دو نکته درباره کنترل تورم
این خدمتگزار صنعت و اقتصاد ملی نیز در این باب دو نکته را عرض میکنم:
۱- درمان هر دردی آن هم دردهای کهنه و مزمن از تشخیص صحیح علل آن آغاز میشود. بنابراین چنانچه این علتیابی به درستی صورت نپذیرد، ای بسا به تشدید درد و حتی مرگ بیمار منجر شود؛ «از قضا سرکنگبین صفرا فزود.» بر اساس تمام نظریات اقتصادی معتبر، علت تورم، افزایش حجم نقدینگی و این نیز خود ناشی از عدم تراز هزینه-درآمد دولتهاست. این ناترازی خود را در قالب افزایش پول و شبه پول نشان میدهد و تورم را بهدنبال میآورد. در این شرایط بدیهی است نهادههای تولید یعنی مواد اولیه و تامین مالی و دستمزد و... گران شده و این نیز به افزایش قیمت محصولات و نارضایتی به حق مصرفکنندگان که مردم عزیزمان هستند منجر میشود.
این وضعیت و آسیبشناسی در گفتار اخیر استاد عزیزم جناب آقای مهندس شافعی، در جلسه هیات نمایندگان اتاق ایران چنین منطقی تبیین میشود: «صحبت از گرانفروشی زمانی قابلقبول است که اول تورم در هزینههای تولید وجود نداشته باشد و دوم، درباره یک یا چند قلم کالا با موضوع افزایش قیمت روبهرو باشیم. زمانی که تولیدکننده با افزایش هزینهها روبهروست، نقدینگی دائم در حال افزایش است و قیمت عموم کالاها و خدمات افزایش پیدا میکند، نمیتوان انتظار داشت که با نظارتهای اداری قیمت را کنترل کرد. ریشههای تورم را باید در کسری بودجه ساختاری که بهطور دائم با درآمدهای نفتی پوشش داده میشود در کنار عدماستقلال بانک مرکزی و اتلاف منابع کشور در اثر بیبرنامگی، جستوجو کرد.» تحلیلی که مورد تایید وزیر محترم «صنعت، معدن و تجارت» در همان جلسه قرار میگیرد و ایشان نیز عنوان میکنند: «گرانی در بازار بهدلیل رشد نقدینگی، افزایش نرخ دلار، عدمتعادل عرضه و تقاضا و تحریم است؛ این خیلی روشن است. هر جا این مشکلات باشد حتما قیمت بالا میرود» و ابراز امیدواری میکنند که این مشکل را به طریق صحیح حل کنند.
۲- با تشخیص صحیح علل درد، درمان بیماری آغاز میشود که مرتبط با همان آسیبشناسی است. در موضوع «تورم» بیشک باید در درجه اول سراغ بهبود انضباط مالی دولت و کاهش کسری بودجه و کاهش سرعت خلق پول و نقدینگی رفت که اکنون به حدود ۳ هزار میلیارد تومان (بیش از ۳۰ درصد رشد نسبت به سال گذشته ) رسیده است.
بنابراین چه خوب است حال که بیش از هر زمان دیگری عزم و اراده حل مشکل مزمن و تاریخی «تورم» در دولت محترم و اصولا حاکمیت شکل گرفته است و برای درمان این بیماری مهلک کشنده که در جهان امروز همچون بیماریهای همهگیر وبا و طاعون ریشهکن شده است و جز در کشورهای معدود مشاهده نمیشود، جهت کاهش هزینههای غیرضرور و افزایش درآمدها فکر سریع و عاجل کرد. راهحلی که بر اساس متون علمی و تجارب جهانی جز از طرق ارتقای توان داخلی در پرتوی مشارکت نهادهای مدنی و صنفی در سازوکار تصمیمسازی و تصمیمگیریها و تعامل مثبت با جهان و بهرهگیری از علم و دانش روز و جذب سرمایههای مادی و فکری کشورهای پیشرفته و نهادهای بینالمللی امکانپذیر نیست. امید که چنین کنیم.