از سوی دیگر ارزیابی‌ها نشان می‌دهد متولیان معدنی کشور با گزینش این مسیر احیای معادن متروکه کوچک و متوسط، به‌دنبال تجمیع دپوهای موجود و برندسازی محصولات با لحاظ کردن استانداردهای کنترل کیفی با هدف تامین منابع مالی پایدار معادن، ارتقای سطح دانش معدنکاری کشور با افزایش آموزش و توسعه میزان تولید و فعال‌سازی معادن کوچک و توسعه اشتغال و بهره‌وری هستند. «شاتا» در گفت‌وگویی که با رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی انجام داده است، عمده‌ترین اهداف طرح احیای معادن کوچک و متوسط و روند سرمایه‌گذاری در این بخش را مورد واکاوی قرار داده است. مرضیه لک بر این باور است که سازمان زمین‌شناسی می‌تواند درخصوص احیای معادن کوچک و متوسط نقش بسزایی را ایفا کند. وی درمورد احیای این معادن و اقدامات صورت گرفته در توسعه سرمایه‌گذاری این حوزه گفت: اکتشافات معدنی طیف وسیعی از فعالیت‌ها و فرآیندها را در برمی‌گیرد که هریک از این مراحل با توجه به وابستگی طولی به یکدیگر در میزان سرمایه‌گذاری‌های حلقه‌های پسین بسیار موثر هستند. لک افزود: اکتشاف به‌لحاظ وابستگی شدید به تکنولوژی و منابع مالی در دسترس و همچنین وابستگی شدید به حلقه‌های پیشین خود، همواره با ریسک مالی مواجه است.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در ادامه اظهار کرد: زنجیره‌ فعالیت‌های معدنی از اکتشاف آغاز و با کانه آرایی و تبدیل مواد معدنی به محصول به پایان می‌رسد که این زنجیره در درون خود شامل حلقه‌های مختلفی است. سازمان زمین‌شناسی با توجه به وظیفه حاکمیتی خود می‌تواند درخصوص کشف ذخایر جدید و عمق بخشیدن به اکتشاف (کشف ذخایر پنهان) از طریق روش‌های نوین اکتشافی همچون ژئوفیزیک هوایی منجر به کاهش ریسک و افزایش ذخایر در این مناطق شود و به نوعی توجه سرمایه‌گذاران را در این بخش جلب کند. لک ادامه داد: از سویی دیگر این سازمان باتوجه به نیروی متخصص و کارآمد و تجهیزات لازم اکتشافی و تیم‌های کامل عملیاتی با پشتیبانی مناسب و اقتصادی در مراکز استان‌های معدن‌خیز و مستعد کشور، توان اکتشاف سطحی و مطالعات تحت الارضی از جمله ژئوفیزیک و حفاری را با حداقل هزینه و در حداقل زمان لازم دارد و از دیگر مزیت‌های سازمان، دارا بودن اطلاعات فراوان در سازمان مرتبط با این معادن است که در اکتشاف آنها تسریع خواهد شد.

 از طرفی در روزهای اخیر تفاهم‌نامه سه‌جانبه‌ای برای فعال کردن معادن متروکه میان وزارت صمت، ایمیدرو و میدکو با همکاری خانه معدن در حضور مقام عالی وزارت امضا شد. سازمان زمین‌شناسی در این خصوص می‌تواند در امر اکتشافات عمیق و اکتشاف سایر عناصر در باطله معادن به کمک‌ آید. وی درمورد اقداماتی که سازمان زمین‌شناسی درخصوص فعالیت‌های ژئوفیزیک هوایی و کشف حوزه‌های جدید در دولت دوازدهم انجام داده است، گفت: در فرآیند اکتشاف، تهیه اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اکتشافی، پی‌جویی، اکتشاف مقدماتی و اکتشاف تفصیلی جای دارند که شناخت صحیح هریک از این حلقه‌ها در پیشبرد کل فعالیت‌های معدنی موثر هستند.

