از کفش ملی تا صندل اوکاباشی
ادامه میراث خانواده ایروانی در جورجیای آمریکا
بهمن ایروانی و دخترش سارا ایروانی مسیر زندگی مشابهی را طی کردهاند. هر دو از کارآفرینان موفق متولد شدند و در کودکی در شرکتهای کفش والدین خود کار کردند. هر دو به مدرسه شبانهروزی در انگلستان رفتند و در کمبریج در رشته مالی تحصیل کردند. هر دو قصد داشتند مشاغل خانوادگی خود را بهدست بگیرند. اما بهمن جانشین پدرش نشد. ۱۵ماه پس از پیوستن تماموقت او به شرکت، مصادف با پیروزی انقلاب اسلامی، شرکت کفش خانوادگی ایروانی - یک شرکت چند ملیتی با ۶۰ کارخانه - مصادره شد. حالا فضا برای جانشینی سارا ایروانی مساعدتر به نظر میرسد. سال گذشته، او مدیرعامل کفش Okabashi شد، یک تولیدکننده صندل پلاستیکی و دمپایی که توسط بهمن ایروانی در سال۱۹۸۴ تاسیس شد. سارا ایروانی در ماه مارس ۲۰۱۸، با راهاندازی خط جدیدی از کفشهای سازگار با محیط زیست تحت نام Third Oak، مسیر جدیدی را برای این شرکت معرفی کرد.
اوکاباشی - یک کلمه ژاپنی است که به گفته سارا، معنای خاصی ندارد؛ اما با سلامتی مرتبط است - در بوفورد، جورجیا، ۴۰ مایلی شمال شرقی آتلانتا مستقر است. بوفورد که زمانی بهعنوان «شهر چرم» شناخته میشد، میراثدار صنعت کفشسازی است: یک کارخانه کفش بزرگ تا سال۱۹۴۱ در آنجا کار میکرد و در طول جنگ جهانی دوم برای خدمت به ارتش بازگشایی شد. اوکاباشی یک تاسیسات ۱۰۰هزار فوت مربعی در اختیار دارد که توسط درختان در یک پارک تولیدی محاصره شده است. این همان ساختمانی است که بهمن ایروانی خوشبینانه در برهه موج خروج فعالیتهای تولیدی از خاک آمریکا، کسبوکار خود را راهاندازی کرد.
بهمن ایروانی فیلسوفانه میگوید: شروع کردن با این همه ظرفیت «مثل خرید کت و شلواری است که دو سایز برای شما بزرگ است، با گذشت زمان و رشد شما، اندازهتان میشود.» امروزه، این کارخانه مملو از فعالیت است، حدود ۲۰۰کارمند تقریبا ۲/ ۱میلیون جفت دمپایی و صندل در سال تولید میکنند. این محصولات شامل سه برند میشوند: خط پرچمدار Okabashi که در داروخانهها و برخی از فروشگاههای تخصصی فروخته میشود (قیمت خردهفروشی: ۲۰ دلار) .Oka-B، یک خط رده بالاتر برای بوتیکها و اسپاها (بین ۳۰ تا ۶۰ دلار) و Third Oak (۳۰ تا ۴۰ دلار) که در حال حاضر بهصورت آنلاین و در فروشگاههای بزرگ دردسترس است.
در ایران، ایروانیها خانواده سلطنتی کفش محسوب میشدند. محمد ایروانی شرکت کفش ملی را در سال۱۹۵۸ (۱۳۳۷) تاسیس کرد و آن را به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان کفش در خاورمیانه تبدیل کرد که ۱۰هزار نفر را استخدام کرد و همهچیز را از چکمههای کار گرفته تا کفشهای کتانی و کفشهای بچهگانه تولید میکرد. پسرش بهمن تا ۱۳ سالگی در آنجا کمک کرد تا اینکه برای تحصیل در مدرسه شبانهروزی به انگلستان رفت. بهمن پس از تحصیل در رشته اقتصاد در کمبریج و کار در لندن به عنوان CPA، به ایران بازگشت تا بهطور تمام وقت به تجارت خانوادگی بپیوندد. سال ۱۹۷۷ بود. در فوریه ۱۹۷۹، سلطنت سقوط کرد و دولت جدید بسیاری از صنایع را ملی کرد. ایروانیها به انگلستان گریختند. بهمن میگوید: «۹۹درصد از داشتههایمان را از دست دادیم. ما حدود یکسال گریه کردیم و بعد باید تصمیم میگرفتیم که بقیه عمرمان را به عقب نگاه کنیم یا به آینده. تصمیم گرفتیم که به جلو برویم.»
