«دنیای‌اقتصاد» سرعت پرشتاب قیمت‌ها را در بازار گوشت بررسی کرد
مصوبه معافیت مالیاتی گوشت؛ بی‌تاثیر بر گرانی
رکود در بازار گوشت
بازار گوشت در ماههای قبل در رکود به سر برده و به گفته فروشندگان، تقاضا برای این کالا با حجم عرضه همتراز نبوده است. اگرچه بخشی از این رکود و کاهش تقاضا، فصلی و ناشی از گرمای هوا ارزیابی می‌شود، اما به اعتقاد فعالان این حوزه، قیمت بالای گوشت و دیگر اقلام اساسی خانوار از مهم‌ترین عوامل در این زمینه است. طی یک سال اخیر تولید دام سبک و سنگین در کشور از میزان مصرف پیشی گرفته و دولت با توجه به حجم بالای تولید و نبود تقاضای متناسب با تولید در بازار مصرف در مقطعی از سال گذشته برای صادرات دام به تولیدکنندگان مجوز داد. مجوزی که به تازگی بار دیگر صادر شده و قرار است بخشی از مازاد تولید، صادر و بخشی دیگر به طور تضمینی از سوی دولت خریداری شود، اما قیمت گوشت در بازار مصرف به‌رغم عرضه فراوان، کاهش محسوسی برای مصرفکنندگان به‌ویژه اقشار ضعیف نداشته و نتوانسته محرکی برای رشد تقاضا باشد. به رغم پیش بینی‌‌‌‌ها، در هفته‌‌‌‌های منتهی به ماه محرم نیز مصرف گوشت افزایشی نبود و به گفته فعالان صنفی در این بازه زمانی تقاضا روندی عادی داشت.
کاهش سرانه مصرف گوشت به۳ کیلوگرم
به گزارش «دنیای‌اقتصاد» آمارهای رسمی حاکی از آن است که سرانه مصرف گوشت در کشور به ۳ کیلوگرم رسیده است و کاهش این چنینی مصرف پروتئین می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای سلامت عمومی داشته باشد. چرا که گوشت قرمز یکی از مواد مغذی پروتئینی است که بدن برای حفظ سلامتی خود به آن نیاز دارد. با مصرف گوشت قرمز به میزان لازم، سطح ایمنی انسان بالا می‌رود، ذهن عملکرد مناسبی خواهد داشت و در عین حال به تقویت یادگیری کمک می‌شود. اگرچه بارها متخصصان تغذیه درباره امنیت غذایی در ایران هشدار داده‌اند، اما این در حالی است که افزایش قیمت کالاهای خوراکی و البته ضروری مردم همچنان ادامه دارد و کاهش مصرف گوشت زنگ خطری برای تهدید سلامتی مردم است و خطر سوء تغذیه را به دنبال دارد.
کاهش ۱۰۰درصدی مصرف گوشت
در همین رابطه عضو هیات‌رئیسه اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گاوی ضمن تایید این موضوع و با اعلام اینکه میزان خرید گوشت از سوی مصرفکنندگان قابل‌توجه نیست و خریدها نسبت به ماه گذشته حدود ۱۵ تا ۲۰درصد کاهشی شده است، گفت: این کاهش مصرف نسبت به سال گذشته بیشتر است. مهدی میرزا امین کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان را عامل اصلی کساد در بازار گوشت معرفی و تصریح کرد: مردم در خرید انواع پروتئین‌‌‌‌ها مراعات می‌کنند و تقاضا برای خرید گوشت مرغ نیز با وجود اینکه زیر نرخ مصوب عرضه می‌شود، کاهش پیدا کرده است. عضو هیات‌رئیسه اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گاوی با اشاره به اینکه در ماه محرم امسال میزان خریدها در تهران قابل‌توجه نبود و گوشت تنظیم بازار در ماه محرم توزیع شد، اذعان کرد: کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان باعث شد تا بسیاری از مردم اقدام به خرید گوشت منجمد کیلویی ۱۵۰هزار تومانی کنند.
بازار رقابتی با حذف ارز ترجیحی
این در حالی است که در خرداد ماه پیش رئیس شورای تامین دام کشور اعلام کرده بود حذف ارز ترجیحی باعث ایجاد بازار رقابتی دام زنده و گوشت قرمز می‌شود و در پی این اقدام دولت، نرخ دام زنده و گوشت قرمز در فرآیند عرضه و تقاضا واقعی خواهد شد. منصور پوریان با بیان اینکه با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و اعلام قیمت جدید برای نهادههای دامی بازار دچار شوک موقتی شد، اما قیمت‌ها در فرآیند عرضه و تقاضا به شرایط عادی بازگشت، به مازاد جمعیت دامی کشور اشاره کرده و گفته بود: مشکل جدی خشکسالی و کم‌‌‌آبی، فراگیری افزایش عرضه دام زنده و گوشت قرمز در کشور است و این در حالی است که تولیدکنندگان با مشکل تامین آب و علوفه روبه‌رو هستند.به گفته وی، در صورت تامین نقدینگی صنعت دام و طیور، رفع ممنوعیت صادرات دام زنده یا حذف عوارض گمرکی و تامین نهادههای دامی، بازار این محصول رقابتی خواهد شد و تولیدکنندگان می‌توانند به حیات خود ادامه دهند.