لک افزود: تهیه و تکمیل اطلاعات پایه و تهیه بانک جامع اطلاعات معادن در واقع به‌عنوان اولین حلقه در چرخه انجام مطالعات زمین‌شناسی و اکتشاف مطرح است. به‌طوری‌که عدم توجه کافی و به موقع به این بخش آثار منفی خود را در تمام حلقه‌های پایین دستی این چرخه به‌جای خواهد گذاشت و بهره‌وری دیگر بخش‌ها را نیز دچار مشکل خواهد کرد. از این‌رو میزان سرمایه‌گذاری در بخش معدن شامل سرمایه‌گذاری در بخش تهیه اطلاعات پایه، اکتشاف و بهره‌برداری است که باید بخشی از آن توسط دولت و بخش دیگر توسط بخش‌خصوصی صورت گیرد. بررسی وضعیت این بخش در برخی از کشورهای منتخب و مقایسه آن با ایران اهمیت سرمایه‌گذاری در این بخش را آشکارتر خواهد کرد.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی بر این باور است که تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی و برداشت داده‌های ژئوفیزیک هوایی در کنار اکتشاف جزء لاینفک وظایف حاکمیتی سازمان به‌عنوان متولی تولیدکننده اطلاعات پایه است با این تفاوت که با گذشت زمان این برداشت‌ها با مقیاس‌های بزرگتر و دقت بیشتر به‌صورت ملی صورت می‌گیرد. وی افزود: نقشه‌های ژئوفیزیک هوایی که به‌عنوان مرحله اولیه و گام اساسی در فرآیند اکتشاف محسوب می‌شود و اصلی‌ترین لایه برای شناسایی ذخایر پنهان محسوب می‌شود، تقریبا در میان راه هستیم و باید با تامین بودجه مناسب و به‌موقع نسبت به‌تکمیل و پوشش سراسری ژئوفیزیک هوایی اقدام کرد.

لک افزود: با پردازش داده‌های موجود زمین‌شناسی و اکتشافی، حدود یک میلیون و ۷۵۰ هزار کیلومتر خطی در اولویت اول برداشت ژئوفیزیک هوایی قرار دارد و پس از انجام فاز اول، در فاز دوم ۳ میلیون کیلومتر خطی باید برداشت شود. تاکنون ۵۰۰ هزار کیلومتر خطی برداشت شده است. در حال حاضر برداشت داده‌ها با خطوط پرواز ۲۵۰‌متر صورت می‌گیرد که برداشت در این مقیاس نیز از جمله برداشت‌های با کیفیت است.  رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی همچنین درمورد تدوین استراتژی اکتشافات معدنی گفت: تدوین استراتژی اکتشاف و داشتن آن در جایی که زیرساخت اکتشاف و وظیفه اکتشاف کشور را به‌عهده دارد امری بدیهی، دائمی و پویا است. تدوین شدن و به‌روز رسانی آن امری است که کشورهای توسعه‌یافته به آن اهتمام می‌ورزند، زیرا برنامه‌ریزی و اجرای آن منوط به آن است. وی افزود: تهیه سند راهبردی و تدوین استراتژی اکتشاف نیازمند ملزوماتی از قبیل تجمیع کلیه داده‌های اکتشافی از تمام منابع تهیه‌کننده است که شامل سازمان‌های زیرمجموعه وزارت صمت، نفت، نیرو و انرژی اتمی و ... است.

سازمان زمین‌شناسی به‌عنوان متولی اکتشاف معادن کشور آمادگی لازم را دراین خصوص دارد. همچنین در برنامه ۴ ساله نقشه راه معادن کشور، موضوع تدوین و به‌روزرسانی استراتژی اکتشاف از سوی سازمان زمین‌شناسی و وزارت صنعت، معدن و تجارت درنظرگرفته شده است که به‌محض ابلاغ قابل انجام است. البته تاکنون اسنادی مبنی بر برنامه‌ها و اولویت‌های اکتشافی ارائه شده است که با توجه به‌عدم درنظرگرفتن اطلاعات موثق در پایگاه داده‌های علوم زمین کشور و سازمان زمین‌شناسی، دارای نواقصی بوده و پاسخگوی صحیح پتانسیل اکتشاف درکشور نبوده‌اند.  لک در ادامه گفت: البته سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی به‌منظور برنامه‌ریزی فعالیت‌های اکتشافی خود در سال ۱۳۸۴ استراتژی اکتشاف را با مشارکت بخش‌خصوصی و مشاوران استرالیایی تدوین کرده و مستندات آن موجود است و نتایج آن به‌صورت اطلس منتشر شد و در اختیار جامعه معدنی کشور قرار گرفت اما متاسفانه اجرایی نشد. این اطلس بیانگر گسترش نواحی پتانسیل‌دار برای ۲۱ تیپ کانساری در سطح کشور است و شانس موفقیت در امر اکتشاف را بالا می‌برد و ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد.

اخبار مرتبط