گزارش صنعت تهویه مطبوع ایران در سال ۱۳۹۹
چیلر
در خصوص تولید چیلر در ایران همگان می‌دانیم که در کنار کارخانه‌های قدیمی تولیدکننده چیلر اعم از ساران و ساراول، سرماآفرین و مهراصل و شرکت‌های جوان‌تر از جمله یکتا تهویه اروند و تهویه دماوند و آذر نسیم شاهد حضور اسامی‌تازه نفس و گمنامی بوده‌ایم که عرصه رقابت را بسیار تنگ کرده‌اند. شرکت‌هایی نظیر افراتهویه، اکو کولر و فیدار تهویه ایرانیان با قدرت در سال ۱۳۹۹ در این صنعت ظاهر شدند.
نکته قابل تامل قیمت‌های بسیار بالای برخی شرکت‌ها بود که نشان از هزینه‌های عملیاتی بسیار بالا دارد و نیاز مبرمی به بازنگری مدیریتی در زنجیره تامین یا ساختار منابع انسانی یا سیستم توزیع و نمایندگی حس می‌شود. در مناقصه‌ای با مشخصات فنی کاملا یکسان از نظر ظرفیت دستگاه، مدل کمپرسور، سایز و ضخامت لوله مسی و … شاهد رنج قیمتی بین یک میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان تا ۳میلیارد و ۶۰۰میلیون تومان بوده‌ام که نشان از سردرگمی مدیریتی بسیاری از تولیدکنندگان یا وجود فساد گسترده در روند تامین کالا و پرداخت‌های خارج از قرارداد دارد.
در تولید مینی چیلر و چیلر تراکمی هوا خنک و چیلر تراکمی آب خنک در هر کوی و برزن و کارگاه شاهد تولید اقلام مورد نیاز بوده‌ایم. برای همین امر است که اخذ استاندارد‌های مربوطه و به خصوص تست‌های ظرفیت را از واجبات این صنعت می‌دانم. امید است سازمان استاندارد در صد سال آینده فکری به حال این مشکل کند. در این زمینه پدیده این سال شرکت آرن تهویه است که با زیرساخت‌های بسیار قوی و پشتیبانی شرکت آرسام‌پیشرو و آرشه کار سهم خوبی از بازار ایران گرفت.
در تولید چیلر جذبی شاهد اضافه شدن بازیگر جدیدی به نام شرکت فیدار تهویه ایرانیان بوده‌ام. در کنار شرکت‌هایی همچون ساری پویا، مهراصل و ویونا این شرکت توانست قدم‌های ابتدایی در گرفتن سهم بازار و تولید چیلر جذبی شعله مستقیم را به درستی بردارد. در خصوص آنها نیز متاسفانه امکانات تست ظرفیتی مشاهده نشد.
در چیلر واردکننده قدیمی در بازار ایران از جمله تهویه نیا، کار و اندیشه و گلدیران و تجارت ایرانیان تبرید مشاهده نشد. تهویه گلدیران با برند جی پلاس فعالیت‌های محدودی داشت و با برندهای مایدیا چین و راس ترکیه همکاری‌های محدودی انجام داد؛ و شرکت‌های محدودی از جمله ایرتمپ و کارا تهویه در واردات چیلر (در ظرفیت‌های پایین) از اروپا فعال بوده‌اند.
خوشبختانه شرکتی هنوز ادعای تولید چیلر‌های سانتریفیوژ از هر نوعی از جمله چیلر سانتریفیوژ توربوکر را در ایران ندارد که همین اتفاق را به فال نیک می‌گیریم.
فن‌کویل و داکت اسپلیت
شاید تعجب‌آور باشد که این دو گزینه را کنار هم قرار داده‌ام، ولی در هر صورت یونیت داخلی دستگاه داکت‌اسپلیت و فن‌کویل از نظر تولید پیچیدگی‌های یکسانی دارند. تولیدکنندگان بسیاری در زمینه فن‌کویل دست به کار شدند، ولی با کیفیت‌ترین فن‌کویلی که بررسی کردم تولید شرکت افرا تهویه بود. تا الان هیچ همکاری با آنها نداشته‌ام و مدیریتشان را دورادور می‌شناسم. در خصوص داکت اسپلیت اوضاع بازار بسیار جالب و پیچیده است. از ورود شرکت ایران رادیاتور به این بازار تا تولید داکت اسپلیت با برندهای ژاپنی در بازار گرفته تا تولید یونیت داخلی در کشور و واردات یونیت بیرونی از طریق مرز بانه و به صورت قاچاق همگی مایه تعجب و تاسف است. اگر شرکت گلدیران را بانی اصلی این محصول در بازار ایران بدانیم باید هر‌چه زودتر شبکه نمایندگی را از محصولی قابل اتکا مطمئن سازد. البته که شرکت هواران‌پویش توانست در این سال سخت نیز به واردات و فعالیت خود ادامه دهد. در خصوص سیستم VRF هیچ حرف و بحثی برای گفتن نیست و امید است در سال جاری گشایشی ایجاد شود.
هواساز
در ادامه گزارش صنعت تهویه مطبوع ایران به هواساز می‌پردازم، بازار تولیدکنندگان هواساز یا هوارسان در سال ۱۳۹۹ سکه بود. با توجه به همه‌گیری کرونا، بودجه زیادی به پروژه‌های داروسازی و بیمارستانی اختصاص یافت و فشار و عزم جدی برای اتمام آنها در سطح کشور روی داد. به‌رغم اینکه پول سرشاری روانه این شرکت‌ها شد متاسفانه ایراداتی وجود دارد که در گزارش تست کارخانه و تحویل چیلر و هواساز هایژنیک به تفصیل شرح داده‌ام. در تولید هوارسان‌های‌هایژنیک، پدیده امسال را شرکت دانش‌بنیان پاک تهویه سبز انرژی‌های تجدیدپذیر با برند اکو کولر می‌دانم. شرکتی جوان که در استان فارس فعال است و پروژه‌های دارویی فراوانی را در این سال به‌دست آورد.
BMS و اقلام کنترلی
در این بازار به مراتب شاهد ثبات بیشتری چه در تامین اقلام مورد نیاز و چه در زمینه نیاز و مصرف بازار بوده‌ایم. شرکت‌های قدیمی‌از جمله شرکت مرکز کنترل ایران و آلیاژگران و امیرکبیر به فعالیت و رقابت پر قدرت در صنعت BMS ادامه دادند. در تجهیزات میدانی و تولید ترموستات فن‌کویل شاهد تحرکات بسیاری در داخل بوده‌ایم که می‌توان گفت موفق‌ترین برند سدنا بوده است، ولی کماکان تولیدکنندگان داخل توانایی تامین نیاز‌های گوناگون پروژه‌ها را ندارند که دلیل اصلی فراتر از امکانات تولید بلکه مباحث مجوز‌های جهانی اتصال به پروتکل‌های مورد نیاز و... است. در خصوص شیر PICV شاهد حذف برند فرز از بازار ایران به دلیل مشکلات واردکننده و رقابت بین برندهای فلوکان، هانیول و دانفوس در بازار بوده‌ایم.
