گارانتی اصل یک کالا را چگونه تشخیص دهیم؟
در همین خصوص پرویز درویش معاون تدوین و ترویج استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران مدتی پیش اعلام کرد: «تدوین استاندارد خدمات پس از فروش لوازم خانگی در دستور کار است و پیش‌بینی می‌شود از سال آینده این استانداردهای اجباری اجرایی شود.» وی خاطرنشان‌‌‌کرد: «شرایط خاص اقتصادی امروز، افزایش قیمت لوازم خانگی و به‌‌‌ویژه هزینه‌هایی که خانوارها در این زمینه متقبل می‌‌‌شوند، سبب شد تا سازمان ملی استاندارد ایران خود را مکلف به ورود استاندارد خدمات پس از فروش و اجباری کردن آن بداند و واحدها نیز مکلف شوند که این استاندارد را رعایت کنند.» اما مسوول فنی سامانه جامع گارانتی نیز با بیان اینکه با سه روش می‌توان اصالت گارانتی کالای خریداری‌شده را استعلام کرد، گفت: «تاکنون ۳۰۰ شکایت در حوزه گارانتی به ثبت رسیده که در مورد ۲۰۰ شکایت به صلح رسیدند و مختومه شده‌‌‌اند.»
احسان تشکری در گفت‌‌‌وگو با «ایرنا» در این خصوص گفت: «سامانه جامع گارانتی با هدف یکپارچه‌‌‌سازی خدمات پس از فروش در کشور راه‌‌‌اندازی شده است. سال ۹۸ طرح اولیه آن نوشته و فاز نخست آن مورد بهره‌‌‌برداری قرار گرفت، در این فاز امکان استعلام اصالت گارانتی کالا برای افراد مهیا شد.» وی افزود: این سامانه یکی از زیرسامانه‌‌‌هایی است که در حوزه مبارزه با قاچاق کالا و ارز توسعه داده شده است. یکی از اهدافی که از توسعه دادن این سامانه دنبال شده، حذف رویه‌‌‌های کاغذی برای تاییدیه شبکه خدمات پس از فروش بوده است. تشکری تاکید کرد: سال گذشته ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از وزارت صمت خواست این سامانه را توسعه دهند. تا سال گذشته سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان متولی این امر بودند، اما اکنون دفتر خدمات فنی، مهندسی، تعمیر و نگهداری ذیل معاونت تولید و تجارت متولی سامانه گارانتی شدند.
وی افزود: مخاطب اصلی این سامانه در درجه اول مصرف‌کنندگان و در درجه دوم شرکت‌های خدمات پس از فروش هستند. در این سامانه مصرف‌کننده می‌تواند از اصالت گارانتی کالای خود مطمئن شود. یکسری از کالاها دارای کد یا شناسه رهگیری و کالاهای سیم‌کارت‌‌‌خور دارای IMEI هستند. مصرف‌کننده قبل از خرید می‌تواند در سامانه جامع گارانتی با استعلام این کد رهگیری از اصالت گارانتی کالای خود مطمئن شود. تشکری درباره دیگر امکانات این سامانه به ثبت و پیگیری شکایت اشاره و تاکید کرد: اگر مصرف‌کننده از شرکت خدمات پس از فروش شکایت داشته باشد ما این شکایت را همان روز بررسی و در کارتابل شرکت گارانتی‌کننده ارسال می‌‌‌کنیم و این شرکت هفت روز زمان دارد تا این مورد را بررسی کند. در این مرحله اگر صلح صورت نگیرد و رضایت حاصل نشود شکایت را به سامانه بازرسی وزارت صمت ارسال می‌‌‌کنیم.
مسوول فنی سامانه جامع گارانتی افزود: فرآیند ثبت شکایت از ابتدای سال ۱۴۰۲ فراهم شده و در این مدت ۳۰۰ شکایت در این سامانه به ثبت رسیده است که از این بین بیش از ۲۰۰ شکایت مختومه شدند و به صلح رسیدند و بقیه در حال بررسی هستند. وی تصریح کرد: امکان دیگری که در این سامانه وجود دارد، امکان به نمایش گذاشتن شرکت‌های گارانتی‌کننده غیرمجاز است که از طریق اتحادیه‌‌‌ها یا مصرف‌کنندگان معرفی شدند. در کنار این امکان، شرکت‌های گارانتی‌کننده معتبر با طبقه‌‌‌بندی خاص را نیز معرفی کرده‌‌‌ایم. به طور مثال اگر مصرف‌کننده قصد خرید لپ‌‌‌تاپ با برند خاصی را دارد می‌تواند در سامانه جامع گارانتی، شرکت‌های گارانتی‌کننده معتبر در آن برند را شناسایی کند. در این سامانه مردم می‌توانند نظرات خود را ثبت کنند و نمره‌‌‌ای را نیز که ارزیاب به این شرکت داده ببینند و بر اساس آن تصمیم بگیرند.
تشکری تصریح کرد: در سامانه جامع گارانتی مصرف‌کنندگان کارتابلی دارند که در آن تمام وسایلی که خریداری کرده و گارانتی آن از زمان فروش فعال می‌شود به ثبت رسیده است. یکی از اهداف اصلی این سامانه حذف کارت‌‌‌های گارانتی فیزیکی است که با این روش به آن دست می‌‌‌یابد. وی با بیان اینکه غیر از مصرف‌کنندگان برای شرکت‌های گارانتی‌کننده نیز امکاناتی در این سامانه وجود دارد تاکید کرد: تاییدیه خدمات پس از فروش برای کالاهای وارداتی در گذشته به صورت کاغذی صادر می‌‌‌شد، اما اکنون فرآیند کاملا سیستمی شده است و کارشناس وزارت صمت درخواست‌‌‌ها را پس از بررسی، تایید یا رد می‌کند. شرکت‌ها نیز می‌توانند از وضعیت کالاهایی که گارانتی کرده‌‌‌اند اطلاع پیدا کنند.
تشکری عنوان کرد: یکسری گروه کالاهایی در سامانه جامع گارانتی تاییدیه خدمات پس از فروش گرفته‌‌‌اند که مردم می‌توانند روی آن شکایت ثبت کنند. این کالاها موبایل، لپ‌‌‌تاپ، لوازم خانگی، اقلام دیجیتال و برخی از قطعات یدکی هستند. بهترین نحوه پاسخگویی از سمت گروه لوازم خانگی است که ۹۹درصد آن کالاهای تولید داخل هستند. به جز کولرگازی و اتوی برقی دیگر واردات دیگر لوازم قاچاق هستند و به همین دلیل در سامانه جامع گارانتی شکایتی از آنها ثبت نمی‌شود.
وی افزود: تا قبل از راه‌‌‌اندازی این سامانه برای کالاهای تولیدی ضوابط متقنی وجود نداشت که تولیدکننده داخلی ملزم به ثبت تاییدیه خدمات پس از فروش باشد. بعد از راه‌‌‌اندازی این سامانه تمام تولیدکنندگان موظف به دریافت تاییدیه شدند و مشاهده شده است که وضعیت خدمات پس از فروش در کالاهای تولیدی خصوصا لوازم خانگی تولیدی با رشد خوبی روبه‌رو شده و محلی را برای رقابت ایجاد کرده است. این مقام مسوول در پایان گفت: مصرف‌کنندگان می‌توانند از طریق استعلام شناسه رهگیری یا IMI در سامانه جامع گارانتی، استفاده از اپلیکیشن سامانه جامع تجارت و استفاده از کد دستوری #۷۷۷۷*۴* اصالت گارانتی کالای خود را استعلام کنند.
