مدیر عامل گروه مالی شهر در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» تشریح کرد
چالشهای هلدینگ مالی بانک‌ها
مهم‌ترین چالش‌‌‌هایی که هلدینگ‌‌‌های مالی متصل به بانک‌ها در فعالیتهای خود با آن مواجه هستند چیست؟
یکی از مشکلات هلدینگ‌‌‌های متصل به بانک‌ها، قانون رفع موانع تولید است. این به معنای مطلوب نبودن این قانون نیست، بلکه قانون‌گذار آن را با نیت خیر تصویب کرده اما در اجرا دچار تفسیرهای مختلف شده است. این قانون با دید واگذاری دارایی‌‌‌های مازاد بانکی نوشته شده اما استثنا برای آن در نظر گرفته نشده است. در صورتی که باید در حوزه زنجیره ارزش و اقدامات مثبت سازنده برای آن استثنا در نظر گرفته شود. در حال حاضر زمانی که برای تمدید مجوزها به سازمان بورس مراجعه می‌‌‌کنیم ما را به بانک مرکزی ارجاع می‌دهند. بانک مرکزی نیز هلدینگ‌‌‌های متصل به بانک‌ها را به علت رعایت نکردن قانون رفع موانع تولید، متخلف به حساب می‌‌‌آورد. این موضوع فعالیت هلدینگ‌‌‌ها را دچار مشکل کرده که برای توسعه اکوسیستم مالی مطلوب نیست؛ به عنوان مثال در گروه مالی شهر، ظرفیت‌‌‌های اقتصاد شهری را برای سرمایه‌گذاری شناسایی کرده‌‌‌ایم اما برای فعالیت در آن راستا مجوز نداریم.
موضوع دیگری که نهادهای مالی را با تنگنا مواجه کرده، موضوع تامین نیروی انسانی کارآمد است. در برخی حوزه‌‌‌های تخصصی جذب نیروی انسانی کارآمد دچار مشکل شده است. بخشی از دلیل آن به مهاجرت نیروهای انسانی متخصص بر‌می‌‌‌گردد. مشکل سوم، رکود فضای ساخت‌وساز و پروژه‌‌‌های توسعه‌‌‌ای در کشور است. کسری بودجه و کاهش بودجه‌‌‌های عمرانی باعث شده که تعریف فعالیتهای جدید برای هلدینگ‌‌‌ها دشوار شود. در صورتی که باید در کشور، چند پروژه بزرگ مقیاس تعریف شود تا نهادها و گروه‌‌‌های مالی به صورت کنسرسیومی در آنها سرمایه‌گذاری کنند تا هم به توسعه و نیز به موضوع اشتغال‌زایی در کشور کمک شود. نبود چنین پروژه‌‌‌هایی به عنوان عامل محدود‌کننده کسب و کارها تلقی می‌شود. هر اندازه افق توسعه کسب و کار و سفره توسعه اقتصادی در کشور بزرگ‌تر شود، نهادهای مالی و هلدینگ‌‌‌ها می‌توانند به بازار بزرگ‌تری دسترسی پیدا کنند.
مشکل چهارم، استفاده نکردن از ظرفیت مردمی برای تامین مالی در نتیجه کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی است. برای دولت‌‌‌ها راهی وجود ندارد جز اینکه بخشی از بودجه‌‌‌های عمرانی و هزینههای سرمایه‌گذاری را از مردم تامین کنند. با تقویت سرمایه اجتماعی می‌توان بخش عمده‌‌‌ای از پروژه‌‌‌های عمرانی را از منابع داخل کشور تامین کرد.
