چرا ماشین توسعه خراسان متوقف است؟
۱- کمیت و کیفیت نیروی کار: نیروی کار چنان در رشد و توسعه موثر است که رشد و توسعه یک کشور یا یک‌منطقه به دو چیز مرتبط شده است: نیروی کار و مدیریت. اگر کشور یا منطقه‌‌‌ای این دو را داشته باشد، حتی اگر از نظر منابع طبیعی وضعیت مطلوبی نداشته باشد، از رشد و توسعه بازنخواهد ماند. کشور ژاپن شاهد این مدعاست. مهم این است که گستره نیروی کار یک اقتصاد چقدر گسترده و چقدر واجد شرایط است. هرچه نیروی کار یا بهتر بگوییم سرمایه انسانی بیشتر یا با مهارت‌‌‌تر و متنوع‌‌‌تر باشد، ظرفیت اقتصادی بیشتر خواهد بود. کیفیت نیروی کار ارتباط نزدیکی با سطح تحصیلات و انگیزه آن دارد. افرادی که به انگیزه درونی دست می‌‌‌یابند، بیشتر و بهتر از افرادی که از کار خود خسته شده‌‌‌اند، فعالیت‌های مرتبط با کار را انجام می‌دهند. با نیروی کار موثرتر، یک منطقه از پتانسیل بیشتری برای انجام بهترین کارها دارد.
۲- حجم سرمایه و میزان منابع مالی: این مورد شامل دارایی‌‌‌های مالی، ماشین‌‌‌آلات، ثبت اختراعات یا فناوری‌‌‌هایی است که توسط نیروی کار در فرآیند تولید استفاده می‌‌‌شوند. این عامل از عوامل ظرفیت‌‌‌ساز اقتصادی است.
۳- استعداد کارآفرینی یکی دیگر از عوامل ظرفیت‌‌‌ساز اقتصادی است. این استعداد که غیر‌قابل اندازه‌‌‌گیری کمّی است، نشان‌دهنده ویژگی افراد برای نوآوری، تحمل ریسک یا ایجاد فعالیت اقتصادی جدید است.
با نگاهی گذرا به وضعیت عوامل فوق در استان خراسانرضوی، به‌خوبی آشکار می‌شود که وضعیت استان از این جهت بسیار مطلوب و بنابراین خراسانرضوی از ظرفیت اقتصادی بالایی برخوردار است. آمار نشان می‌دهد که خراسانرضوی دارای ظرفیت عظیمی در زمینه نیروی انسانی است. وجود نهادهای بازار پول و سرمایه در استان و فعال بودن با کارآیی نسبتا خوب، نشان‌دهنده وجود منابع مالی است و این استان دارای پتانسیلی مطلوب از نظر تامین مالی است. در کنار اینها خراسانرضوی دارای منابع معدنی، کشاورزی و ظرفیت گردشگری است. صنعت گردشگری به دلیل همجواری با حرم مطهر رضوی، پتانسیل زیادی برای درآمدزایی و اشتغال‌زایی دارد. این استان در حوزه گردشگری سلامت نیز از بخش‌‌‌های سرآمد کشور محسوب می‌شود.
خراسانرضوی از پزشکان مجرب و حرفه‌‌‌ای برخوردار است که این مهم موجب جذب و ورود مسافران زیادی از بخش‌‌‌های مختلف کشور و دنیا به آنجا می‌شود. با این حال این سوال به ذهن خطور می‌کند که چرا وضعیت اقتصادی استان مطلوب نبوده و با ظرفیت اقتصادی آن همخوانی ندارد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که وضعیت اقتصادی وقتی مطلوب خواهد بود که بهره‌‌‌برداری کامل یا تقریبا کامل و درست از ظرفیت موجود صورت گیرد و این امر نیازمند زمینه و بستر مطلوب و تحقق شرایطی است که از جمله آنها بهبود محیط کسب‌وکار و فراهم بودن زیرساخت‌‌‌های فنی، فیزیکی، اجتماعی و سیاسی است.
محیط کسب و کار (Business environment) عبارت است از مجموعه عوامل بیرونی که عملکرد بنگاه‌‌‌ها و صنایع را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. به عبارت دیگر محیط کسب‌وکار شامل فضا یا مجموعه‌‌‌ای از شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی یا نهادی است که فعالیت اقتصادی در آن انجام می‌شود. بنابراین محیط کسب‌وکار را نباید در مولفه‌‌‌های اداری و سطحی محدود کرد. مولفه‌‌‌های محیط کسب‌وکار شامل محیط‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، قانونی و تکنولوژیک است. بهبود محیط کسب‌وکار، از عومل لازم و ضروری جهت افزایش تولید و رشد اقتصادی است.
کیفیت زیرساخت‌‌‌ها، حمل‌ونقل یا خدمات مخابراتی و فضاهای سیاسی، اجتماعی و قانونی باید بهبود یابد تا سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی جذب تولید شوند. بدون توجه به محیط کسب‌وکار، شانس دولت‌‌‌ها برای مدیریت جریان سرمایه‌گذاران به صفر می‌رسد. به زیرساخت‌‌‌های اجتماعی نیز باید توجه ویژه‌ای داشت. زیرساخت‌‌‌های اجتماعی عبارت است از نهادهای آموزش و پرورش، بهداشت، بانکداری، تشکل‌ها و نهادهای مردم‌نهاد آزاد و مستقل و... و بدون اینها امکان جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به تولید، به‌شدت کاهش می‌یابد.
ثبات سیاسی: کشورهایی که تحت‌تاثیر مبارزه و نه رقابت برای کسب قدرت هستند یا مناسبات داخلی یا مناسبات بین‌المللی وضعیت مطلوبی ندارد و روابط هم در داخل و هم در خارج سرد و پرتنش است و به‌طور کلی وضعیت سیاسی احساس مطلوبی برای فعالیت اقتصادی مولد فراهم نمی‌‌‌کند، بدیهی است که بهره‌‌‌برداری از ظرفیت اقتصادی تحت‌تاثیر منفی آن قرار خواهد گرفت. کارآفرینانی که قصد دارند فعالیتی را ایجاد کنند در فضای نامطلوب از انجام آن صرف نظر می‌کنند یا شرکت‌هایی که قصد دارند فعالیت خود را به کشورهای دیگر گسترش دهند، اغلب کشورهایی را انتخاب می‌کنند که از ثبات سیاسی بالایی برخوردارند. این واقعیت که سرمایه‌گذاری مستقیم از یک کشور خارجی عمدتا مزایای زیادی برای کشوری که در آن سرمایه‌گذاری می‌شود به همراه دارد، به طور گسترده شناخته شده است. برخی از این مزایا نوآوری‌‌‌های فناوری، ایجاد شغل و بهبود روابط بین دولت‌‌‌های موجود در این فرآیند است.