ایروانیها که تحت تاثیر جو حامی کسبوکار دوران ریگان قرار گرفتند، تصمیم گرفتند دوباره در ایالات متحده شروع کنند. آنها منطقه آتلانتا را برای فرودگاه بینالمللی آن هدف قرار دادند. بهمن با وامهای بانکی و آخرین سرمایه خانواده، زمینی را در بوفورد خرید و کارخانهای راهاندازی کرد و فناوری و فرآیندهایی را از شرکتهای آلمانی، ایتالیایی و ژاپنی که زمانی با کفش ملی شریک بودند، قرض گرفت. او میگوید: «این دقیقا زمانی بود که دلار در حال قویتر شدن بود و تجارت کفش به چین میرفت. زمان وحشتناکی برای کار تولیدی در آمریکا بود.»
سارا ایروانی به زبانهای انگلیسی، آلمانی، فرانسوی و فارسی مسلط است. تاثیر پدر و مادر ایرانی و سالهای تحصیل و کار در اروپا، خود را در سخنرانی شیک و حرفهای او نشان میدهد. او میگوید: «ای کاش لهجه جنوبی داشتم تا وقتی درباره شهر بوفورد صحبت میکنم، انگار متولد همین جا هستم.» سارا ایراوانی برنامه بلندپروازانهای را برای رشد فروش شرکت به میزان ۲۵درصد در سال دنبال میکند. در این راستا، او یک برنامه drop-ship را برای به حداقل رساندن ریسک موجودی مشتریان خردهفروش اجرا کرده است. افزایش برونسپاری و فروش بینالمللی را گسترش داد. او همچنین در حال احیای بسته بازاریابی، استراتژی ایمیل و وبسایت Okabashi است.
سارا به شیوههای سبز ایجادشده توسط پدرش، از جمله تعهد به بازیافت ۱۰۰درصدی ادامه میدهد. هر سه برند از مشتریان دعوت میکنند در ازای ۱۵درصد تخفیف در خریدهای بعدی، صندلهای قدیمی خود را ارسال کنند. آنها امسال ۱۰۰هزار پوند کفش را بازیافت خواهند کرد. این شرکت همچنین ضایعات را برای استفاده مجدد در محصولات جدید خرد میکند تا ۲۵ درصد از مواد صندل بازیافت میشود.
اما Third Oak پا را فراتر گذاشته و درصد مواد گیاهی را با همکاری با تامینکنندگان روی یک نرمکننده سویا افزایش داده است؛ افزودنی که صندلها را انعطافپذیر میکند و به سمت ارسال محصولات در کیسههای پنبهای قابل استفاده مجدد حرکت میکند. سارا میگوید: «ما بهطور مداوم در حال بررسی مواد جدیدی هستیم که کل تولید ما را دوستدار محیطزیست کند. بهبودهای سبز در Third Oak در سراسر خطوط Okabashi و Oka-B اجرا خواهد شد.»
سارا همچنین متعهد به زنجیره تامین کمکربن است. تقریبا همه فروشندگان این شرکت در جورجیا یا فقط در خطوط ایالتی هستند. بهمن معتقد است تاکید بر جنبه سبز مسیر هر سه برند را بهبود میبخشد. او میگوید: «ما بدهی بزرگی به نسل هزاره داریم که آمادهاند خیلی بیشتر از نسل من بر اساس وجدانشان عمل کنند.» سارا به بدهی دیگری اشاره میکند: «من به این پاسخها نرسیدم. آنها پدر و پدربزرگ من بودند. آنها بارهای سنگینی را برداشتند و من بسیار سپاسگزارشان هستم.»