محدودیت در رفع بحران غذایی با افزایش هزینه بیمه کشتی‏‏‌های غلات

محاصره دریایی بنادر اوکراین توسط روسیه در دریای سیاه بیش از ۲۰‌میلیون تن غلات را قبل از خروج از این کشور به دام انداخت و این اتفاق قیمت مواد غذایی را به شدت افزایش داد و باعث کمبود مواد غذایی و گرسنگی در بخش‌‌‌هایی از جهان شد. در ماه ژوئیه، قرارداد صادرات غلات با میانجی‌گری سازمان ملل متحد باعث شد روسیه محاصره خود را لغو کند و راه را برای اوکراین باز کند تا این کشور مهم در صنعت جهانی مواد‌غذایی و محصولات کشاورزی کالاهای خود را از سه بندر اودسا، چرنومورسک و یوژنی صادر کند.

گورِو سریواستاوا، مدیر شرکت Harvest Commodities، می‌گوید: فرآیند بیمه کشتی‌ها برای ما بسیار دشوار است و این یک عامل محدود‌کننده است، زیرا بسیاری از بانک‌های بزرگ و شرکت‌های بیمه هنوز در این خصوص مردد هستند. شرکت Harvest Commodities، توزیع‌‌‌کننده بین‌المللی محصولات کشاورزی، هفته گذشته چهار کشتی از دریای سیاه داشت که دو کشتی از بنادر اوکراین و دو کشتی دیگر از بنادر روسیه در یک سرمایه‌گذاری مشترک با گروه Arsari اندونزی بارگیری کردند. این دو کشتی در مجموع ۴۵هزار تن گندم حمل می‌کنند که طبق گزارش بی‌بی‌سی به نقل از S&P، یکی از این کشتی‌ها به مصر، بزرگ‌ترین خریدار گندم اوکراین در سال ۲۰۲۱ و دیگری به آنگولا می‌رود. این در حالی است که دو کشتی دیگر در حال حمل غلات خوراکی هستند.

سریواستاوا مجبور شد ۳۵ تا ۴۰‌درصد حق بیمه بیشتری را نسبت به آنچه به طور معمول به بانک‌ها و شرکت‌های بیمه برای تامین مالی این چهار کشتی می‌پردازد، پرداخت کند. او گفت: هرچند در حال حاضر شرایط بازار این‌گونه است، با این حال، او خوش‌بین است که با بهبود شرایط، کشتی‌‌‌های بیشتری با خیال راحت از دریای سیاه به سمت مقاصد خود حرکت کنند و حق بیمه نیز کاهش یابد. او در ادامه خاطرنشان کرد که بانک‌ها و شرکت‌های بیمه در حال حاضر درک بهتر و باور بیشتری نسبت به کریدور جهانی غلات دارند. سریواستاوا گفت: همه ما امیدواریم که در هفته‌‌‌ها و ماه‌‌‌های آینده نتایج مثبتی به واسطه تصمیمات جدید بانک‌ها و شرکت‌های بیمه حاصل شود. وی افزود: بانک‌ها و شرکت‌های بیمه در موقعیتی قدرتمند قرار دارند و می‌توانند با ارائه پوشش بیمه‌‌‌ای کافی به شرکت‌هایی که سعی در خروج غلات از دریای سیاه دارند، از بحران گرسنگی جلوگیری کنند. این در حالی است که اخیرا توافقاتی برای پایان دادن به محاصره صادرات غلات اوکراین توسط روسیه و کاهش بحران جهانی غذا حاصل شد. او در ادامه تصریح کرد که کشتی‌‌‌های حامل غلات از دریای سیاه می‌توانند به طور بالقوه ۷۹‌میلیون اندونزیایی، ۱۰۵‌میلیون پاکستانی، ۴۱‌میلیون بنگلادشی و ۲۶‌میلیون مصری را تغذیه کنند.