تاثیر حذف ارز ترجیحی بر بازار گوشت
در این بین مدیرعامل اتحادیه سراسری تولیدکنندگان دام سبک کشور نیز با اعتقاد به اینکه حذف ارز ترجیحی تاثیر چندانی روی قیمت دام زنده و گوشت قرمز ندارد، گفته بود: دام زنده و گوشت قرمز تابع نظام قیمت‌گذاری نیست، زیرا از سال ۹۴ قیمت گذاری دولتی دام زنده و گوشت قرمز حذف شده و این محصولات تابع عرضه و تقاضاست.بنا به گفته افشین صدر دادرس، هر ساله با توجه به میزان تورم، هزینه‌‌‌‌های تمام شده تولید افزایش می‌یابد که باید به صورت کارشناسی محاسبه شود. مدیرعامل اتحادیه دام سبک با اشاره به توزیع ۶۰ تن گوشت منجمد در تهران و روند کاهشی قیمت دام در ماههای گذشته، از بالا بودن نرخ گوشت انتقاد کرده و گفته است: این امر بیانگر سودجویی دلالان و واردکنندگان است. چرا که منافع واردکنندگان در خدمت واردات گوشت است.
دلایل گرانی گوشت قرمز
بر اساس این گزارش، صاحب‌نظران معتقدند در پی اصلاح سیاست ارز ترجیحی تولیدکنندگان انتظار داشتند که علاوه بر تامین نهادههای موردنیاز برای یک تا دو ماه اخیر، رفع ممنوعیت صادرات دام زنده، نقدینگی موردنیاز صنعت دام و طیور تامین شود، اما به دلیل وقفه در این موضوع بازار دچار شوک شد. همین امر باعث شد قیمت گوشت قرمز در بازار افزایش یابد. این در حالی است که شرایط فعلی نشان می‌دهد بازار کشش عرضه گوشت قرمز با قیمت‌های بیش از ۲۰۰هزار تومان را ندارد و ادامه این روند توسط برخی سودجوها باعث کاهش هرچه بیشتر و حتی حذف مصرف گوشت قرمز از سبد خانوار ایرانی خواهد شد.
فروش گوشت اسب و الاغ!
با این حال گرانی قیمت گوشت تنها محدود به حذف یا کاهش مصرف این کالا در بین مردم نشده است. بلکه طی روزهای اخیر اخبار قابل‌توجه و در عین حال اسفباری نیز از بازار گوشت به گوش رسیده است؛ به طوری که سازمان دامپزشکی خبر از فروش گوشت اسب و الاغ داده است. این مساله نگرانی نهادهای متولی و مسوولان ذی‌ربط را به دنبال داشته است و در این راستا معاون وزیر کشاورزی از مردم تقاضا کرده که از خرید گوشت در واحدهایی که کشتارهای آنها خارج از پروسه دامپزشکی است، اجتناب کنند. در این راستا محمد آقامیری اعلام کرده است: گزارش فروش اسب و الاغ به دست ما رسیده است، اما در زمینه فروش سگ گزارشی به ما نداده‌‌‌‌اند. بنابراین از مردم تقاضا داریم از خرید گوشت در واحدهایی که کشتارهای آنها خارج از پروسه دامپزشکی است، اجتناب کنند.
رشد قیمت فرآوردههای گوشتی
اما این تنها یکی از تبعات گران شدن قیمت گوشت در بازار است و پس از آنکه سرانه مصرف گوشت در کشور به شدت کاهش یافت، حالا نرخ‌‌‌های نجومی سوسیس و کالباس مردم را داغدار کرده است. هرچند با جهش قیمت‌ها در بازار مرغ و گوشت، اقبال عمومی برای خرید سوسیس و کالباس افزایش یافت، اما طولی نکشید که زور تورم به قدرت خرید مردم چربید و سوسیس و کالباس نیز از سبد خرید ایرانیان حذف شد.
معافیت مالیاتی گوشت و فرآوردههای گوشتی
این در حالی است که معاونت حقوقی و فنی مالیاتی سازمان امور مالیاتی، طی روزهای اخیر با انتشار اطلاعیه‌‌ای عرضه انواع گوشت و فرآوردههای گوشتی دام های سبک و سنگین و قطعات بدن آنها ازجمله دنبه را به استناد بند الف قانون مالیات ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰ از پرداخت مالیات و عوارض معاف کرده است.
بنا بر اعلام سازمان امور مالیاتی عرضه‌‌‌‌کنندگان گوشت از پرداخت ۹درصد مالیات ارزش افزوده معاف شده و این هزینه که به طور معمول از جیب خریداران و مصرفکنندگان خرد پرداخت می‌شد، حالا قرار است از قیمت گوشت و فرآوردههای گوشتی کم شود. با وجود استفاده از عبارت «انواع گوشت» در نامه سازمان امور مالیاتی، اما اشاره‌‌‌‌ای به گوشت سفید شامل طیور و آبزیان نشده و مشخص نیست که آیا این نوع گوشت نیز مشمول معافیت هزینه‌‌‌‌های مالیاتی خواهند بود یا خیر. اما با توجه به اینکه به فرآوردههای گوشتی اشاره مستقیم شده، این معافیت شامل سوسیس، کالباس و تولیداتی از این دست نیز خواهد بود. با این حال به نظر می‌رسد هنوز این مصوبه سازمان امور مالیاتی تاثیر خود را بر کاهش مستقیم قیمت گوشت و فرآوردههای گوشتی در بازار نشان نداده است.
