توصیههایی برای کنسرو کردن غذا در خانه
نکاتی که برای ایمن نگه داشتن شما و غذایتان کلیدی است
بیدلیل نیست که به محصولات کنسروشده مانند میوهها و سبزیجات مورد علاقه خود روی میآوریم، آنها معمولا در بهترین حالت خود برای کنسرو شدن انتخاب میشوند و سوپرمارکتها انواع کنسرو شده برخی از موادغذایی مورد علاقه ما را ارائه میدهند که از آن جمله میتوان به گوجهفرنگی، ذرت، هلو و دیگر موادغذایی اشاره کرد. اما اگر باغچه سبزیجات خود را دارید یا اتفاقا بیشتر از نیاز خود محصولی را خریداری میکنید، کنسرو کردن خانگی یک روش سنتی است که طول عمر غذا را افزایش میدهد و فضای زیادی را در یخچال شما آزاد میکند. وقتی صحبت از کنسرو کردن به میان میآید عوامل زیادی در این فرآیند دخیل هستند. اشتباه در هر مرحله از فرآیند میتواند طعم غذا را تغییر دهد و حتی شما و عزیزانتان را در معرض باکتریهای مضر قرار دهد. بنابراین در اینجا به همه مواردی که باید قبل از شروع این سنت قدیمی نگهداری غذا بدانید، اشاره خواهیم کرد.
کنسرو کردن دقیقا چه کاری انجام میدهد؟
ممکن است باقیماندههای غذای خود را قبل از نگهداری در یخچال در ظروف حفاظتشده قرار دهید. این کار از مواد غذایی شما در برابر آلایندههای خارجی محافظت میکند، اما این تنها یک بخش از فرآیند نگهداری است. باید در نظر بگیرید که در داخل ظرف چه اتفاقی میافتد. غذایی که میخوریم حاوی ترکیبات منحصر به فرد و پیچیدهای از باکتریها، آنزیمها و آب است. وقتی این میکروارگانیسمها در مدت زمان کوتاهی پخته و خورده شوند، لزوما تاثیر زیادی بر سلامت و ایمنی شما نمیگذارند، اما وقتی آنها اجازه رشد و تکثیر پیدا کنند، غذایی کمتر خوشمزه و ناایمن برایتان باقی میماند.
برای اینکه غذا را برای مدت طولانی در حالت خوب و سالم نگه دارید، باید با آلودگیهای خارجی و داخلی مقابله کنید. به همین دلیل است که کنسرو کردن نیاز به آمادهسازی مناسب مواد غذایی دارد که از آن جمله میتوان به شستن، پوست کندن، افزودن اسید و عملیات حرارتی اشاره کرد. همه اینها برای حذف اکسیژن و از بین بردن آنزیمها و باکتریهایی که باعث خرابشدن غذا میشوند، لازم است. علاوه بر این، فرآیند کنسروکردن شامل ایجاد یک محیط خلأ مهر و مومشده است که از نفوذ میکروارگانیسمهای ناخواسته و فاسد شدن مواد غذایی در داخل آن جلوگیری میکند.
فرآیند کنسرو کردن شامل چه نکاتی است؟
مهمترین نکته برای شروع کنسروسازی، استفاده از مواد و ابزار فوقالعاده تمیز است، زیرا حتی یک میکروب میکروسکوپی نیز میتواند به یک مجموعه بزرگ تکثیر شود. مقرون بهصرفهترین و قابل اعتمادترین ظرف کنسرو برای شما، شیشههای دردار کلاسیک هستند. این شیشهها به طور خاص برای کنسروسازی طراحی شدهاند و میتوان آنها را بارها و بارها استفاده کرد اما همیشه باید قبل از هر پروژه آنها را ضدعفونی کنید که این فرآیند معمولا شامل جوشاندن هم شیشه و هم درب آن در آب است.
سپس باید روی غذایی که به شیشهها اضافه میکنید کار کنید. مهم است که با مواد تازهای که به دقت تمیز شدهاند شروع کنید و مطمئن شوید که دستورالعملی را از یک منبع قابل اعتماد، مانند توصیههای معتبر بهداشتی در خصوص نگهداری غذای خانگی، دنبال میکنید. هنگامی که شیشههای خود را تقریبا به طور کامل پر کردید، میتوانید آنها را با یک درب متشکل از یک صفحه صاف و یک حلقه فلزی بپوشانید. سپس نوبت به حذف هر گونه هوای اضافی و ایجاد یک شرایط خلأ در کنسرو میرسد. بسته به روند دستور پخت، میتوانید مهر و موم کردن را در یک قابلمه آبجوش یا یک زودپز انجام دهید. این فرآیند عملیات حرارتی، باکتریها و آنزیمهای باقیمانده را از بین میبرد و همچنین اکسیژن اضافی را از شیشه شما خارج میکند، سپس شیشه را برداشته و کنار میگذاریم تا خنک شود، تغییر دما باعث ایجاد مهر و موم و همچنین خلأ میشود. از اینرو، محصولات کنسروشده شما میتوانند حداقل یک سال در دمای اتاق دوام بیاورند.
در انتها باید بدانید که الزامات ایمنی بر اساس غذاهایی که نگهداری میکنید متفاوت است. به عنوان مثال، غذاهای دارای اسید اندک مانند گوشت و بیشتر سبزیجات، نسبت به مواد پراسید مانند میوه، خطر بیشتری برای ابتلا به بوتولیسم دارند. در مواردی که بسیار نادر است، غذاهای کنسروشده که به درستی فرآوری نشدهاند، ممکن است حاوی باکتریهای خطرناکی به نام کلستریدیوم بوتولینوم باشند. مصرف مواد غذایی آلوده میتواند باعث بوتولیسم شود، یک بیماری جدی که در صورت درماننشدن، میتواند منجر به فلج و مرگ شود.
تغییر سبک زندگی در دهههای اخیر موجب شده تا بسیاری از خانوادهها به سمت استفاده از غذاهای کنسروی و فرآوریشده روی بیاورند. غذاهایی که به گفته کارشناسان عوارض بسیار جدی بر سلامت اعضای خانواده و بهخصوص کودکان دارند و مواد نگهدارنده موجود در آنها یکی از متهمان ردیف اول شیوع انواع سرطانها در این سالها بوده است. اگر به نتیجه کار خود شک دارید، این عمل را خودتان انجام ندهید؛ حتما به راهنمای شرایط کنسرو خانگی که توسط سازمانهای ایمنی مواد غذایی منتشر شدهاند مراجعه کنید یا برای کمک با یک متخصص در نزدیکترین مرکز دانشگاهی محل زندگی خود تماس بگیرید.