به دنبال ورود به بورس، برنامه و هدف‌گذاری گروه مالی شهر تا پایان سال ۱۴۰۲ چیست و برای دستیابی به آن چه استراتژی را در پی خواهید گرفت؟
رسالت اصلی گروه مالی شهر، تحقق EPS (سود هر سهم) برای مجموعه است. برنامه این است که در سال مالی ۱۴۰۲ مبلغ ۳۴ تومان سود به ازای هر سهم تخصیص داده شود. برای این منظور ورود دو شرکت زیرمجموعه شهر آتیه و لیزینگ شهر را به فرابورس و عرضه اولیه آنها در برنامه داریم. همچنین واگذاری تعدادی از شرکت‌هایی که در زنجیره خدمات گروه نیستند مانند شرکت آب و برق کیش را در برنامه کاری داریم. گروه مالی شهر مالک حدود ۱۱درصد سهام شرکت آب و برق کیش است که قصد دارد آن را از طریق بانک واگذار کند. در کنار این، بهبود عملیات شرکت‌های تابعه گروه بسیار حائز اهمیت است. زیرا بخش عمده‌‌‌ای از سود گروه از شرکت‌های تابعه کسب می‌شود در نتیجه باید کسب و کار آنها را مدیریت کرده و توسعه داده و شفاف‌‌‌تر کنیم. به همین دلیل اقدامات خوبی را در این زمینه در دست انجام داریم. مورد بعدی که باید خروجی آن را امسال در عملکرد مجموعه ببینیم، حوزه فین‌‌‌تک‌‌‌هاست. در حوزه کسب و کارهای نوپا و استارت‌آپ‌‌‌ها، امسال سرمایه‌گذاری مطلوبی را در برنامه داریم. این موضوع در بودجه سالانه دیده شده و تا پایان سال خبرهای خوبی از این حوزه خواهیم داشت.
عملکرد گروه مالی شهر از ابتدای سال ۱۴۰۲ در بازار سرمایه به چه صورت بود و چه میزان از هدف‌گذاری‌‌‌ها محقق شده است؟
گروه مالی شهر با توجه به تنوع پرتفوی بورسی و غیربورسی خود در پنج ماه اول امسال، با وجود شرایط نامناسب بازار سرمایه و عملکرد ضعیف مالی برخی از شرکت‌ها، توانسته بودجه خود را در بخش کپیتال گین (سود سرمایه) و نیز در بخش سود تقسیمی محقق سازد و حتی انحراف مساعد برای شش ماه اول سال داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود بودجه سال مالی ۱۴۰۲ گروه مالی شهر به راحتی تحقق یابد. این در حالی است که بازار سرمایه، در سال‌جاری شرایط مطلوبی را تجربه نکرده و بازدهی آن نسبت به بازارهای موازی کمتر بوده است. اما مجموعه‌‌‌های هلدینگی که کسب و کار متنوعی اعم از شرکت‌های خارج و داخل از بورس دارند، این نقیصه را پوشش داده‌‌‌اند. شرکت‌های غیربورسی، تحت پوشش گروه مالی شهر در شش ماه اول امسال، وضعیت مطلوبی دارند. در حوزه پرتفوی بورسی نیز به دلیل اینکه با دید تحلیلی در بورس سرمایه‌گذاری صورت گرفته، عملکرد سرمایه‌گذاری مطلوبی وجود دارد؛ به گونه‌‌‌ای که از سود ۱۲۰۰ میلیارد تومانی مجموعه به هر سهم ۳۴ تومان سود تعلق گرفته است.
این مجموعه به دلیل اینکه سال گذشته و سال قبل‌‌‌تر از آن، قصد ورود به بورس را داشت، تمام توان خود را گذاشته است؛ از این رو سال مالی ۱۴۰۱ سال خاصی از جهت عملکردی برای این مجموعه بوده است. پیش‌بینی می‌شود عملکرد سال مالی جاری با تعدیلی ۲۰ تا ۲۵ درصدی همراه باشد؛ در امید‌نامه‌‌‌ای که به بورس تهران ارائه شد هر سال مالی را با ۳۰درصد رشد دیده‌‌‌ایم که البته این پیش‌بینی به صورت محافظه‌کارانه بوده و در سال‌های آتی عملکرد به مراتب بهتر خواهد بود.
