رشد داراییهای منجمد با کنترل نامناسب جریانات نقد
وقتی بانک به علت عدمکفایت نقدینگی نتواند نیاز مشتریان خود را پاسخ دهد و با مشکل نقدینگی مواجه شود، باید منابع خود را مدیریت کند. در غیراین صورت با ریسک نقدینگی مواجه شده و با توجه به ماهیت ترازنامه بانکها و کوتاه مدت بودن اقلام سمت چپ که همان سپردهها هستند و بلندمدت بودن اقلام سمت راست ترازنامه که تسهیلات داده شده است، در صورت بروز ریسک نقدینگی، بانک دچار کمبود نقدینگی میشود و به همین علت ریسک نقدینگی باید کنترل شود. شیخ حسینی ابراز کرد: در اقتصاد متعارف برای مدیریت ریسک نقدینگی از اوراق بهرهدار استفاده میشود و این در حالی است که در بانکداری اسلامی استفاده از این اوراق ممنوع است. در بانکداری اسلامی نقدینگی باید مستقیما وارد کسب و کار و معاملات واقعی اقتصادی شود؛ بنابراین اهمیت مدیریت ریسک نقدینگی در بانکداری اسلامی به مراتب بیش از اقتصاد متعارف است.
مدیرعامل بانک توسعه تعاون عنوان کرد: یکی از مصادیق اهمیت مدیریت جریان نقد در بانکداری، ایجاد اعتماد عمومی در آحاد جامعه است. اهداف اقتصادی نیز در این میان اهمیت دارد، بانک به عنوان وکیل منابع سپردهگذاری شده افراد را در اختیار فعالیتهای اقتصادی گذاشته و سپردهگذاران را از ثمرات این سرمایهگذاری منتفع میکند. عدمکنترل نقدینگی موجب ایجاد بحران اقتصادی میشود. بحران بزرگ مالی در سال ۲۰۰۸ در واقع ناشی از کمبود نقدینگی و ریسک بالای نقدینگی بانکها در کشور آمریکا بود.
وی ابراز کرد: در بانکها چهار نوع صورت مالی، ترازنامه، صورت سود و زیان، جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع وجود دارد. در سمت راست ترازنامه داراییها و سمت چپ آن بدهیها قرار دارند. در سمت چپ ترازنامه در بخش بدهیها عمدتا حقوق صاحبان سرمایه، سپردهها و منابع قرار دارد و در سمت راست ترازنامه یا همان داراییها نیز تسهیلات پرداختی و سایر داراییها قرار دارد.
وی اضافه کرد: کنترل نامناسب جریانات نقد منجر به افزایش تامین مالی و رشد زیان انباشته میشود و این مساله موجب رشد داراییهای منجمد و موهومی شده و سعی میشود از این مسیر سود شناسایی شود. این روند در نهایت منجر به ناترازی داراییها و بدهیها میشود. مدیرعامل بانک توسعه تعاون ابراز کرد: پیشبینی سود و زیان یک بانک موجب تشخیص مواردی میشود که اثرات منفی بر برآورد نادرست سود و اثرات ناشی از آن میگذارد. سود و زیان در بانکداری اسلامی بر اساس مشارکت در سود و زیان (PLS) محاسبه میشود. بانک با تشخیص فعالیتهای با بهرهوری بالاتر آنها را تامین مالی کرده و سود واقعی آن را در میان سپردهگذاران تقسیم میکند. این مساله موجب اعتماد عمومی سپردهگذاران به بانکها و جذب منابع بیشتر به سوی بانکها میشود.
شیخ حسینی در پایان تاکید کرد: در صورتی که این روند به طور شفاف و مناسبی پیش رود، سود بانک افزایش پیدا میکند. اگر بانک به عنوان واسطه کار هدایت نقدینگی و سرمایهگذاری را داشته باشد و از فعالیت اقتصادی که انجام میشود سود سپردهگذاران را پرداخت کند، این سازوکار کمترین ریسک را برای بانک خواهد داشت.