فاصله معنادار کشاورزی با تولیدات ارگانیک
در این راستا امروزه دنیا به سمت استفاده از محصولات ارگانیک و طبیعی روی آورده است؛ یعنی محصولاتی که عوامل دخیل در تولید آن نظیر آب‌وخاک طبیعی است و از هیچ کود و سمی در آن استفاده نمی‌شود. برای مقابله با بیماری و آفت هم از خود طبیعت استفاده می‌کند. در واقع بشر امروز به این نتیجه رسیده که مانند پیشینیان خود بدن سالم را در غذای سالم جست‌وجو کند. در ایران نیز طی چند سال اخیر تلاش شده تا با ایجاد فرهنگ‌سازی، مطالعه استانداردهای بازارهای جهانی و پتانسیل‌های موجود در کشور، وضعیت تولید محصولات ارگانیک بهبود یابد. به‌طوری‌که در حال حاضر در نیمی از استان‌های کشور فرهنگ‌سازی مناسبی برای توسعه محصولات ارگانیک در کشور صورت پذیرفته است. در پی اقداماتی که از ۱۳ سال پیش روی محصول ارگانیک در کشور انجام شده، ایران تاکنون توانسته در بین ۱۸۳ کشور جهان، جایگاه ۵۹ را به دست بیاورد. این در حالی است که به لحاظ ظرفیت بالای ایران در تولید محصولات ارگانیک، اگر به‌خوبی از این ظرفیت استفاده شود، ایران امکان تصاحب رتبه در بین ۱۰ کشور نخست ارگانیک جهان را دارد. براساس آمار جهانی سال ۲۰۱۳، حدود ۸۴هزار هکتار سطح زیر کشت محصولات ارگانیک در کشور به ثبت جهانی رسیده، اما بیش از ۱۰۰ هزار هکتار محصول ارگانیک کشت‌شده داریم. با این حال، تولید چند برابری محصولات کشاورزی به لطف استفاده از انواع کودها و سموم شیمیایی به بهانه تغذیه جمعیت رو به رشد تصاعدی، کار را به‌جایی رسانده که در کمتر محصولی می‌توان اثری از باقی‌مانده محصولات شیمیایی پیدا نکرد.
هرچند کنترل آفات گیاهی با استفاده از سموم و آفت‌کش‌ها، سودمند است، اما طبق اعلام سازمان حفظ نباتات کشور، مصرف سموم و آفت‌کش‌ها در کشور، طی یک دهه اخیر سه برابر شده و به حالت مصرف بی‌رویه درآمده است. بیش از ۳۰۰ ترکیب شیمیایی آفت‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و کودها، در کشاورزی استفاده می‌شود که باعث شده کشاورزی امروز فاصله قابل‌توجهی از کشاورزی ارگانیک داشته باشد. از سوی دیگر، براساس اعلام سازمان حفاظت از محیط‌زیست سالانه حدود ۲۵هزار تن سم و بیش از ۴میلیون تن کود شیمیایی در کشور مصرف می‌شود که تهدید جدی برای سلامت منابع طبیعی نظیر آب‌وخاک است. از طرفی به دلیل استفاده بی‌رویه کشاورزان از انواع کودهای شیمیایی در کشور، محصولات کشاورزی حاوی نیترات و سموم بالایی است. سرطان‌زایی ماده‌ای به نام «کادمیوم» در محصولات کشاورزی ناشی از کاربرد کودهای شیمیایی اثبات‌شده است و این موضوع به‌نوبه خود مضرات ناگواری به همراه دارد. مصرف مواد غذایی حاوی کودهای شیمیایی حاوی کادمیوم در درازمدت اثرات نامطلوبی بر ارگانیسم‌های حیاتی بدن بر جای می‌گذارد. حتی یکی از علل مهم عدم موفقیت صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای هدف، وجود سموم و نیترات بالا در آنها است. چراکه محصولات صادراتی قبل از ورود و مصرف در کشورهای دیگر به لحاظ سموم موجود در آنها مورد آزمایش دقیق قرار می‌گیرند. اگرچه سیاستمداران تلاش می‌کنند اثرات سموم شیمیایی در محصولات را کم‌خطر جلوه دهند، اما واقعیت این است که خطر سموم شیمیایی کم‌وبیش ندارد. متاسفانه این رویه اشتباه به‌طور روزافزون در حال تکرار است و مساله نگران‌کننده این است که نهادها و دستگاه‌های نظارتی در این حوزه به‌درستی به وظیفه خود عمل نمی‌کند. بنابراین این موضوع در آینده چالش‌های بسیاری را ایجاد خواهد کرد.
در مجموع، مساله مهم در تولید محصولات سلامت‌محور، رعایت استانداردها در حوزه کودهای شیمیایی یا سموم و آفات مورد استفاده در تولید محصولات کشاورزی است. بر این اساس، با توجه به اینکه افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی و تامین امنیت غذایی، از مفاد ماده یک اساسنامه سازمان جهاد کشاورزی است، باید نظارت دقیق‌تری بر میزان فروش سموم و نحوه استفاده از آن در بخش کشاورزی اعمال شود. بدون تردید نظارت دقیق و هوشمندانه بر مصرف کودهای شیمیایی در کشور تاثیرات بسزایی در رشد و نمو طبیعی محصولات کشاورزی دارد که این موضوع مهم باید از سوی متولیان مورد توجه قرار گیرد.