از ابتدای سال‌جاری بازار سرمایه برخی نوسانات را تجربه کرد، این موضوع تا چه میزان برای عملکرد گروه مالی شهر چالش ایجاد کرد؟
اتفاقی که از اردیبهشت ماه امسال به بعد در بازار سرمایه رخ داد به عنوان یک ابر نوسان تلقی می‌شود که بسیاری از شرکت‌ها را تحت‌تاثیر قرار داد. صنعت پتروشیمی و پالایش به عنوان صنعتی مهم در بازارسرمایه دچار نوسان شد که در کنار وضعیت اقتصادی در سطح کلان باعث رکود بورس شد. پرتفوی بورسی شرکت‌ها به‌ویژه هلدینگ‌‌‌ها دچار کاهش ارزش شد؛ به دلیل اینکه گروه مالی شهر، پرتفوی خود را بر اساس سهام بنیادی بسته، این تغییر و تحولات تاثیر زیادی برای این مجموعه نداشت. اما واقعیت این است که چشم‌‌‌انداز رشد بازار مقداری مختل شده، زیرا زمانی که سهامدار حقیقی و خرد، افق مثبتی از بازار سرمایه مشاهده نکند، پول هوشمند وارد بازار نمی‌شود و رشد نمی‌‌‌کند.
برنامه و پیش‌بینی شما از میزان درآمد عملیاتی و میزان سودآوری هر سهم تا پایان سال چیست؟ همچنین سیاست تقسیم سود شما به چه صورت خواهد بود؟
درآمد شرکت در سال گذشته به میزان ۱۱ میلیون و ۷۷۰هزار و ۶۵۶ ریال بوده که از این مبلغ ۷ میلیون و ۱۸۹هزار و ۹۳۷ ریال آن مربوط به سود سهام شرکت‌های فرعی و وابسته بوده است. در سال‌جاری نیز با توجه به استراتژی‌‌‌های اتخاذ شده روند سودآوری شرکت‌های فرعی مطلوب خواهد بود. ضمنا برنامه عرضه سهام شرکت فرعی سرمایه‌گذاری شهرآتیه در دستور کار هیات‌مدیره گروه قرار دارد و در حال حاضر مقدمات عرضه سهام شرکت مزبور در بازار فرابورس در حال انجام است. همچنین مقدار سود خالص شرکت به ازای هر سهم برای سال‌های ۱۴۰۲، ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ به ترتیب معادل ۳۳۹ ریال، ۴۷۰ ریال و ۶۱۶ ریال خواهد بود.
پیش از این خبر داده بودید که شرکت سرمایه‌گذاری شهر آتیه تا پایان شهریورماه به بازار سرمایه وارد خواهد شد، فرآیند ورود این شرکت به بورس در چه مرحله‌‌‌ای قرار دارد؟
شرکت سرمایه‌گذاری شهرآتیه در مسیر عرضه در فرابورس قرار دارد. این شرکت مجموعه ساختمانی بزرگ است که ارزش خالص دارایی (NAV) آن حدود ۹۰۰۰ میلیارد تومان بوده که در صورت ورود به فرابورس جزو شرکت‌های ساختمانی مطرح بورس خواهد شد. نکته‌‌‌ای که درباره شرکت‌های ساختمانی وجود دارد این است که نگاه سازمان بورس نسبت به آنها چندان مطلوب نبوده و تصور این است که نمی‌توان روی صورت‌های مالی آنها حساب کرد. اما صورت‌های مالی شرکت سرمایه‌گذاری شهرآتیه بسیار شفاف بوده و برند آن در حوزه زیرساخت‌‌‌های شهری شناخته شده است. به این صورت که در احداث خطوط متروی تهران و بسیاری از پروژه‌‌‌های عمران شهری فعالیت مطلوبی داشته و این شرکت برای اکثر کلان‌شهرهای کشور به عنوان سرمایه‌گذار و سازنده در حوزه زیرساخت‌‌‌های شهری شناخته شده است. این شرکت در اجرای پل‌‌‌های زیرگذر و روگذر، احداث خطوط مترو و اجرای پروژه‌‌‌های انبوه‌‌‌سازی در کشور فعالیت کرده است.
با عنایت به استراتژی گروه و سهامدار عمده در خصوص مولدسازی دارایی‌‌‌های بانک، عرضه عمومی سهام شرکت‌های تابعه در بازار سرمایه به فراخور زمان و شرایط در دستور کار شرکت قرار دارد. بر این اساس برنامه پذیرش و عرضه سهام شرکت سرمایه‌گذاری شهرآتیه در یکی از بازارهای اصلی فرابورس در جریان بود که امیدواریم تا پایان سال‌جاری محقق شود.