بر اساس گزارش رصدخانه پیچیدگی اقتصادی، روسیه و اوکراین به عنوان سبد نان جهان شناخته می‌شوند و بیش از یک‌چهارم گندم صادراتی جهان در سال ۲۰۱۹ را تشکیل می‌دهند. هفته گذشته، برنامه جهانی غذا (WFP) اعلام کرد که بالغ بر ۳۴۵‌میلیون نفر در ۸۲ کشور در حال حاضر با ناامنی غذایی حاد مواجه هستند، در حالی که ۵۰‌میلیون نفر در ۴۵ کشور در آستانه قحطی هستند و به شدت به حمایت بشردوستانه نیاز دارند. دیوید بیزلی، مدیر اجرایی برنامه جهانی غذا اظهار کرد: بازگشایی بنادر دریای سیاه تنها و مهم‌ترین کاری است که می‌توانیم در حال حاضر برای کمک به گرسنگان جهان انجام دهیم. بیزلی افزود: برای جلوگیری از گرسنگی جهان، نیاز است که کشتی‌‌‌های غلات بیشتری از اوکراین خارج ‌‌‌شوند، اما با بازگشت غلات اوکراینی به بازارهای جهانی، ما این شانس را خواهیم داشت که از افزایش بیشتر این بحران جهانی غذایی جلوگیری کنیم.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، هفته گذشته در جریان بازدید از شهر بندری اودسا گفت که خروج مواد غذایی و کود از اوکراین در مقادیر بالاتر برای آرام کردن بازار کامودیتی‌ها و کاهش قیمت‌ها ضروری است. بر اساس آمار دولت اوکراین، تا به امروز، اوکراین بیش از ۶۳۰‌هزار تن غلات و انواع دیگر مواد غذایی را از اول ماه اوت تحت کریدور غلات، از بنادر دریای سیاه ارسال کرده است. اوکراین امیدوار است ماهانه ۳‌میلیون تن غلات را از طریق این گذرگاه ارسال کند.

سریواستاوا در حال حاضر ۵ تا۶ کشتی از اوکراین و روسیه در هر ماه دارد. هدف او این است که هر ماه ۱۲ تا ۱۶ کشتی را پس از بهبود شرایط بیمه در هفته‌های آتی خارج کند. او از سال ۲۰۰۶ در اوکراین و روسیه تجارت می‌کند. به گفته او، کشاورزان اوکراینی به دلیل جنگ «حداقل درآمد» را در ماه‌های اخیر داشته‌اند. به گفته دولت اوکراین، این کشور در سال‌جاری حدود ۲۰‌درصد از سطح زیر کشت خود را به دلیل اشغال توسط نیروهای روس یا قرار گرفتن در معرض درگیری‌های مسلحانه از دست داده است. سریواستاوا که کشاورزان اوکراینی را خانواده خود می‌خواند، گفت که شرکت او حتی زمانی که جنگ شروع شد صادرات خود را از این کشور متوقف نکرد. در عوض، او سعی کرد غلات را از طریق زمین و راه‌آهن از اوکراین بیرون بیاورد تا به کشاورزان کمک کند تاحدی درآمد خود را بازیابی کنند.

او گفت: اما مقدار محصولاتی که می‌توان خارج کرد بسیار ناچیز است، یعنی حدود ۱۰‌درصد از آنچه ما قبل از جنگ حمل می‌کردیم. بر اساس گزارش بی‌بی‌سی، سریواستاوا کماکان بسیار امیدوار است تا بتواند گندم اوکراین را به اندونزی، دومین خریدار بزرگ غلات اوکراین در سال ۲۰۲۱، وارد کند. به‌رغم کاهش صادرات گندم اوکراین به اندونزی، به نظر می‌رسد این کشور از کمبود این محصول که در تولید نودل فوری استفاده می‌شود، رنج نمی‌‌‌برد.

فیترا فیصل، اقتصاددان از دانشگاه اندونزی، در این خصوص اظهار کرد: در کوتاه‌مدت ما هیچ کمبودی نخواهیم داشت، زیرا گندم برای رشته‌فرنگی اندونزیایی که توسط برخی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این کشور تولید می‌شود، ماده اولیه غالب نیست. او گفت که در حال حاضر تولیدکنندگان اندونزی دارای موجودی کافی گندم هستند، بنابراین در کوتاه‌مدت هیچ اختلال قابل‌توجهی در این رابطه نخواهم داشت. فیترا گفت: استرالیا بزرگ‌ترین شریک ما برای واردات گندم است و پس از آن آرژانتین، برزیل، کانادا و هند قرار دارند.