بحران پلتفرمهای تحویل غذا در کره جنوبی
با کمک این پلتفرمها رستورانهای کوچک میتوانند مشتریان بیشتری را جذب کنند. افراد بسیاری به عنوان باربر یا پیک تحویل، در این شرکتها مشغول به کار شدند. در حقیقت استارتآپهای تحویل غذا فعالان بازار سرمایه بودند که سرمایهگذاریهای هنگفتی را روی این شرکتها انجام دادند. اما پس از یک دهه زندگی کرهایها با پلتفرمهایی مانند Baedal Minjok و Yogiyo و اخیرا Coupang Eats، به نظر میرسد بسیاری از آنها سوال میکنند که آیا این برنامهها شرایط خود را بهبود بخشیدهاند؟
کیم سونگ جون، ۳۲ ساله، پس از تجربه اخیر خود، به بهبود این شرکتها بدبین است. در حال آماده شدن برای یک میهمانی در خانه خود، او از برنامه Baedal Minjok برای تهیه مرغ سرخ شده و بوسام، یک غذای گوشت خوک کرهای استفاده کرد. غذای دو رستوران مختلف در مجموع به ۵۰ هزار وون (۱۶/ ۳۸ دلار) رسید، اما هزینه تحویل یکپنجم آن بود یعنی حدود ۱۰ هزار وون. وی میگوید: من خودم قبلا غذا از رستورانها سفارش دادهام و میدانستم هزینههای تحویل بسیار زیاد است، اما این خیلی زیاد بود.
نظرسنجیها نشان میدهد مشتریانی که اشتهای خود را برای تحویل غذا در درب خانههای خود از دست دادهاند نیز دلایل مشابهی داشتهاند. یک نظرسنجی که به سفارش موسسهای در سئول در ماه مارس صورت پذیرفت، نشان داد که حدود ۵۲ درصد از شهروندان سئولی که از خدمات تحویل کالا در سه ماه اول سال جاری استفاده نکردند، دلیل آن را بار اقتصادی ناشی از افزایش هزینههای غذا و تحویل ذکر کردند.براساس دادههای شورای ملی سازمانهای حمایت از مصرفکنندگان کره جنوبی، میانگین هزینه تحویل غذا در سئول در ماه مه نسبت به ماه مارس حدود ۱۲ درصد افزایش یافته است. این نشان داد که هزینه تحویل یک وعده غذایی برای یک فرد مجرد بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته است. صاحبان رستورانها همچنین از افزایش حق کمیسیونی که برای سفارشهای دریافت شده از طریق پلتفرمهای تحویل میپردازند، شکایت دارند. کیم سونگ هوان، مدیر یک رستوران چینی کوچک آمریکایی در سئول، در این خصوص اظهار کرد: حاشیه سود در بخش تحویل غذا کم است و سفارشها برای یک وعده به ندرت سودی برای رستورانها به همراه دارد.
اوه یونگ کیونگ، که در نوامبر سال گذشته یک کافه ارائهدهنده انواع دسرها را در منطقه سئونگبوک افتتاح کرد، گفت یکسوم مبلغی که مشتریان از طریق برنامههای تحویل غذا میپردازند، به صورت هزینههای مختلف، مانند هزینههای تبلیغات و اشتراک، به پلتفرمها تعلق میگیرد. در طول سه ماه اول افتتاح، من فقط ۲هزار وون برای هر تحویل از مشتریان دریافت کردم. با این میزان، سودآوری برای کاری که انجام دادم کافی نبود. او افزود که برای صرفهجویی در هزینهها، تحویل سفارشهای قهوه را تنها به مکانهای نزدیک به فروشگاه خود قبول میکند. آنچه مشتریان برای هزینههای تحویل میپردازند، کل هزینه استخدام راننده برای انجام سفارش را پوشش نمیدهد. صاحبان رستورانها معمولا بخشی از هزینههای تحویل واقعی را که برای جذب مشتریان بیشتر متحمل میشوند، علاوه بر پرداخت کمیسیون به پلتفرمها، بر عهده میگیرند. بنابراین آیا پلتفرمهای تحویل در سود هستند؟ جواب این است که نه در واقع.
شرکت توسعهدهنده نرمافزار Woowa Brothers، اپراتور پلتفرم Baedal Minjok، در سال ۲۰۲۱ درآمدی معادل ۲ تریلیون وون به دست آورد که تقریبا دو برابر سال قبل از آن بود، زیرا شیوع طولانیمدت کووید- ۱۹ تقاضا برای تحویل غذا را افزایش داد. این در حالی است که زیان عملیاتی آن تقریبا هفت برابر شد و به ۷/ ۷۵ میلیارد وون در مدت مشابه رسید. شرکت کوپنگ ایست نیز بالغ بر ۵/ ۳ میلیارد زیان عملیاتی در سال ۲۰۲۱ ثبت کرد و پلتفرم Yogiyo غیر بورسی که ملزم به افشای میزان درآمد خود نیست، به نظر میرسد که ساختار سود آن تفاوت چندانی با رقبای خود ندارد.
بازار تحویل غذا از زمان شروع همهگیری کرونا به سرعت رشد کرده است. طبق آمار منتشر شده، ارزش این بازار در کره جنوبی در سال گذشته بالغ بر ۷/ ۲۵ تریلیون وون بود که ۶/ ۲ برابر بیشتر از سال ۲۰۱۹ بود. پلتفرم Baedal Minjok در حالی که درآمدهای سال ۲۰۲۱ خود را در اواخر مارس اعلام کرد، گفت ضرر و زیان کنونی ناشی از برونسپاری این بخش است. این شرکت در سال گذشته حدود ۵۷۴ میلیارد وون را برای خدمات برونسپاری هزینه کرد که جهشی بزرگ از عدد ۱۸۱ میلیارد وون در سال ۲۰۲۰ است.
از طرف دیگر افزایش رقابت بین پلتفرمها یک دور باطل ایجاد کرده است. پلتفرمها برای جذب رانندگان با پاداشها و مشوقهای متنوع به سمت آنها هجوم بردند و در نتیجه هزینههای مربوط به این بخش افزایش یافت. بنابراین آیا ظهور اپلیکیشنهای تحویل غذا زندگی کارگران تحویلدهنده را بهتر کرده است؟ حقوق و شرایط قطعا بهبود یافته است، اما هنوز نارضایتی گسترده وجود دارد. اتحادیههای کارگری مدتهاست که ادعا میکنند کارگران تحویلدهنده یکی از گروههایی هستند که کمترین حمایت را در اقتصاد کنونی دارند. پیکهای تحویل غذا که عمدتا به عنوان کارگران کسب و کار گیگ فعالیت میکنند، دارای مزایای اندکی هستند یا از هیچ یک از مزایای مربوط به کارگران معمولی برخوردار نیستند.
درخواست آنها برای حمایت بهتر باعث ایجاد اعتراضاتی در کره جنوبی درباره شرایط کارگران در اقتصاد گیگ شده است. به عنوان مثال شرکتهای Baedal Minjok و گوپنگ ایست، پس از کشمکش طولانی با اتحادیههای کارگران تحویل غذا بر سر شرایط کاری، مانند عدم پوشش بیمهای برای حوادث رانندگی، تصمیم به استخدام کارگران تمام وقت گرفتهاند.