ارتباطات مالی شما با بانک شهر به چه صورت است؟ تا چه میزان به سرمایه بانک متکی هستید و بدهی شما در سال‌جاری به بانک چقدر است؟
اساسا در شرکت‌های تابعه به‌ویژه بانک‌ها بین بالا‌دستی و پایین‌دستی مبادلات مالی زیاد است. امروز نزدیک به دو همت به بانک شهر به دلیل نقل و انتقالات شرکت و مالی بدهکار هستیم و برای آن برنامه تسویه هم داریم که در کدال خواهد آمد و در سال‌های آینده به صورت اقساط (احتمالا پنج‌ساله) تسویه خواهیم کرد.
برنامه دیگری برای عرضه اولیه یا ورود شرکت‌های زیرمجموعه گروه مالی شهر به بورس دارید؟
با عنایت به استراتژی گروه و سهامدار عمده در خصوص مولدسازی دارایی‌‌‌های بانک، عرضه عمومی سهام شرکت تامین سرمایه تمدن ضمن آمادگی این گروه مبنی بر عرضه عمومی سهام شرکت مزبور مذاکرات و رایزنی‌‌‌های لازم با سایر سهامداران آن شرکت جهت اجرای این مهم در دستور کار قرار دارد. در صورت حصول توافق با توجه به اقدامات و فعالیتهای صورت گرفته در گذشته در این خصوص از جمله تبدیل شخصیت حقوقی شرکت از سهامی خاص به سهامی عام، عرضه سهام در بازار بورس قابل تحقق است.
بعد از ورود شرکت سرمایه‌گذاری شهرآتیه به فرابورس، شرکت لیزینگ شهر را به عنوان کاندید بعدی در برنامه داریم. شرکت لیزینگ شهر در سال‌های اخیر عملکرد بهتر و شفاف‌‌‌تری داشته است. همچنین شرکت تامین سرمایه تمدن نیز به عنوان بزرگ‌ترین شرکت تامین سرمایه کشور در برنامه‌‌‌های بعدی قرار دارد. گروه مالی شهر به همراه بانک حدود ۴۰درصد سهام شرکت تامین سرمایه تمدن را در اختیار دارد.
ساختار ترکیب پرتفوی شما به چه صورت است و چگونه آن را به شکل بهینه‌‌‌ای طراحی کرده‌‌‌اید؟
شرکت‌های سرمایه‌گذاری، پرتفوی خود را بر اساس وضعیت بازار، بازآرایی کرده و بحث تخصیص را بهینه می‌کنند. گروه مالی شهر در ادوار گذشته به‌ویژه در دو سال گذشته روی بازآرایی پرتفوی خود برنامه‌‌‌ریزی کرده است. در مقطعی گرفتن DPS در بازار اهمیت دارد. در سال گذشته و امسال پیش‌بینی این بود که شرایط بازار سرمایه چندان خوشایند نباشد از این رو به سمت گرفتن DPS حرکت کردیم و بخش عمده تمرکز پرتفوی ما برای پوشش سود به سمت سهم‌‌‌های DPS محور بوده و پرتفو را بر همین اساس چیده‌‌‌ایم. بخش عمده آن شامل فلزات اساسی، پتروشیمی، خودرویی و پالایشی است.
گروه مالی شهر به منظور اتخاذ هر گونه تصمیم سرمایه‌گذاری در حوزه پرتفوی بورسی از فرآیند مشخصی تبعیت می‌کند که مبتنی بر آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت است. بر همین اساس ورود و خروج از سرمایه‌گذاری‌‌‌ها مبتنی بر مطالعات و تحلیل‌‌‌های کارشناسی است که در آن برآوردی از وضعیت فعلی و پیش‌بینی متغیرهای کلان اقتصادی داخلی و خارجی و متغیرهای داخلی شرکت‌ها از جمله طرح‌‌‌های توسعه ارائه شده و به طور منظم به‌روزآوری می‌شود. بر همین اساس سرمایه‌گذاری در سهام شرکت بورسی مبتنی بر تحلیل‌‌‌های کارشناسی واحد سرمایه‌گذاری شرکت و تصمیم کمیته سرمایه‌گذاری است.
یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که این روزها در حوزه خدمات مالی مطرح می‌شود، همکاری با فینتکها و ابزارهای فناورانه است. گروه مالی شهر تا چه میزان از این ابزارها استفاده می‌کند؟
سرمایه‌گذاری در حوزه فین‌‌‌تک برای سرمایه‌گذارهای حقوقی شامل هلدینگ‌‌‌ها، ضرورت داشته و ناگزیر باید به این سمت حرکت کنند؛ زیرا سرمایه لازم را در اختیار داشته و می‌توانند نیروی انسانی لازم را گرد هم بیاورند. در گروه مالی شهر، چنین نگاهی به موضوع فین‌‌‌تک داشته و اعتقاد داریم در کنار دو فعالیت سنتی (شرکت‌‌‌داری و پرتفو‌‌‌داری) باید زمینه جدیدی را برای فینتکها ایجاد کنیم. به دلیل طبیعت ریسکی بودن این حوزه فین‌‌‌تک باید به صورت نظام‌‌‌مند وارد این حوزه شد.
گروه مالی شهر با لحاظ ماموریت‌های سازمانی و فعالیتهای تخصصی آن و به منظور پوشش نیاز مجموعه، نرم‌‌‌افزاری به نام «آلتا» راه‌‌‌اندازی کرده که در حال حاضر توسط تیم سرمایه‌گذاری شرکت گروه مالی شهر به عنوان ابزار کمکی تحلیل بازار سرمایه و کشف فرصت‌‌‌های سرمایه‌گذاری در حال بهره‌برداری است. گروه مالی شهر در نظر دارد با توسعه و تجاری‌‌‌سازی این نرم‌‌‌افزار به منظور تکمیل زنجیره خدمات مالی خود، قدم در راه سرمایه‌گذاری در صنعت پردازش اطلاعات مالی بگذارد. از جمله مزایای اصلی این نرم‌‌‌افزار می‌توان به مواردی همچون صرفه‌‌‌جویی در زمان و هزینههای گردآوری، پالایش و پردازش داده، مکانیزه شدن فرآیندهای تحلیلی گذشته‌‌‌نگر و آینده‌نگر مدنظر شرکت، مدیریت بهینه و مستمر پرتفوهای سرمایه‌گذاری شرکت، پایش و تحلیل اخبار و نیز استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی در تحلیل بازار اشاره کرد.
همچنین شرکت گروه مالی شهر در راستای توسعه خطوط کسب و کاری خود و نیز بهبود حوزه کارآفرینی کشور، سرمایه‌گذاری بر روی شرکت‌های دانش‌‌‌بنیان و استارت‌آپ‌‌‌ها، به‌ویژه در حوزه‌‌‌های فینتکها و کسب و کارهای مدیریت شهری را در دستور کار خود دارد. در این خصوص، گروه مالی شهر به منظور دریافت درخواست سرمایه‌پذیران، صفحه‌‌‌ای به نام «مرکز ایده‌بان شهر» در وب‌سایت رسمی خود ایجاد کرده است.
ارتباط با شرکت‌های بین‌المللی یکی از الزامات فعالیت شرکت‌هاست. این امکان با توجه به شرایط فعلی و تحریم‌‌‌ها تا چه میزان برای شما مهیاست؟
وجود تحریم‌‌‌ها غیر‌قابل کتمان است. بخشی از این تحریم‌‌‌ها به حوزه انتقال فناوری و منابع بازمی‌گردد که این بخش‌‌‌ها را دچار مشکل کرده است؛ اما در حوزه تعاملات بین‌المللی، آنچنان به نقش بازدارنده تحریم‌‌‌ها معتقد نیستم. ارتباطات نهادی بین شرکت‌ها و دانشگاه‌‌‌ها قابل برقراری است. در یکسری موارد موضوع کم‌کاری را نباید به حساب وجود تحریم‌‌‌ها گذاشت. ارتباط با شرکت‌های بین‌المللی در برنامه گروه مالی شهر قرار دارد و همزمان عضو اتاق‌های بازرگانی مشترک چین، ترکیه و سوئیس بوده و در این زمینه به دنبال فرصت هستیم.
