌شود. او لازمه توسعه همه‌جانبه را مشارکت همه اجزای کشور دانست و اضافه کرد: رشد بخش معدن با مشارکت دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و شرکت‌های دانش‌بنیان محقق می‌شود و در واقع بخش خصوصی باید در میدان پای کار حاضر شود. رحمانی یکی از کارهای جدید وزارتخانه را تفویض اختیار به استان‌ها ذکر کرد و افزود: براساس اعلام به معاونت معدنی، اختیارات قانونی که سبب تسهیل انجام کار شود به استان‌ها محول شده و انتظار می‌رود این شیوه عملکرد، رضایت مردم را به دنبال داشته باشد. او ابراز امیدواری کرد تلاش‌های انجام شده در عرصه معادن موجب برطرف شدن فقر از مناطق محروم یا کمتر توسعه یافته ‌شود و مردم ساکن در اطراف یک معدن، نقش اثرگذار آن را باور کنند.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در این همایش افزود: مجموع فعالیت‌های اکتشافی در دولت یازدهم تا سال ۹۷ به رقم ۲۷۰ هزار کیلومتر مربع رسید، اکنون از مجموع یک میلیون کیلومتر عرصه‌های قابل اکتشاف سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) سهم ۶۵ درصدی را به خود اختصاص داده است. وی گفت: ایمیدرو آمادگی دارد تا در زمینه اکتشاف به هر میزان ارز مورد نیاز باشد، آن را تامین کند. مراتب به خانه معدن ایران اعلام شده، زیرا فعالیت اکتشافی بنیان کار در عرصه معدن محسوب می‌شود. معاون وزیر صنعت اضافه کرد: امروز براساس اطلاعات موجود میزان ذخیره سنگ آهن با روند فعلی ظرف ۲۰ سال پاسخگوی نیاز است و این دوره زمانی برای مس و فلز روی نیز پیش‌بینی شده و اکتشاف بیش از پیش باید تحقق یابد. وی موضوع جدی در ارتباط با فعالیت معادن را تخصیص ندادن منابع بانکی به این بخش دانست که امسال برای نخستین بار با ارزش‌گذاری معدن سنگ آهن گل‌گهر به میزان ۱/ ۱ میلیارد دلار، یکی از بانک‌های تجاری پای در این مسیر گذاشت که در آینده می‌تواند با تخصیص منابع بانکی مشکل این بخش را برطرف کند. رئیس هیات‌عامل ایمیدرو برنامه امسال را افتتاح ۹/ ۳ میلیارد دلار طرح‌های آماده بهره‌برداری ذکر کرد و گفت: پیش‌بینی شده که ۱۰ هزار فرصت شغلی مستقیم جدید در این ارتباط ایجاد شود که مشاغل غیرمستقیم زیادی را به دنبال خواهد داشت، درحالی که پارسال ۱/ ۲ میلیارد دلار طرح‌های مربوط به ایمیدرو به بهره‌برداری رسید.

کنسرسیوم اکتشاف در سه فاز

در این همایش همچنین یک پنل تخصصی برگزار شد. علی یزدانی، مدیرعامل شرکت مدیریت اکتشاف منابع معدنی پایا در پنل مذکور گفت: این شرکت و کنسرسیوم متشکل از ۱۲ شرکت بزرگ معدنی و صنایع معدنی، از سال قبل آغاز به کار کرد. وی ادامه داد: این شرکت‌ها، عملیات اکتشافی در ۶۰ هزار کیلومتر مربع پهنه در ۷ استان را انجام می‌دهند. یزدانی با اشاره به اینکه فعالیت‌های این کنسرسیوم در ۳ فاز انجام می‌شود، گفت: در فاز نخست، جمع‌آوری اطلاعات ۱۳ محدوده معدنی انجام می‌شود. در فاز ۲، عملیات صحرایی شامل محدوده‌های پتانسیل‌دار تا پایان آبان انجام خواهد شد. وی ادامه داد: در فاز ۳، عملیات صحرایی نهایی برای دریافت پروانه اکتشاف صورت خواهد گرفت. یزدانی تصریح کرد: با توجه به شناخت موجود، به ۱۳۲ محدوده اکتشافی دست خواهیم یافت و عملیات اکتشافی در ۵ هزار کیلومتر مربع را انجام خواهیم داد. وی افزود: ۶۰ هزار کیلومتر مربع برای واگذاری به بخش خصوصی آزاد خواهد شد. در حاشیه این همایش تفاهم‌نامه همکاری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با سازمان فضایی ایران به امضا رسید که رئیس هیات‌عامل ایمیدرو و مرتضی براری، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان فضایی ایران آن را به منظور بهبود و ارتقای بهره‌وری بخش معدن و صنایع معدنی با استفاده از فناوری پیشرفته فضایی امضا کردند.